راه‌هایی برای کاهش ریسک در بازار بورس

مطالبه از دولت برای حل مشکل بورس

ساعت 24 -برخی مخاطبان سامانه فارس من با ثبت پویش «مطالبه حل مشکل بورس از دولت» خواستار پاسخ مسئولان مربوطه شدند.مخاطبان در این پویش نوشتند: «با توجه به ضرر و زیان اکثر سهامداران بورس و از دست رفتن اعتماد به بزرگترین بازار سرمایه و ضرورت بازگشت اعتماد به بازار بورس به عنوان پناهگاه امن سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصاد ملی و پیشرفت کشور ما سهامداران بورسی از رئیس جمهور عزیز عاجزانه تقاضا داریم با ایجاد کارگروهی به بازگشت اعتماد و رشد بورس کمک کنند.»

کارشناسان می‌گویند، بورس به عنوان بازاری که همزاد ریسک‌(خطر) و نوسان قیمت سهام (سود و زیان) است، محل معامله اوراق و سهام است،‌ در هیچ بورسی تضمینی برای سود آوری نیست،‌ البته دولتها به عنوان ناظر باید قوانین جامع و مقررات شفاف تنظیم کنند و شرکتهای حقوقی و افراد حقیقی در این بازار باید با شفافیت و آگاهی اقدام به خرید و فروش کنند.به گزارش فارس اگر مقام ناظر کشف کند که عده‌ای با سیگنال فروشی و داغ کردن سهام درصدد اغوای عده‌ای با هدف سود آوری از بازار و زیان رساندن به مردم هستند،‌ آن گاه مطابق قانون باید با اغواگران برخورد کنند.

بازار سرمایه یکی از منابع تامین مالی اقتصاد به شمار می‌رود و هرچه عمق بازار سرمایه بیشتر شود،‌ سهم این بازار از تامین مالی بیشتر می‌شود. در حال حاضر 85 درصد تامین مالی اقتصاد از بانک و 15 درصد از بورس انجام می‌شود.خبرگزاری فارس طبق رسالتی که بابت پیگیری سوژه‌های فارسِ من برای خود تعریف کرده است، حتما پیگیری این موضوع را در دستور کار قرار می‌دهد و از مسوولان خواستار توضیح در این‌باره خواهد شد.کاربران دیگر هم در صورت تمایل می‌توانید به امضاکنندگان این پویش بپیوندند؛ خبرگزاری فارس با رسیدن امضاهای این پویش به 1000 امضا و بالاتر حتما پیگیری‌های مختلفی در این‌باره خواهد داشت.

انتخاب سبد سهام بهینه با استفاده از ترکیب روش های تحلیل تکنیکال و داده کاوی

امروزه، سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار، بخش مهمی از اقتصاد کشور را تشکیل می دهد و بی تردید بیشترین مقدار سرمایه از طریق بازارهای سهام در تمام جهان مبادله می شود. بازارهای بورس نه تنها از پارامترهای کلان، بلکه از هزاران عامل دیگر نیز متأثر می شوند. تعداد زیاد و ناشناخته بودن عوامل موثر بر قیمت سهام و همچنین پیچیده بودن رابطه بین این عوامل و قیمت سهام، موجب عدم اطمینان در زمینه سرمایه گذاری شده است. افزایش سود و کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس همیشه مهم ترین دغدغه سرمایه گذاران بوده است و آن ها همواره به دنبال راهی هستند که بهترین پیشنهاد را برای خرید سهام داشته باشند به گونه ای که دارای بیشترین بازده و کمترین ریسک سرمایه گذاری باشد. از سوی دیگر ما معتقدیم که یک برنامه سرمایه گذاری مانند انتخاب سبد سهام نه تنها باید ماحصل گذشته سهام را در نظر داشته باشد بلکه بایستی پتانسیل آتی سهام را نیز مد نظر قرار دهد، که این امر اهمیت پیش بینی قیمت سهام برای سرمایه گذاران را آشکار می سازد. در این تحقیق، تلاش می شود تا با استفاده از توانایی شبکه های عصبی در ایجاد رابطه بین متغیرهای مختلف و با کمک شاخص های تکنیکال، مدلی طراحی کرد تا بتوان براساس آن قیمت آینده سهام را پیش بینی کرد. براساس پیش بینی های به دست آمده، مدل ریاضی بهینه سازی بر مبنای فاکتورهایی چون میانگین، واریانس و چولگی سبد سهام ارائه می شود. سپس، این مدل با استفاده از الگوریتم ژنتیک حل می شود. نتایج تحقیق بیانگر آن است که مدل ارائه شده در این مقاله، در مقایسه با روش های سنتی و شاخص بازار، بازدهی بیشتری را برای سرمایه گذاران فراهم می نماید.

برای دانلود 15 صفحه اول ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بهینه سازی سبد سهام با رویکرد ترکیبی روش‌های تحلیل تکنیکال و داده کاوی

سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار، بخش مهمی از اقتصاد کشور را تشکیل می‌دهد. افزایش سود و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس همیشه مهم‌ترین دغدغه سرمایه‌گذاران بوده است. همچنین بازارهای بورس نه تنها از پارامترهای کلان بلکه از هزاران عامل دیگر نیز متأثر می‌شوند. این تحقیق به دنبال ارائه مدلی است که در آن پتانسیل آتی سهام با در نظر گرفتن شاخص‌های تحلیل تکنیکال به‌وسیله شبکه عصبی فازی پیش‌بینی می‌شود و.

