آموزش بازار آتی و آپشن

حجم روزانه معاملات آپشن بیت کوین در صرافی های مختلف

زعفران‌کاران با ورود به معاملات آپشن از نوسان قیمتی در امان می‌مانند

معاملات قراردادهای اختیار معامله زعفران نگین برای تحویل در اردیبهشت ماه ۹۸ در حالی از یکشنبه هفته آینده در بورس کالای ایران راه‌اندازی می‌شود که یک کارشناس بازار سرمایه راه اندازی این ابزار را راهکاری مفید برای تأمین مالی کشاورزان و زعفران کاران و ابزاری برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات قیمتی می‌داند.

محمدرضا ماجد در خصوص استفاده از این ابزار نوین مالی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: به طور کلی اوراق مشتقه دو کار اساسی را برای معامله گران انجام می‌دهد، تأمین سرمایه و پوشش ریسک یا به عبارت بهتر بیمه قیمت و کالا که ابزار معاملاتی آپشن نیز این کارکردها را برای معامله گران خود دارد.

ماجد گفت: به عنوان مثال، اگر کشاورز بخواهد محصولی را بکارد، هزینه‌هایی دارد. در مقابل اگر مصرف کننده یا صادرکننده‌ای بخواهد این محصول را پیش‌خرید کرده و در مقابل مبلغی را در اختیار کشاورز قرار دهد، تأمین مالی صورت گرفته و معاملات آپشن نیز چنین سازوکاری دارد که به کمک آن کشاورز بدون پرداخت هزینه و سود تسهیلات، منابع مالی موردنیاز برای کشت محصول خود را تأمین کرده است.

وی افزود: همچنین کشاورز می‌تواند از این ابزار به عنوان راهی برای پوشش ریسک‌های احتمالی اعم از نوسانات قیمت و نگرانی از فروش محصول استفاده کرده و خود را در مقابل این ریسک‌ها که احتمال بروز آن در آینده وجود دارد، بیمه کند. چراکه ممکن است در بازه‌ای از زمان به دلیل عرضه مازاد محصول در بازار به ویژه در زمان برداشت محصول، قیمت افت کند. از این رو، اگر کشاورز بتواند محصول خود را در بازاری امن و قانونی پیش فروش کند نوسان قیمت‌ها و فروش محصول خود را بیمه کرده است.

به گفته ماجد ، قراردادهای آپشن در مرحله اول امکان تأمین مالی را برای کشاورزان و زعفران کاران فراهم می‌کند و در مرحله دوم راهی برای " هج کردن" ریسک و نگرانی از آینده است.

این کارشناس بازار مشتقه در بیان تفاوت‌های معاملات آتی و آپشن اظهار کرد: در قراردادهای آتی زعفران میزان سود و زیان خریدار و فروشنده نامحدود است و به همین دلیل این معاملات ریسک بالایی دارد. اما در قراردادهای آپشن ، خریدار قرارداد تنها به اندازه پریمیوم اولیه در معرض خطر زیان بوده و با پرداخت مبلغ پریمیوم ، اختیار انجام یا عدم انجام آن در آینده را خریده است. بنابراین در ابزار معاملاتی آپشن حد ریسک معامله محدود بوده و در مقابل حد سود آن نامحدود است.

وی در خصوص راه اندازی قراردادهای آپشن زعفران و تکمیل زنجیره ابزارهای مالی روی این محصول در بورس کالا گفت: نکته مهمی که در خصوص این ابزار نوین مالی وجود دارد این است که به کمک معاملات آپشن در کنار قراردادهای آتی و گواهی سپرده کالایی می‌توان استراتژی‌های مختلفی را از ترکیب این ابزارها به کار گرفت و از قابلیت پوشش ریسک هم زمان این ابزارها بهره برد.

ماجد افزود: زعفران کاران برای معامله قراردادهای آپشن نسبت به معاملات قراردادهای آتی نیاز به سرمایه کمتری دارند. به این ترتیب، افزون بر کشف قیمت واقعی زعفران به کمک این ابزارها، معامله گران قراردادهای آپشن می‌توانند در این بازار هم کسب سود کرده و هم نیاز مالی خود را تأمین کنند.

وی در خصوص استقبال از قراردادهای آپشن زعفران که ۱۲ اسفندماه جاری در بورس کالا راه اندازی می‌شود، گفت: تجربه تاریخی نشان داده این ابزار با وجود مزایا و ریسک پایین آن نسبت به قراردادهای آتی، نیاز به آموزش بیشتری برای معامله گران دارد. ضمن اینکه باید این نکته را در نظر داشت که استفاده از این ابزار برای هر محصول جدیدی ممکن است در ابتدا با مقاومت‌هایی مواجه شود، اما به تدریج با آشنایی فعالان بازار زعفران و همچنین سرمایه گذاران با مزایای این قراردادها شاهد افزایش استقبال از آن خواهیم بود.