انتخاب سبد سهام بهینه با استفاده از تصمیم‌گیری چند معیاره

این مقاله به دنبال تعیین مدل مناسب تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری است. در این راستا ابتدا معیارهای موثر جهت انتخاب سبد سهام با مرور ادبیات تحقیق استخراج می‌شود. سپس اهمیت هر یک از معیارها از نقطه نظر خبرگان سرمایه-گذاری مورد سنجش قرار می‌گسرد. به دلیل وابستگی بین معیارها، جهت تعیین اهمیت آنها از فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) استفاده می‌گردد. در ادامه جهت رتبه‌بندی جامعه مورد بررسی که شامل شرکت‌های ق.

روش چند شاخصه برای انتخاب سبد سهام بهینه با استفاده از متغیرهای تحلیل بنیادی در شرکت های پتروشیمی عضو بورس

نحوه انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار یکی از دغدغه های اصلی سرمایه گذاران در این بازارها است، انتخاب سهم و یا سبد سهامی است که از لحاظ سود آوری،افزایش قیمت و سود هر سهم بهترین باشد اهمیت بسزایی دارد. به همین منظور روش های بسیاری در رابطه با انتخاب سبد سهام به وجود آمده و معرفی شده‌اند. اکثریت این روش ها برای انتخاب و تصمیم گیری صحیح از اطلاعات و تحلیل های مالی استفاده نموده‌اند. در این مقاله ن.

انتخاب سبد سهام با استفاده از بهینه سازی استوار

مقالۀ حاضر به انتخاب سبد پرتفوی با استفاده از بهینه سازی استوار پرداخته است. از آنجا که پارامترهای مسئلۀ انتخاب سبد سهام، یعنی قیمت سهم، سود تقسیمی، بازده و. هر سهم را به‎دلیل نوسان‎های بازار و قیمت‎ها نمی توان ثابت در نظر گرفت، باید از روشی بهره برد که عدم قطعیت داده‎ها لحاظ شود. بهینه‎سازی استوار راه‎حلی عملی برای مسائلی به‎شمار می‎رود که در آنها مقدار و توزیع پارامترها نامعلوم است. روش های.راه‌هایی برای کاهش ریسک در بازار بورس

انتخاب بهینه سبد سهام با محدودیت با استفاده از الگوریتم ژنتیک تنظیم شده

سبد سهام مجموعه یا ترکیبی از سرمایه گذاریهاست که ممکن است توسط یک فرد یا یک سازمان انجام شوند. بنابراین بهینه سازی آن بسیار اهمیت پیدا می کند چرا که در این صورت می توان با کمترین راه‌هایی برای کاهش ریسک در بازار بورس ریسک بیشترین سود را بدست آورد. این مقاله مسئله بهینه سازی سبدسهام را با اضافه کردن محدودیت هایی مثل حدود خرید و محدود کردن تعداد خرید، برای نزدیک تر شدن به شرایط دنیای واقعی مورد بررسی قرار می دهد این در حالی است که رو.

روش چند شاخصه برای انتخاب سبد سهام بهینه با استفاده از متغیرهای تحلیل بنیادی در شرکت های پتروشیمی عضو بورس

نحوه انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار یکی از دغدغه های اصلی سرمایه گذاران در این بازارها است، انتخاب سهم و یا سبد سهامی است که از لحاظ سود آوری،افزایش قیمت و سود هر سهم بهترین باشد راه‌هایی برای کاهش ریسک در بازار بورس اهمیت بسزایی دارد. به همین منظور روش های بسیاری در رابطه با انتخاب سبد سهام به وجود آمده و معرفی شده اند. اکثریت این روش ها برای انتخاب و تصمیم گیری صحیح از اطلاعات و تحلیل های مالی استفاده نموده اند. در این مقاله نس.

راه‌های کسب سود بدون ریسک و بالاتر از سود بانکی

چرا سرمایه‌گذاری در اسناد خزانه اسلامی بدون ریسک است؟

دغدغه‌ی همه‌ی سرمایه‌گذاران در اوراق بدهی این است که ناشر اوراق نتواند در تاریخ سررسید مبلغ اسمی به همراه سود را بازگرداند. برای رفع این نگرانی سرمایه‌گذاران اسناد خزانه، دولت بازپرداخت سود و اصل پول اوراق را در اولویت اول و حتی قبل از پرداخت حقوق کارکنان خود قرار داده است. از این رو اسناد خزانه ریسک نکول ندارند.

آیا اسناد خزانه اسلامی ریسک نقدشوندگی دارند؟

ریسک نقدشوندگی به این معنی است که شما اوراق بهادار را در بازار بخرید و در زمان فروش در پیدا کردن خریدار یا نقد کردن اوراق به مشکل بخورید. اوراق اسناد خزانه‌ی اسلامی روزانه حداقل 200 میلیارد تومان در فرابورس معامله می‌شود. بنابراین ریسک نقدشوندگی برای این اوراق تقریباً وجود ندارد و مطمئن باشید که به راحتی می‌توانید اوراق خود را نقد کنید. ( برای مطالعه بیشتر درباره بازده انواع اخزا در یک سال اخیر می‌توانید به مقاله اخزا، ابزاری کم ریسک برای سرمایه‌گذاری؛ بررسی بازده اخزا در یک سال اخیر مراجعه کنید.)

چگونه اسناد خزانه اسلامی بخریم؟

برای سرمایه‌گذاری در اسناد خزانه حتماً باید کد بورسی داشته باشید.
یک هفته قبل از سررسید اسناد، معاملات در بازار بورس متوقف می‌شود تا به حساب و کتاب صاحبان اوراق رسیدگی شود. در تاریخ سررسید، مبلغ اسمی اوراق معادل 100 هزار تومان برای هر ورق به حساب دارندگان واریز می‌شود. درصورتی که بخواهید قبل از سررسید و در زمانی دلخواه اوراق را بفروشید و سرمایه خود را خارج کنید، می‌توانید به صورت آنلاین و یا مراجعه حضوری به کارگزار خود، اوراق را به قیمت معامله در بازار به فروش رسانید.
از آنجایی که اسناد خزانه اسلامی پرداخت سود دوره‌ای ندارند، در سررسید تنها مبلغ اسمی به حساب خریدار اوراق واریز می‌شود. برای مثال شما پنج ماه قبل اوراق را در بورس به قیمت 85 هزار تومان به ازای هر ورق در بازار خریداری می‌کنید و در سررسید 100 هزار تومان به ازای هر ورق به حساب شما واریز می‌شود.

سیاست اوراق بدهی چیست؟

اوراق بدهی نظیر انواع اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و … دارای سود ثابت است و می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. اوراق بدهی (اوراق قرضه) به طور معمول توسط دولت منتشر و ضمانت می‌شود و آنجا که پرداخت اصل و فرع این اوراق توسط دولت تعهد می‌شود، بدون خطر است.

به بیان دیگر سرمایه‌گذار بخشی از سرمایه خود را در محلی سرمایه‌گذاری کرده که برای آن سود ضمانت شده در نظر گرفته می‌شود.

اوراق بدهی شرکتی چیست؟

اوراق بدهی شرکتی توسط شرکت‌ها منتشر می‌شود. شرکت‌های بزرگ به تشخیص بورس توانایی انتشار و بازپرداخت بدهی دارند، برای تامین مالی پروژه‌های جدید اوراق بدهی منتشر می‌کنند. این انتشار اوراق از سه طریق زیر ممکن است:

• به میزان 5 میلیارد سهم جدید منتشر کند
• به میزان 5 میلیارد تومان اوراق بدهی منتشر کند
• از بانک وام 5 میلیاردی بگیرد

اخذ مستقیم وام از مردم: شرکت‌ها می‌توانند به جای مراجعه به بانک، از بازار بدهی و به صورت مستقیم از مردم وام بگیرند. در این حالت چون واسطه (بانک) حذف می‌شود، با نرخ بهره کمتری می‌تواند پول قرض بگیرد و از آن طرف نیز مردم به دلیل اینکه ریسک قرض دادن به شرکت را مستقیم تحمل می‌کنند، انتظار سود بیشتری از اوراق بدهی شرکتی دارند. زیرا هنگامی که شما در بانک سپرده‌گذاری می‌کنید، بانک خودش ریسک وام دادن به شرکت‌ها را متحمل می‌شود.

• در حالتی که سرمایه‌گذار اوراق بدهی شرکتی را می‌خرد، خودش ریسک این وام را تحمل می‌کند. بنابراین احتمال دارد (هرچند احتمالش کم است) شرکتی که اوراق آن را خریداری کرده‌اید نتواند وام را بازپس دهد یا در تاریخ دیرتر نسبت به تاریخ سررسید پول صاحبان اوراق را برگرداند.
• بدین ترتیب منطقی است که خریدار اوراق بدهی شرکتی انتظار سود بیشتری نسبت به اوراق بدهی دولتی بدون ریسک مانند اسناد خزانه اسلامی و یا سود بانکی داشته باشد. به همین دلیل اوراق بدهی شرکتی با اندکی سود بیشتر نسب به اسناد خزانه معامله می‌شوند.

اوراق با درآمد ثابت چیست؟

اوراق بدهی یا همان اوراق قرضه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت مانند بانک‌ها سود بدون ریسک به سرمایه‌گذاران خود می‌دهند. افرادی که واحدهای این صندوق‌ها را خریداری می‏‌کنند‏، در واقع سرمایه‌گذارانی کم ریسک هستند. این افراد انتظار دارند سودی معقول با حداقل ریسک ممکن به دست آورند.
به همین علت مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری منابع مالی حاصل از فروش واحدهای این صندوق‌ها را عمدتاً به خرید اوراق بهادار بدون ریسک یا کم ریسک مثل اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق خزانه و. اختصاص می‌‏دهند تا بتوانند سود مورد نظر را برای سرمایه‌گذاران محقق کنند. در عوض، سود شما از خرید این اوراق تضمین ‌شده است.
اوراق قرضه نیز دولت پشتیبان آن‌هاست.
اوراق با درآمد ثابت نوعی از اوراق بهادار است که خریدار این اوراق مقادیر ثابتی را در دوره‌های زمانی مشخص تا تاریخ سررسید اوراق دریافت می‌کند و در زمان سررسید اصل پول به او بازگردانده می‌شود.

صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت (Fixed Income)

صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نوعی از صندوق‌های سرمایه‌‌گذاری هستند که همه افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند با سرمایه‌گذاری در آن به‌صورت دوره‌ای کسب سود کنند. سیاست سوددهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت معمولاً پرداخت سود به‌صورت یک‌ماهه یا سه‌ماهه است و اگر غیر از این باشد این موارد در امیدنامه صندوق ذکر می‌شود.

عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت

متداول‌ترین شیوه دسته‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای ترکیب دارایی صندوق‌ها است. بر این اساس صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند.
⦁ درآمد ثابت
⦁ سهامی
⦁ مختلط

سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، کمترین ریسک ممکن را دارد و میزان سود آن‌ها در مقایسه با انواع دیگر صندوق‌ها، کمتر است اما سودی بیشتر از سپرده‌های بانکی نصیب سرمایه‌گذار می‌کند؛ چرا که این نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری حداقل 70 درصد و حداکثر 95 درصد از سرمایه خود را روی اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند.

از طرفی سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار از امن‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری است؛ زیرا بانک‌ها پشتوانه پرداخت این اوراق هستند و سود آن‌ها مشخص بوده و در زمان تعیین شده پرداخت می‌شود.
باقی‌مانده سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت به میزان حداقل 5 درصد و حداکثر 30 درصد در بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌شود.

اوراق با درآمد ثابت	سهام
70الی95%	5الی30%

نمودار زیر نشان‌دهنده ترکیب دارایی نمونه‌ای از صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است

مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت

• ریسک پایین
• حفظ ارزش سرمایه در مقابل تورم
• پرداخت سودی ثابت که معمولاً بیشتر از سود پرداختی توسط بانک‌ها است.

• صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت اکثراً ضامن نقدشوندگی و جبران خسارت احتمالی دارند و معمولاً بانک‌ها، بیمه‌ها و یا نهاد‌های سرمایه‌گذاری بزرگ از آن‌ها حمایت می‌کنند.
• بعضی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری امکانات ویژه‌ای برای سپرده‌گذاران در نظر می‌گیرند به عنوان مثال اعطای تسهیلات بسته به میزان مبلغ سرمایه‌گذاری. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت می‌تواند به عنوان ضامن در سایر فعالیت‌های مالی محسوب شود.
• با توجه به امیدنامه، هر کدام از صندوق‌ها سیاست متفاوتی را اتخاذ می‌کنند و میزان و شرایط سوددهی متفاوتی دارند. سوددهی صندوق‌ها می‌تواند ماهیانه، سه‌ماهه، شش‌ماهه و یا سالیانه باشد. در صورتی که این تقسیم سود به صورت سالیانه انجام شود میزان افزایش سرمایه بیشتر از حالت تقسیم سود ماهانه است.

نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت

همه افراد بالای 18 سال می‌توانند برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت اقدام کنند. برای این کار می‌توان به دفاتر صندوق سرمایه‌گذاری مراجعه و واحدهای سرمایه‌گذاری تهیه کرد.

برخی از صندوق‌های با درآمد ثابت امکان خرید و فروش واحدها به‌صورت آنلاین را برای افراد فراهم کرده‌اند که از طریق سایت صندوق واحد سرمایه‌گذاری قابل خرید است.

هر سهامدار صندوق می‌تواند هر زمان که بخواهد سرمایه‌ خود را از صندوق خارج کند اما باید دقت داشته باشد که نسبت به زمانی که سهام را خریداری کرده است ارزش هر واحد سرمایه‌گذاری در چه وضعیتی قرار داد. چرا که ارزش هر واحد بسته به شرایط لحظه‌ای بازار ممکن است کاهش و یا افزایش پیدا کند اما در نهایت به پیش‌بینی انجام شده نزدیک می‌شود.

پرداخت سود در صندوق‌های با درآمد ثابت

• یکی از دلایلی که سرمایه‌گذاران به این صندوق‌ها علاقه دارند، پرداخت سودهای دوره‌ای است که بازه زمانی آن در صندوق‌های مختلف متفاوت است. مثلاً برخی از صندوق‌های با درآمد ثابت پرداخت سود ماهانه دارند، برخی 3 ماهه، 6 ماهه و …
• سود صندوق‌ها، تفاوت ارزش خالص روز واحدهای سرمایه‌گذاری با قیمت مبنای واحدهاست که راه‌هایی برای کاهش ریسک در بازار بورس متناسب با تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری هر سرمایه‌گذار، به حساب او واریز می‌شود.
• نمودار زیر بازدهی ماهانه صندوق‌های با درآمد ثابت قابل معامله در بورس را نشان می‌دهد:

جمع‌بندی

سرمایه‌گذاری همیشه با ریسک و هیجان همراه است و برای افراد با ریسک‌پذیری پایین کار نسبتاً سختی است. کاهش نرخ سود بانکی موجب شده سود سپرده‌های بانکی برای برخی از افراد جامعه جذابیت گذشته را نداشته باشد.در این مقاله سعی شده دو روش اصلی برای سرمایه‌گذاری کم ریسک را معرفی کنیم، در زمینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری تیم خبر بولتن به طور کامل گزارشی از بازدهی و عملکرد صندوق‌های درآمد ثابت،سهامی و مختلط را تهیه کرده است.