به گفته این کارشناس بازار مشتقه ، برای معرفی هر چه بیشتر قراردادهای آپشن باید شرکت‌های کارگزاری در آموزش بازار آتی و آپشن کنار بورس به امر آموزش بپردازند و از سایر روش‌های آموزشی در رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما، استفاده از فیلم‌ها و کلیپ‌های آموزشی برای تبلیغات بیشتر بهره برد. چراکه این ابزار مثبت و کارایی برای کشف قیمت، پوشش ریسک و تأمین مالی است.

وی با تاکید بر اینکه باید اجازه دهیم بازار آزاد قیمت‌های عادلانه را بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین کند، تصریح کرد: در اقتصاد ایران به دلیل نظام قیمت گذاری دستوری همواره محدودیت‌های زیادی وجود داشته؛ اما در مقاطع زمانی مختلف اثرات مضر این روند اثبات شده که در این بین راه اندازی ابزارهایی مالی همچون آپشن در اقتصاد ایران در برقراری نظام عرضه و تقاضا و قیمت گذاری عادلانه اثرگذار است؛ نکته مهم اینجاست که اگر قیمت گذاری عادلانه انجام شود به تحقق عدالت اجتماعی نیز کمک می‌کند.

ماجد در پایان تصریح کرد: باید با توسعه ابزارهای مالی در اقتصاد سعی کنیم همه معاملات خارج از حیطه دخالت بیرونی انجام شود تا از بروز رانت و فساد جلوگیری به عمل آید. در این صورت بازاری سالم و کارا خواهیم داشت و ضمن جذب سرمایه‌های بیشتر به کنترل ریسک‌های احتمالی نیز کمک خواهیم کرد. در همین راستا، باید از قراردادهای آپشن به عنوان یک ابزار مالی نوین و کارا استقبال کنیم.

معامله نخستین آپشن صندوق‌های سهامی در بازار سرمایه

فرابورس با صدور اطلاعیه‌ای از آغاز معاملات آپشن روی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق "ثروت داریوش" از روز شنبه خبر آموزش بازار آتی و آپشن داد تا نخستین معاملات آپشن ETF در بازار سرمایه ایران انجام گیرد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از سنا؛ همایون دارابی، مدیرعامل شرکت سبدگردان داریوش در خصوص آپشن صندوق‌های سهامی با اشاره به اینکه از شنبه قراردادهای اختیار خریدوفروش روی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق ثروت داریوش آغاز می‌شود، گفت: از فردا معاملات قراردادهای اختیار خریدوفروش صندوق ثروت داریوش در ۱۰ نماد و با زمان سررسید یک‌ساله آغاز می‌شود.

وی در توضیح کارکرد ابزار آپشن بر واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، گفت: معاملات آپشن یا اختیار خریدوفروش از جمله ابزارهای کنترل ریسک و کنترل بازدهی هستند که در آن معامله‌گران می‌توانند نسبت به برآورد آتی خود از روند قیمت دارایی پایه اقدام به دریافت موقعیت خرید و یا فروش کنند.

دارابی ادامه داد: بر اساس ابزار آپشن افرادی که معتقد به رشد بازار هستند اقدام به خرید اختیار آموزش بازار آتی و آپشن آموزش بازار آتی و آپشن خرید و افرادی که نگران کاهش قیمت‌ها هستند اقدام به خرید اختیار فروش می‌کنند.

مدیرعامل سبدگردان داریوش درباره آپشن خرید گفت: اختیار خرید به معنای اجازه دارنده اختیار برای خرید دارایی در سررسید قرارداد آتی به قیمت توافقی است و دارنده اختیار فروش، اجازه فروش دارایی پایه (به عنوان مثال واحدهای صندوق ثروت داریوش) را در قیمت توافقی در سررسید دارد.

دارابی با اشاره به اینکه راه‌اندازی معاملات آپشن روی واحدهای صندوق ثروت داریوش بنا به درخواست شماری از سرمایه‌گذاران حقوقی این صندوق و با هدف داشتن استراتژی‌های سرمایه‌گذاری متنوع در مورد این دارایی پایه عملیاتی شد، گفت: معاملات آپشن روی واحدهای صندوق از این نظر که صندوق دارای دامنه نوسان بازتر نسبت به سهام بوده و همچنین توقف‌های متداول در مورد سهام را نیز ندارد دارای علاقه‌مندان بیشتری نسبت به دیگر دارایی‌های پایه است.