در صورت تمایل به آشنایی بیشتر با صندوق‌ها پیشنهاد می‌شود مقاله‌ی:صندوق‌های سرمایه‌گذاری را مطالعه کنید.

وحشت زدگی بازار سهام در روزهای بی پولی بورس

با وجود تداوم روند خزنده تورم و ارزندگی قیمت سهام اما معامله گران بازار سهام با وحشت زدگی عجیبی به دنبال یافتن مقصر اصلی ریزش‌های سنگین بازار با بهم دوختن زمین و زمان هستند.

به گزارش خبرنگار مهر، بازار سهام این روزها بیش از آنکه به ارزندگی سهام و سودآوری فصلی شرکت توجه داشته باشد، به دنبال یافتن فرصتی برای فروش سهم‌های حتی بنیادین در ازای بازدهی ناچیز است تا به این ترتیب خود را از افتادن در سیاه چاله ریزش مداوم قیمت‌ها در بورسی که برای نقدینگی نفس نفس می‌زند، نجات دهد.

ترس از سقوط یکباره قیمت‌ها در بورس‌های کالایی و بازارهای جهانی به تبع تصمیم فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره و سنگینی تأثیر ریسک آن بر سودآوری شرکت‌های صادرات محور در کنار سیاست‌های پولی بانک مرکزی در مواجه با نرخ سود سپرده بانکی در میانه سال جاری به منظور کشیدن افسار تورم لجام گسیخته برای لااقل یک مدت کوتاه باعث شده تا بازار فرسایشی سهام طعم سهامداری در بورس را برای همه فعالان بازار تلخ کند.

با این همه به نظر می‌رسد با توجه به تورم انتظاری در اقتصاد ایران و تداوم جذابیت بازدهی سهم‌های دارایی پایه؛ نقطه بهینه برای جمع آوری سهام ارزان از سوی حقوقی‌های بلندمدت نگر می‌تواند در کف کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی آغاز شود.

به گزارش مهر، در پایان معاملات امروز دوشنبه سوم مرداد ماه ۱۴۰۱ شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران با کاهش ۲۴۳۴۶و احدی به یک میلیون و ۴۳۹ هزار واحد رسید. شاخص کل هم وزن اما با کاهش ۸.۹۰۲ واحدی عدد ۳۹۱ هزار و ۱۳۱و احد را به نمایش گذاشت.

شاخص بازار اول اما در حالی با ۲۰.۹۸۸ واحد کاهش روی رقم یک میلیون و ۸۰ هزار واحد درجا زد که شاخص بازار دوم با ۳۹ هزار و ۴۵۹ واحد کاهش، به عدد ۲میلیون و ۸۱۶ هزار واحد رضایت داد.

در بورس تهران امروز ۶ میلیارد و ۷۱۹ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله در ۲۹۷ هزار و ۹۱۹ نوبت داد و ستد شد که ارزشی بالغ بر ۴ هزار و ۲۰۴ میلیارد تومان را در برداشت.

در فرابورس نیز شاخص کل این بازار با ۳۰۶ واحد کاهش به رقم ۱۸ هزار و ۸۷۴ واحد دست یافت. در این بازار، طی روز جاری ۳ میلیارد و ۲۰۳ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله به ارزش بیش از ۱۲۵ هزار میلیارد تومان معامله شد.

اصلی ترین نمادهای تأثیر گذار بر اُفت امروز شاخص کل بورس تهران به ترتیب نمادهای "فولاد" با ۱.۸۵۴ واحد، "شبندر " با ۱۲۰۴ واحد و " ومعادن " با ۱۱۶۷ واحد کاهش بودند در مقابل اما نمادهای معاملاتی " دعبید " با ۱۵۱ واحد، "وپخش " با ۴۵ واحد و " لپارس " با ۲۵ واحد افزایش، بالاترین تأثیر مثبت بر روی شاخص کل بورس تهران را به خود اختصاص دادند.

توصیه‌هایی برای کاهش ریسک در بورس

وجود ابزارهای مالی گوناگون در بازار اوراق بهادار، انگیزش و مشارکت بیشتر مردم را در تامین منابع مالی راه‌هایی برای کاهش ریسک در بازار بورس فعالیت‌های درازمدت به همراه می‌آورد. تنوع ابزارهای مالی از نظر ترکیب ریسک و بازده، ماهیت سود و شیوه مشارکت در ریسک، گروه‌های مختلف را به سوی بازار اوراق بهادار جذب می‌کند.