وی درباره مزیت‌های این ابزار معاملاتی جدید گفت: علاقه‌مندان به معاملات آپشن می‌توانند با خیال راحت از دسترس بودن دارایی پایه، حضور بازارگردان قوی و انواع موقعیت‌های خریدوفروش نسبت به تجربه این معاملات با اهرم جذاب اقدام کنند.

خاطرنشان می‌شود؛ صندوق ثروت داریوش با نماد داریوش در فرابورس ایران در حال معامله بوده و مدیریت این صندوق با سبدگردان داریوش است، همچنین بازارگردان آن مجموعه سبدگردان کاریزماست.

دوره جامع معاملات طلا

طلا دوست و فریادرس دوران سختی است . ما شما را در این دوره با انواع موقعیت های کسب سود، و سرمایه گذاری در بازار طلا آشنا خواهیم کرد(حداقل ۱۴روش). موقعیت های شگفت آوری که کمتر کسی از همه آنها اطلاع دارد. روش های معاملاتی در بازارهای مختلف طلا را خواهیم آموخت؛ همچنین نکات و شگردهای مخصوص هر بازار را به شما خواهیم گفت؛ تا علاوه بر جلوگیری از ضررهای سنگین به علت عدم آشنایی، حداکثر سود را در معاملات خود کسب کنید.

همچنین تکنیک های مختلف معاملات طلا از جمله معاملات سودآور با ریسک نزدیک صفر تا معاملات با ریسک بالا و سود فوق العاده را فرا خواهید گرفت.

و از طرفی شما را با بازار فیزیکی طلا و شگردهای خرید در این بازار پیچیده آشنا خواهیم کرد تا از خریدهای خود حداکثر منفعت و رضایت خاطر را داشته باشید .

ویژگی های دوره جامع معاملات طلا

این دوره در چهار جلسه طراحی شده است که شامل بیش از ۸ ساعت آموزش کاربردی شامل مبانی و مفاهیم بازار طلا، انواع معاملات طلا، معاملات طلا در بورس همچنین بورس کالا ، معرفی بازار آتی و بازار آپشن می باشد.

مخاطبین دوره چه کسانی هستند؟

این دوره برای تمام علاقمندان بازار طلا از کسانی که قصد خرید طلای زینتی برای عزیزان خود دارند تا سرمایه گذاران بلندمدت و نوسان گیران بازارهای مختلف طلا مفید و کاربردی است.

دوره در چه سطحی برگزار می گردد؟

سطح دوره به صورت مقدماتی تعریف شده و جهت دوره پیشرفته آموزش نحوه معامله در بازارهای فوق العاده اختیار معامله (آپشن) و همچنین بازار آتی تعریف شده است.

آپشن یا اختیار معامله

هر چند که معاملات آپشن یا اختیار در نگاه اول پیچیده به نظر می رسند، ولی در صورتیکه شما با نکات کلیدی مربوط به این معاملات آشنا شوید، شناخت این معاملات برای شما آسان خواهد بود. معمولا پرتفوی هر سرمایه گذاری شامل چند گروه از دارایی ها می باشد. این دارایی ها می تواند شامل سهام، اوراق قرضه، ETF ها و حتی صندوق های دو طرفه یا تعاونی باشند.

نکات کلیدی:

• یک آپشن یا اختیار عبارت از قراردادی می باشد که در آن این حق (نه وظیفه) به خریدار تعلق می گیرد که دارایی مورد نظر را با یک قیمت خاص در یک تاریخ مشخص شده یا قبل از آن تاریخ بخرد (در حالت مربوط به یک کال) یا بفروشد (در حالت مربوط به یک پوت).
• افراد مختلف بمنظور کسب درآمد، سفته بازی و پوشش ریسک از آپشن ها استفاده می کنند.
• آپشن ها به عنوان مشتقات شناخته می شوند، چرا که ارزش آنها مربوط به دارایی مربوطه است.
• معمولا یک قرارداد آپشن سهام شامل 100 سهم از دارایی مربوطه می باشد، ولی آپشن ها می توانند در مورد هر نوع دارایی (از اوراق قرضه تا ارزها و محصولات) نوشته شوند.

آپشن ها چه چیزهایی هستند؟

آپشن ها عبارت از قراردادهایی هستند که به دارنده این حق (نه وظیفه) را می دهند تا یک مقدار از یک دارایی را با یک قیمت از پیش تعیین شده و در روز انقضاء قرارداد یا قبل از آن بخرد یا بفروشد. آپشن ها همانند اکثر دارایی ها می توانند از طریق حساب های سرمایه گذاری کارگزاری خریداری شوند.

آپشن یا اختیار ها قدرت زیادی دارند، چرا که می توانند پرتفوی یک فرد را افزایش دهند. آپشن ها از طریق درآمد اضافه شده، محافظت و حتی اهرم این کار را انجام می دهند. با توجه به شرایطی که وجود دارد، معمولا یک سناریوی آپشن مناسبی برای دستیابی به اهداف سرمایه گذار وجود دارد. یک مثال مشهور در این زمینه عبارت از استفاده کردن از آپشن ها به عنوان یک هج مناسب در یک بازار سهام کاهشی می باشد که به منظور محدود کردن زیان ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین آپشن ها می توانند به منظور ایجاد درآمد مداوم بکار گرفته شوند. علاوه بر این آپشن ها در اغلب مواقع به منظور سفته بازی (همانند شرطبندی در مورد نوسانات یک سهم) بکار گرفته می شوند.

توجه!

باید توجه داشت که در مورد سهام و اوراق قرضه هیچ چیزی بدون هزینه نمی باشد. آپشن ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. معاملات آپشن ها دارای یک سری ریسک های خاصی است که یک فرد قبل از ورود باید نسبت به آنها مطلع باشد. به همین دلیل آپشن ها دارای ریسک هستند و برای همه افراد مناسب نمی باشند. در واقع معاملات آپشن دارای ماهیت سفته بازی است و ریسک زیان قابل توجهی دارد. تحلیل گر در سطح جهانی شوید

آپشن ها به عنوان مشتقات

آپشن یا اختیار ها متعلق به یک گروه از اوراق بهاداری می باشد که به عنوان مشتقات شناخته می شوند. قیمت یک مشتقه بستگی به قیمت یک دارایی دیگری دارد یا از قیمت این دارایی مشتق می شود. آپشن ها عبارت از مشتقات اوراق بهادار مالی می باشند (ارزش آنها بستگی به قیمت دارایی های دیگر دارد). برخی از موارد مشتقات شامل کال ها، پوت ها، فیوچرزها، فورواردها، اوراق بهادار دارای پشتوانه رهنی و سایر موارد می باشند.

آپشن های کال و پوت

آپشن ها یک نوع اوراق بهادار مشتقه می باشند. یک آپشن بدین دلیل مشتقه است که قیمت آن به صورت ذاتی بستگی به قیمت یک دارایی دیگری دارد. در صورتیکه شما یک قرارداد آپشن بخرید، این حق (نه وظیفه) را خواهید داشت که این دارایی را با یک قیمت از پیش تعیین شده و در یک تاریخ خاص یا قبل از آن تاریخ بخرید یا بفروشید.

یک کال آپشن یا اختیار حق مربوط به خرید یک سهم و یک پوت آپشن حق مربوط به فروش یک سهم را برای فرد دارنده آپشن ایچاد می کند. در واقع یک کال آپشن به عنوان یک پیش پرداخت برای یک خرید مربوط به آینده می باشد.

خرید و فروش کال ها و پوت ها

شما در مورد آپشن ها می توانید چهار اقدام زیر را انجام دهید:

1. خرید کال ها
2. فروش کال ها
3. خرید پوت ها
4. فروش پوت ها

خرید سهام باعث می شود که شما پوزیشن لانگ داشته باشید. خرید یک کال آپشن یا اختیار باعث می شود که شما به صورت بالقوه، یک پوزیشن لانگی را در مورد سهم مربوطه داشته باشید. فروش شورت یک سهام باعث می شود که شما در پوزیشن شورت قرار بگیرید. فروش یک کال بدون پوشش یا دارای پوشش باعث می شود که شما به صورت بالقوه یک پوزیشن شورتی را در مورد سهم مربوطه داشته باشید.

خرید یک پوت آپشن یا اختیار باعث می شود که شما به صورت بالقوه یک پوزیشن شورتی را در مورد سهم مربوطه داشته باشید. فروش یک پوت بدون پوشش یا جفت نشده باعث می شود که شما به صورت بالقوه یک پوزیشن لانگی آموزش بازار آتی و آپشن را در مورد سهم مربوطه داشته باشید. استفاده مناسب از این چهار سناریو اهمیت زیادی برای فعالین حوزه مالی دارد.

تفاوت خریداران و فروشندگان اختیار معامله

افرادی که آپشن می خرند به عنوان دارنده آپشن شناخته می شوند و افرادی که آپشن می فروشند به عنوان نویسنده آپشن در نظر گرفته می شوند. یک سری تفاوت های عمده ای که مابین دارندگان و نویسندگان وجود دارد، عبارتند از:

اختیار معامله یا معاملات آپشن (Option contract) چیست؟

قرارداد اختیار معامله یا آپشن امکان جالبی را برای تریدرها فراهم می‌کند. در واقع شما با خریداری این قرارداد اختیار استفاده از آن را خریداری می‌کنید. این نوع قرارداد بسیار قدیمی است و گویا به زمان یونان باستان باز می‌گردد. در این مقاله می‌کوشیم تا مفهوم و اجزاء آن را بررسی کرده و همچنین مزایا و معایب آن را برشمریم.

قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن (Option contract) چیست؟

قرارداد اختیار معامله توافقی است که طی آن حق خرید و فروش یک دارایی در قیمتی از پیش تعیین شده و در تاریخی مشخص به تریدر واگذار می‌شود. با اینکه این قرارداد شبیه به قرارداد آتی (Futures Option) است اما تریدرهایی که قرارداد اختیار معامله خریداری می‌کنند مجبور نیستند مواضع خود را تسویه کنند.

قرارداد اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه است که می‌تواند مبتنی بر طیف وسیعی از دارایی‌های پایه از قبیل سهام و رمزارزها باشد. این قرارداد همچنین می‌تواند از شاخص‌های مالی مشتق شود. قرارداد اختیار معامله معمولا جهت پوشش ریسک در مواضع موجود و معاملات سفته‌بازی (Speculative Trading) به کار می‌رود.

حجم روزانه معاملات آپشن بیت کوین در صرافی های مختلف

نحوه کارکرد اختیار معامله

دو نوع اختیار معامله وجود دارد که به اختیار فروش و خرید (Puts and Calls) مشهور است. اختیار خرید (Call options) حق خرید دارایی پایه و اختیار فروش (Put options) نیز حق فروش دارایی را به صاحب قرارداد اعطا می‌کند. بدین ترتیب معامله‌گران هنگامی اختیار خرید را انتخاب می‌کنند که انتظار داشته باشند قیمت دارایی افزایش یابد و متقابلا زمانی اختیار فروش را بر می‌گزینند که انتظار کاهش قیمت داشته باشند. همچنین ممکن است معامله‌گران با امید به ثبات قیمت‌ها از اختیار خرید و فروش جهت شرطبندی در نوسانات بازار استفاده کنند.

قرارداد اختیار معامله حداقل شامل چهار جزء است: مقدار، تاریخ انقضا، قیمت اِعمال (Strike price) و قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium). مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله می‌شود اشاره دارد. تاریخ انقضا، تاریخی است که پس از سررسید آن تریدر نمی‌تواند از اختیار معامله استفاده کند. قیمت اِعمال، قیمتی است که دارایی در آن فروخته و یا خریده خواهد شد. و پرمیوم یا قیمت قرارداد نیز قیمت معاملاتی قرارداد اختیار معامله است. این قیمت نمایانگر مبلغی است که که سرمایه‌گذار برای به دست آوردن قدرت انتخاب باید بپردازد. در نتیجه خریداران قرارداد را بر اساس قیمت قرارداد از فروشندگان خریداری می‌کنند. قیمت پرمیوم دائم در حال تغییر است زیرا هر چه می‌گذرد به تاریخ انقضا نزدیک‌تر می‌شود.

اگر قیمت اِعمال از قیمت بازار کمتر باشد، تریدر می‌تواند دارایی را با تخفیف خریده و بعد از احتساب قیمت قرارداد از اختیار معامله استفاده کرده و کسب سود کند. اما اگر قیمت اِعمال بیشتر از قیمت بازار باشد، تریدر هیچ دلیلی برای استفاده از اختیار معامله ندارد و قرارداد بلا استفاده محسوب می‌گردد. اگر از اختیار معامله استفاده نشود تریدر صرفا به اندازه قیمت قرارداد ضرر می‌کند.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که گرچه خریداران قادرند تا بین استفاده کردن و یا استفاده نکردن از اختیار خرید و فروش انتخاب کنند اما این مساله در مورد فروشندگان به تصمیم خریداران بستگی دارد.

پس اگر خریدار قرارداد اختیار خرید بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور است دارایی را به فروش رساند. این یعنی فروشندگان نسبت به خریداران در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. در حالی که زیان خریداران صرفا به مبلغ پرداختی قیمت قرارداد محدود می‌شود، فروشندگان بسته به قیمت بازاری دارایی مستعد مقدار زیان بیشتری هستند.

برخی از قراردادهای اختیار معامله (Option contract) حق استفاده از آن را پیش از تاریخ انقضا به معامله‌گران اعطا می‌کند. این نوع قرارداد معمولا به قرارداد اختیار معامله آمریکایی مربوط می‌شود. نمونه اروپایی اختیار معامله تنها می‌تواند در تاریخ انقضا استفاده شود. لازم به ذکر است که این عناوین ارتباطی با مکان جغرافیایی آنها ندارد.