در این میان، بحث روش‌های پوشش ریسک در بازارها از طریق ابزارهای مالی مساله جدی و حائز اهمیتی است که در مدیریت مالی بورس‌های جهانی اهمیت زیادی به آن داده می‌شود و در کشور ما نیز پس از تصویب قانون جامع بازار سرمایه، شکلی جدی به خود گرفت. اگر چه نواقص و کاستی‌هایی در این زمینه به چشم می‌خورد، اما همین تجربیات جسته و گریخته می‌تواند مقدمه‌ای برای حرکت به سمت شرایط مطلوب باشد. برخی بر این امر پای می‌فشارند که برای مدیریت و پوشش ریسک باید این مقوله جزو اهداف و استراتژی‌های سازمان باشد و در ابتدا باید انواع ریسک‌ها را شناسایی، سپس روش کنترلی آنها را مشخص کرد. عده ای دیگر نیز معتقدند بورس ایران به دلیل همبستگی‌هایی که با متغیرهای کلان دارد، بیشتر دارای ریسک سیستماتیک است که این ریسک تا حدودی به ریسک‌های کلی یک کشور و عوامل کلان آن بستگی دارد. درخصوص «بررسی ابزار و روش‌های پوشش ریسک در بازار سرمایه» با دو نفر از کارشناسان بازار سرمایه به گفت و گو نشستیم که مشروح آن در ادامه می‌آید. گرایش به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت دلایل اجتماعی دارد یکی از کارشناسان بازار سرمایه در رابطه با نبود ابزار کنترل ریسک در بورس تهران گفت: برای مدیریت ریسک ابتدا باید انواع ریسک‌ها را شناسایی و سپس روش کنترلی آن را مشخص کرد. ناگفته نماند که ریسک‌ها را به طور کلی نمی‌توان از بین برد، بلکه باید روشی برای کنترل آن پیدا کرد. حجت سرهنگی در ادامه افزود: البته تا حدودی ابزار ریسک در بازار تعریف و پیاده‌سازی شده است همچون قرارداد‌های آتی سهام، اوراق اختیار تبعی فروش که به صورت ضعیف اجرا شده و همچنین اختیار سهام که اجرایی نشده است. بحث بازارگردانی سهام نیز مطرح است که در چند سال اخیر به ندرت و به صورت ناقص اجرا شده است. وی در پاسخ به این سوال که آیا با راه‌اندازی قراردادهای آتی سهام تا حدودی از ریسک بازار کم شد یا نه؟ گفت: موضوع مدیریت ریسک باید جزو اهداف و استراتژی‌های سازمان‌ها باشد. بیشتر سازمان‌ها، شرکت‌ها و همچنین اشخاص حقیقی با مقوله ریسک بیگانه هستند. در اثبات این ادعا یادآور می‌شود اکثریت فعالان بازار به دنبال کسب بازدهی بیشتری هستند و توجهی به قبول ریسک کسب بازدهی مزبور ندارند. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه اکثر همین سرمایه‌گذاران فقط به دنبال بازدهی بیشتری هستند، تصریح کرد: آنان وقتی با این سوال مواجه می‌شوند که در ازای این بازدهی چه ریسکی را می‌پردازند به دلایل و توجیه‌های مختلفی از زیر بار قبول ریسک شانه خالی می‌کنند. البته فضای اقتصادی و کسب بازدهی‌های زیاد و باد‌آورده در مقاطع زمانی مختلف برای سرمایه‌گذاران، فعالان بازار را وادار به مدیریت ریسک نکرده است. به اعتقاد سرهنگی، به دلایل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اکثریت فعالان اقتصادی گرایش به سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت با سودهای زیاد دارند که البته فضای اقتصادی نیز تا حدودی این مجال را به این سرمایه‌گذاران داده است. وی در ادامه صحبت‌هایش در‌خصوص عدم موفقیت ابزارهای پوشش ریسک اظهار کرد: در ابتدا باید گفت عدم موفقیت ابزارهای پوشش ریسک در بازار سرمایه بیشتر به خاطر نگاه سرمایه‌گذاران و عوامل فردی و اجتماعی خارج از بازار است. همچنین قوانین و دستورالعمل‌های محدود‌کننده از جمله: اجازه ندادن به شرکت‌های سرمایه‌گذاری جهت فعالیت در این حوزه، محدود کردن فعالیت سرمایه‌گذاران حتی در صورت اجازه به شرکت‌ها، عدم تبلیغ مناسب این ابزارها، عدم آموزش کافی به فعالان بازار، عدم ارائه پتانسیل‌های این ابزار به نحو شایسته و بایسته و عدم التزام سرمایه‌گذاران به پذیرش ریسک و مدیریت قبل از مقوله کسب بازدهی از جمله مهم‌ترین دلایل عدم توفیق ابزارهای پوشش ریسک بوده است. سرهنگی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه سال گذشته معاملات اوراق تبعی به عنوان یک راه حل برای کاهش ریسک مطرح شد، اما این آپشن عجیب هم راه به جایی نبرد و به دلیل بهبود شرایط بازار، فراموش شد. تجربه این نوع آپشن را چطور می‌بینید؟ گفت: در هر زمانی این ابزار باید استفاده شود، البته می‌توان هفتگی یا در دوره‌های زمانی مناسب ماهانه، سه ماه یا هر شش ماه یکبار حسب شرایط بازار و شرکت، شرایط این قراردادها را تغییر داد تا قابلیت کاربرد و استفاده آن با توجه به مرور زمان از بین نرود. وی درباره اینکه چه پیشنهادهایی برای کاهش ریسک از طریق تغییر قوانین یا ایجاد ابزارهای معاملاتی جدید دارد؟ تصریح کرد: اولا فضای اقتصادی، قوانین و دستورالعمل‌های مربوطه باید به سمتی رود که ریسک و مدیریت ریسک نسبت به کسب بازدهی در اولویت قرار گیرد. به اعتقاد وی، اولین کار باید این باشد که ریسک بازار سرمایه برای عموم تشریح شود، در مواقعی که بازار خوب نبوده یا بد بوده است باید به نحو مناسب به اطلاع عموم رسانده شود؛ همچنین ریسک شرکت‌های سرمایه‌گذاری و همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در کنار بازدهی آنها به صورت روزانه یا هفتگی اعلام شود. سرهنگی اضافه کرد: باید روشن شود صندوقی که بازدهی بیشتری دارد به دلیل پذیرش ریسک بیشتر بوده یا سایر عوامل. همان‌طور که براساس دستورالعمل جدید سبد گردانی سازمان بورس و اوراق بهادار، در اول باید ریسک مشتری سنجیده شود، سپس براساس ریسک مشتری، سبد گردان نسبت به پرتفوی گردانی برای مشتری اقدام کند. این کارشناس بازار سرمایه افزود: صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مدیران این صندوق‌ها نیز باید براساس ریسک رتبه‌بندی و سرمایه‌گذاران با توجه به درجه ریسک پذیری‌شان به سمت این صندوق‌ها هدایت شوند. در ضمن بهتر است یکسری محدودیت‌ها ایجاد شود و در صورت امکان معامله اشخاص حقیقی کمتر شود تا این اشخاص از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ETF‌ها (Exchange Traded fund) صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس در بازار سرمایه حضور داشته باشند. وی با اشاره به اینکه از دیگر راهکارهای پیشنهادی، تاسیس و ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری منحصرا در ابزارهای نوین بویژه ابزارهای مشتقه است، گفت: اشخاص حقیقی و حقوقی از طریق این صندوق‌ها می‌توانند به طور غیرمستقیم وارد بازارهای مشتقه شوند. به نظر این کارشناس بازار سرمایه، همان‌طور که متولیان بازار سرمایه طی چند دهه اخیر برای بازار سرمایه زحمت زیادی کشیده‌اند و بازار سرمایه را در بخش‌های متعددی بسط و توسعه داده‌اند، لازم است که با جدیت مقوله ریسک و مدیریت ریسک در بازار نهادینه شود. وی در پایان تاکید کرد: بسط و توسعه این مقوله در بازار به حدی باید جدی گرفته شود که هر شخص اعم از حقیقی یا حقوقی در همان ابتدای حضور در بازار به فکر مدیریت ریسک باشد نه کسب بازدهی. البته شرکت‌های سرمایه‌گذاری و نهادهای مالی نیز باید به صورت هدفمند و در راستای سیاست‌های همسو جهت ارتقای این موضوع تلاش کنند. فرهنگ‌‌سازی نامناسب و نبود زیرساخت‌های نرم‌افزاری همچنین مدیر تحقیقات و بازاریابی شرکت تامین سرمایه نوین در رابطه با اینکه آیا بیان این موضوع که «یکی از نقاط ضعف بورس تهران: نبود ابزار راه‌هایی برای کاهش ریسک در بازار بورس کنترل ریسک است»، درست است؟ گفت: اگر مروری بر تعریف ریسک و کارکردهای بازار سرمایه به صورت ذاتی داشته باشیم، جواب این سوال را بهتر می‌توانیم بدهیم. اولا، ریسک در ادبیات فاینانس به طور کلی شامل میانگین فاصله رویدادهای مربوط به یک متغیر مثل بازده نسبت به میانگین آن رویدادها است که می‌تواند هم مثبت باشد و هم منفی. در بعضی از متون، منظور از ریسک، انحرافات منفی و نامساعد از میانگین است و در برخی از نظریه‌ها، دو جنبه مذکور موردنظر است. به اعتقاد محمد‌مسعود غلامپور، اگر ریسک را انحرافات منفی متغیری همچون بازده سهام در نظر بگیریم، مکانیسم‌های بورس باید ابزارهایی برای مدیریت ریسک منفی بازار ارائه کند. وی در ادامه افزود: ریسک منفی بازار که در دو بخش سیستماتیک و غیرسیستماتیک وجود دارد ابزارهای خاص خود را داراست. ثانیا، بورس ایران با کارکرد تسهیل تامین مالی شرکت‌ها از منابع مالی موجود، به دلیل همبستگی‌هایی که با متغیرهای کلان دارد، بیشتر دارای ریسک سیستماتیک است که این ریسک تا حدودی به ریسک‌های کلی یک کشور و عوامل کلان آن بستگی دارد و بیشتر در صورت تغییر در سیاست خارجی و مسائل