عوامل موثر در قیمت قرارداد اختیار

مبلغ قیمت قراداد تحت تاثیر چند عامل قرار دارد. برای ساده‌سازی فرض می‌کنیم که قیمت قرارداد اختیار حداقل به 4 مولفه بستگی دارد: قیمت دارایی پایه (underlying asset’s price)، قیمت اِعمال (strike price)، مدت زمان باقی مانده تا تاریخ انقضا، بی‌ثباتی (volatility) یا آموزش بازار آتی و آپشن تلاطم بازار (یا شاخص). این چهار جزء هر کدام تاثیرات متفاوتی بر قیمت قرارداد اختیار خرید و فروش دارند که در جدول زیر نمایان است.

قیمت قرارداد اختیار فروش	قیمت قرارداد اختیار خرید
کاهش می‌یابد	افزایش می‌یابد	افزایش قیمت دارایی
افزایش می‌یابد	کاهش می‌یابد	قیمت اِعمال بالاتر
کاهش می‌یابد	کاهش می‌یابد	کاهش زمان
افزایش می‌یابد	افزایش می‌یابد	بی‌ثباتی

طبیعتا قیمت دارایی و قیمت اِعمال تاثیر معکوسی بر قیمت قرارداد اختیار خرید و فروش دارند. در مقابل زمان کمتر به معنی قیمت پایین‌تر برای هر دو نوع قرارداد اختیار معامله است. دلیل اصلی آن این است که با کمتر شدن زمان باقی مانده و نزدیک شدن آموزش بازار آتی و آپشن به زمان انقضا، احتمال اینکه تریدرها بتوانند از قرارداد به نفع خود بهره گیرند کمتر می‌شود. از طرفی دیگر، افزایش سطح بی‌ثباتی معمولا باعث افزایش قیمت قرارداد اختیار معامله می‌شود. به همین جهت، قیمت قرارداد نتیجه ترکیب عوامل و فاکتورهای فوق است.

اختیار معامله یونانی

اختیار معامله یونانی‌ ابزاری است که برای اندازه‌گیری برخی از عوامل موثر بر قیمت قرارداد طراحی شده‌ است. این حروف مقادیری آماری هستند که جهت اندازه‌گیری ریسک یک قرارداد خاص به کار رفته و بر اساس متغیرهای مبنایی متفاوتی طرح ریزی شده اند. در پایین برخی از این حروف یونانی به همراه شرح مختصری از آنچه اندازه‌گیری می‌کنند، آمده است:

• دلتا (δ): مقدار تغییر قیمت قرارداد اختیار معامله را در ارتباط با قیمت دارایی پایه اندازه‌گیری می‌کند. برای مثال دلتای 0.6 اشاره دارد به اینکه قیمت قرارداد به ازای هر 1 دلار تغییر قیمت دارایی به اندازه 0.6 دلار تغییر خواهد کرد.
• گاما (γ): نرخ تغییر دلتا در طول زمان را اندازه‌گیری می‌کند. در نتیجه اگر دلتا از 0.6 به 0.45 تغییر کند، مقدار گاما 0.15 خواهد شد.
• تتا (θ): تغییر قیمت را در رابطه با هر روزی که از مدت قرار داد می‌گذرد اندازه‌گیری می‌کند. این حرف نشان می‌دهد که با نزدیک شدن به تاریخ انقضا، قیمت قرارداد چه مقدار تغییر می‌کند.
• وگا (𝛎): نرخ تغییر قیمت قرارداد را بر حسب 1 درصد تغییر بی‌ثباتی دارایی پایه اندازه‌گیری می‌کند. افزایش در مقدار وگا نمایانگر افزایش قیمت قرارداد خرید و فروش است.
• رو (ρ): تغییرات قیمت قرارداد را در رابطه با نوسانات نرخ بهره اندازه می‌گیرد. افزایش نرخ بهره معمولا سبب افزایش اختیار خرید و کاهش اختیار فروش می‌شود. به همین جهت «رو» برای اختیار خرید عددی مثبت و برای اختیار فروش عددی منفی است.

چگونه و کجا از اختیار معامله استفاده کنیم؟

پوشش ریسک (Hedging)

قرارداد اختیار معامله به صورت گسترده‌ای به عنوان ابزار پوشش ریسک (Hedging) مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمونه بارز استفاده از استراتژی پوشش ریسک آموزش بازار آتی و آپشن برای تریدرها خرید اختیار فروش ارز دیجیتالی است که نگهداری می‌کنند. اگر ارزش کلی ارزدیجیتالی که نگهداری می‌شود به سبب کاهش قیمت تنزل پیدا کند، استفاده از اختیار فروش می‌تواند زیان وارد شده را کاهش دهد.