بین‌الملل قابل حل است. بر این اساس اگر ابزارهای مدیریت ریسک را به صورت کلی مورد توجه قرار دهیم، بسیاری از ابزارها در حوزه نرخ ارز و بهره به دلیل متاثر و شناور نبودن آنها در ایران غیرقابل اجرا هستند. غلامپور افزود: مهم‌ترین بخش فرآیند مدیریت ریسک، قیمت‌گذاری ریسک است که همانند قرارداد بیمه در یک طرف خریدار با پیش‌بینی زیان‌های آتی، حاضر می‌شود با دریافت مبلغ مشخصی، آن راه‌هایی برای کاهش ریسک در بازار بورس را از طرف دیگر فروشنده ریسک بخرد؛ این بخش در ایران مشکل دارد و بورس ایران در حال حاضر دارای زیرساخت‌ها و امکانات لازم در این رابطه نیست و شاید بتوان گفت یکی از دلایل اصلی شکست طرح‌های ارائه شده نیز همین باشد و هدف اصلی مدیریت ریسک که کنترل قیمت است فدای سفته‌بازی ریسک می‌شود. وی در پاسخ به این مساله که چند سال پیش تلاش شد با راه‌اندازی قراردادهای آتی سهام تا حدودی از ریسک بازار کم شود، اما این معاملات رونق نگرفت، گفت: قراردادهای آتی سهام، نوآوری مطلوبی در بازار سرمایه بود که در سال 1389 به بازار مالی ایران معرفی شد. این ابزار امکان کسب سود را برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال اهرم بودند ایجاد می‌کرد و برای تعداد زیادی از شرکت‌ها همچون بانک کارآفرین، بانک پارسیان، مپنا، ایران خودرو، گل گهر، کالسیمین، مخابرات، سایپا، پتروشیمی خارک، ملی مس، فولاد مبارکه، چادر ملو و سرمایه‌گذاری‌های غدیر و توسعه معادن و فلزات به کار گرفته شد. این کارشناس بازار سرمایه، با بیان اینکه این ابزار که می‌توانست جایگزین مناسبی برای خرید اعتباری سهام باشد اما بیشتر به دلیل فرهنگ ‌سازی نامناسب و عدم وجود زیرساخت‌های نرم‌افزاری لازم مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار نگرفت، گفت: این ابزار می‌توانست مکانیسمی برای کنترل قیمت‌های آتی سهام و یا ابزاری برای تعیین قیمت و شفافیت بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران باشد که البته در شرایط کنونی وضعیت به گونه دیگری است. وی درباره تجربه سال گذشته معاملات اوراق تبعی به عنوان یک راه‌حل برای کاهش ریسک در بورس گفت: اوراق تبعی که یک اختیار ترکیبی (Embedded Option) با نوسان قیمت مشخص است، بیشتر در بازارهای نزولی پرنوسان و شرایط Bearish (معرف بازارهای در حال کاهش قیمت) بازار کاربرد دارد. این اوراق به لحاظ تکنیکی مانند قرارداد بیمه‌ای هستند که کاهش قیمتی آن توسط بیمه‌گری به عنوان سهامدار عمده با دریافت صرف مشخص متغیری تا 5 درصد قیمت سهم، تضمین می‌شود. این ابزار مدیریت ریسک که در زمره اختیارها قرار می‌گیرد، در شرایط پرنوسان می‌تواند ریسک تغییرات قیمت سهم را برای سهامدار خرد مدیریت کند. به اعتقاد غلامپور، براساس کارکرد تعریف شده، شاید یکی از دلایل عدم استقبال سرمایه‌گذاران از این ابزار رونق بازار سهام و کاهش نوسان‌های منفی بازار در مدت یکسال اخیر بوده باشد. البته توجه به مکانیسم انتشار این اوراق که توسط سهامدار عمده اوراق مدیریت می‌شود نیز حائز اهمیت است. مدیر تحقیقات این شرکت کارگزاری تصریح کرد: شرکت‌ها با استفاده از این ابزار مالی می‌توانند با نرخ‌های محدود شده بین سقف و کف قیمتی مشخص شده، نسبت به تامین مالی با نرخ‌های پایین در شرایط بد بازار اقدام کنند. وی در پاسخ به این سوال که چه پیشنهادهایی برای کاهش ریسک در بورس تهران از طریق تغییر قوانین یا ایجاد ابزارهای معاملاتی جدید دارد؟ اظهار کرد: توصیه می‌شود کمیته‌ای در بازار سرمایه در این رابطه تشکیل و در این کارگروه ضمن بررسی تطبیقی ابزارهای مدیریت ریسک در بازارهای سرمایه مشابه ایران، نسبت به شناسایی ریسک‌های مختلف بازار سرمایه و ابزارسازی در این حوزه اقدام شود. به گزارش دنیای اقتصاد، مدیر تحقیقات و بازاریابی شرکت تامین سرمایه نوین خاطرنشان کرد: توسعه بورس کالا و تدوین ابزارهای مدیریت ریسک در این حوزه که در حال حاضر به واسطه پیشرفت علمی کشور در بخش مالی، می‌تواند از ضرر و زیان‌های سرمایه‌گذاران کم کند، یکی دیگر از راهکارهاست. ابزارهایی همچون اوراق مبتنی بر تورم و صندوق‌های ETF کالایی، ریسک تورم را برای سرمایه‌گذار مدیریت می‌کند که این صندوق‌ها در حال توسعه هستند.