برای مثال فرض کنید آلیس با امید به افزایش قیمت بازار، 100 اتریوم خریداری می‌کند، هر کدام به قیمت 500 دلار. علاوه بر آن آلیس برای پوشش ریسک ناشی از احتمال سقوط قیمت تصمیم می‌گیرد با پرداخت 480 دلار به عنوان قیمت اِعمال و پرداخت 20 دلار به ازای هر اتریوم به عنوان قیمت قرارداد، اختیار فروش خریداری کند. اگر بازار نزولی شود و قیمت اتریوم به 350 دلار کاهش یابد، می‌تواند از اختیار فروش خود برای کاهش زیان حاصل شده استفاده کرده و هر اتریوم خود را به جای 350 دلار به قیمت 480 دلار بفروشد. اما اگر بازار صعودی شود نیازی به استفاده از قرارداد اختیار نخواهد داشت و تنها به اندازه قیمت قرارداد زیان خواهد کرد.

در این سناریو، آلیس در قیمت 520 دلار (500 دلار + 20 دلار به ازای هر اتریوم) به نقطه سر به سر می‌رسد (هزینه و درآمد برابر است و سود و زیانی وجود ندارد)، در حالی که زیان وی به 4000 دلار محدود می‌شود (2000 دلار بابت قیمت قرارداد اختیار فروش و 2000 دلار نیز بابت فروش اتریوم در قیمت 48 دلار )

معاملات سفته‌بازی (Speculative trading)

قرارداد اختیار معامله (Option contract) به صورت گسترده‌ای در معاملات سفته‌بازی (Speculative trading) هم به کار می‌رود. برای مثال تریدری که باور دارد قیمت یک دارایی افزایش می‌یابد، می‌تواند اختیار خرید خریداری کند. اگر قیمت دارایی از قیمت اِعمال پیشی گیرد، تریدر می‌تواند از اختیار خرید استفاده کرده و آن را با تخفیف بخرد. هنگامی که قیمت دارایی بیشتر یا کمتر از قیمت اِعمال است، سبب می‌شود قرارداد سودآور باشد و گفته می‌شود که قرارداد اختیار معامله در سود قرار دارد (in-the-Money). همچنین اگر در زیان باشد گفته می‌شود که اختیار معامله خارج از سود است(out-of-the-Money).

استراتژی‌های اصلی

تریدر می‌تواند حین معاملات آپشن طیف وسیعی از استراتژی‌ها را بر مبنای چهار موضع اصلی به کار گیرد. در مقام خریدار می‌تواند اختیار خرید یا اختیار فروش خریداری کند. و به عنوان فروشنده نیز می‌تواند اختیار خرید یا اختیار فروش بفروشد. همان طور که اشاره شد، فروشندگان مجبورند هنگامی که نگهدارنده قرارداد تصمیم دارد تا از آن استفاده کند، دارایی را بخرند و یا بفروشند.

استراتژی‌های معاملاتی متفاوت آپشن بر اساس ترکیبات متنوع اختیار خرید و فروش وضع شده‌اند. اختیار فروش حمایتی (Protective Puts)، اختیار خرید تامینی (Covered call)، اختیار معامله دو لنگه (Straddle) و اختیار معامله مسدود (Strangle) نمونه‌های اصلی این استراتژی‌ها هستند.

• اختیار فروش حمایتی (Protective Puts): عبارت است از خرید قرارداد اختیار فروش یک دارایی‌ در حالتی که فرد از قبل مالک دارایی است. این استراتژی در مثال قبل توسط آلیس استفاده شد. این استراتژی به بیمه سبد (Portfolio Insurance) نیز معروف است زیرا سرمایه‌گذار را در برابر روند نزولی بازار محافظت می‌کند و در عین حال در صورتی که قیمت دارایی افزایش یابد از پهنه ریسک محافظت می‌کند.
• اختیار خرید تامینی (Covered call): عبارت است از فروش قرارداد اختیار خرید یک دارایی که فرد از پیش مالک آن است. این استراتژی برای ایجاد درآمد اضافی ناشی از نگهدارای دارایی‌، توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر قرارداد استفاده نشود، سرمایه‌گذاران از قیمت قرارداد کسب عایدی می‌کنند. اگر به خاطر افزایش قیمت بازار از قرارداد استفاده شود، سرمایه‌گذاران مجبور میَ‌شوند تا مواضع خود را ترک کنند.
• اختیار معامله دو لنگه (Straddle): عبارت است از خرید یک اختیار خرید و یک اختیار فروش یک دارایی واحد با قیمت اِعمال و تاریخ انقضا یکسان. این استراتژی به تریدر اجازه می‌دهد که به اندازه‌ حرکت قیمت دارایی سود برد. به عبارتی ساده در این حالت تریدر بروی نوسانات و بی‌ثباتی بازار شرطبندی می‌کند.
• اختیار معامله مسدود (Strangle): عبارت است از خرید یک اختیار خرید و یک اختیار فروش که هر دو خارج از سود قرار دارند (مثلا قیمت اِعمال برای اختیار خرید بالاتر از قیمت بازار و برای اختیار فروش پایین‌تر از قیمت بازار است). اساسا اختیار معامله مسدود شبیه به اختیار معامله دو لنگه است اما هزینه کمتری نسبت به آن دارد. به هر حال برای آنکه اختیار معامله مسدود سودآور باشد، به سطح بالایی از بی‌ثباتی و تلاطم نیاز است.

مزایا و معایب قراردادهای اختیار

مزایا:

• مناسب برای پوشش دادن ریسک‌های بازار
• انعطاف بیشتر در معاملات سفته‌بازی
• لحاظ کردن چندین ترکیب و استراتژی معاملاتی، به همراه الگوهای منحصر به فرد ریسک به پاداش
• مستعد برای کسب سود از تمامی روندها از جمله صعودی، نزولی و خنثی (رنج)
• می‌تواند هنگام اتخاذ موضع در کاهش هزینه‌ها به کار رود.
• امکان استفاده همزمان در چندین معامله

معایب:

• درک نحوه سازوکار و محاسبه قیمت آپشن همیشه آسان نیست.
• ریسک‌ بالایی دارد به خصوص برای فروشندگان قرارداد
• در مقایسه با گزینه‌های متعارف استراتژی‌های معاملاتی پیچیده‌تری دارد.
• بازار معاملات آپشن اغلب سطح نقدینگی پایینی دارند و این امر باعث می‌شود که جذابیت کمی برای اکثر تریدرها داشته باشد.
• قیمت قرارداد اختیار معامله به شدت بی‌ثبات است و هر چه به تاریخ آموزش بازار آتی و آپشن انقضا نزدیک شود بیشتر کاهش می‌یابد.

قرارداد اختیار چه تفاوت‌هایی با قرارداد آتی دارد؟

قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله هر دو از ابزار مشتقه هستند و از این رو موارد استفاده مشترکی دارند. علیرغم شباهت ‌شان به یکدیگر، یک تفاوت عمده در تسویه سازوکار آن‌ها وجود دارد.

بر خلاف اختیار معامله، قرارداد آتی هنگامی اجرا می‌شود که تاریخ انقضا آن سپری شده باشد، به این معنی که طرفین قرارداد از لحاظ قانونی مجبورند دارایی‌های پایه را با هم مبادله کنند. از طرفی دیگر، قرارداد اختیار معامله یا آپشن (Option contract) صرفا به اختیار و صلاحدید تریدر نگهدارنده قرارداد استفاده می‌شود. اگر خریدار قرارداد بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور است تا دارایی پایه را معامله کند.

سخن پایانی

قرارداد اختیار معامله یا آپشن (Option contract) نوعی ابزاره مشتقه است که با استفاده از آن حق خرید و آموزش بازار آتی و آپشن فروش یک دارای پایه در قیمتی مشخص و تاریخ انقضایی معین به تریدر داده می‌شود. در واقع وقتی تریدر احساس کند که قیمت یک دارایی در آینده افزایش پیدا می‌کند می‌تواند از اختیار خرید کسب سود کند و هنگامی که انتظار دارد که قیمت کاهش می‌یابد از اختیار فروش استفاده می‌کند. این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش.

قرارداد آپشن حداقل دارای 4 جزء می‌باشد: مقدار، قیمت اِعمال، قیمت قرارداد و تاریخ انقضا. اختیار معامله که در مواردی از قبیل پوشش ریسک، معاملات سفته‌بازی و استراتژی‌های معاملاتی به کار آموزش بازار آتی و آپشن می‌رود.

قرارداد آتی شبیه به آپشن است با این تفاوت که زمان استفاده از آتی بعد از تاریخ انقضاست ولی در آپشن تا پیش از سررسید قابل استفاده است. علاوه بر این در قرارداد آتی اختیاری وجود ندارد و در سررسید طرفین قرارداد مجبور به مبادله هستند.

در حال حاضر معاملات مشتقه ارزهای دیجیتال در صرافی های آنلاین زیادی قابل انجام است. مانند صرافی بایننس، Huobi Global، صرافی Bybit، صرافی اوکی اکس، صرافی بیت مکس و … البته بیشترین معاملات آپشن بیت کوین تا سال 2020 در صرافی Deribit انجام شده است.