شناخت نوسان ساز

محمد کارت

بازار غیرقابل تحلیل بورس و نوسانات غیر قابل پیش‌بینی

هر چند که در روزهای گذشته با افزایش ریسک‌ها در بازارهای مختلف از جمله بازار سهام، نقدینگی کاهشی بود و شاخص‌ها روند نزولی را طی کردند، اما امروز نماگر اصلی بازار بعد از مدتی کانال ۹۶ هزار واحدی را پشت سر گذاشت.

به گزارش ایسنا، بازارها پرنوسان اند و قیمت ها در تلاطم؛ این موضوع تاثیر مستقیم و غیر مستقیم خود را در بازار سرمایه گذاشته و باعث شده بورس تهران تا حدودی تحلیل ناپذیر شود.

قیمت سهم‌ها در روزهای گذشته روند کاهشی به خود گرفت و شاخص‌های بازار نزولی شد. افزایش قیمت ارز هر چند که می‌تواند برای بسیاری از شرکت‌های بورسی پیام آور شناسایی سود باشد، اما نوسان‌های یکباره غیر قابل تحلیل آن، ریسک های سیستمایک را برای بازار افزایش داده و این روند باعث سردرگمی فعالان بورسی شده است.

گزارش‌های کلی از بازار سبب شده نقدینگی از بورس به سمت دیگر بازارها از جمله بازار خودرو برود یا در حساب های سپرده بانکی وارد شود. بسیاری به شرایط غیر قابل تحلیل بورس تهران در این روزها اشاره می کنند و معتقدند در وضعیت کنونی احتمال سودآوری بدون رانت های خاص بسیار ضعیف است، این موضوع جریان نقدینگی را در بازار کند می کند.

در عین حال امروز روند حرکت شاخص های بازار صعودی بود چرا که در نمادهای شاخص ساز حقوقی ها کفه تقاضا را سنگین کردند و معاملات با کمک آن‌ها رونق گرفت.

شاخص کل بازده نقدی و قیمتی بورس اوراق بهادار تهران پس از چند روز افت پیاپی توانست ۵۳۱ واحد رشد کند و به رقم ۹۶ هزار و ۳۷۸ واحدی برسد. شاخص کل هم وزن نیز در طول معاملات امروز ۱۰۳ واحد افزایش یافت و به رقم ۱۷ هزار و ۵۵۰ رسید.

شاخص آزاد شناور با رشد ۹۳۶ واحد رقم ۱۰۶ هزار و ۲۳۳ واحد را تجربه کرد و شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم هر یک به ترتیب ۵۵۷ و ۱۶۷ واحد رشد کردند.

معاملات سهام شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان و ملی صنایع مس ایران به ترتیب با ۱۴۱، ۷۰۲ و ۶۵ واحد تاثیر سعی کردند نماگرهای بازار را به سمت بالا هدایت کنند، اما گروه مدیریت سرمایه‌ گذاری امید، صنایع پتروشیمی خلیج فارس و شرکت ارتباطات سیار ایران هر یک به ترتیب ۳۳، ۱۶ و ۱۵ واحد تاثیر کاهنده روی شاخص‌های بازار سرمایه داشتند.

امروز در گروه فلزات اساسی شاهد رشد قیمت اغلب سهم‌ها بودیم. این در حالی است که در روزهای گذشته این گروه نیز عمدتا با کاهش قیمت همراه بود. در مجموع فلزات اساسی شاهد معامله ۱۵۳ میلیون سهم بوده‌اند که ارزش این تعداد سهام حدود ۴۷ میلیارد تومان بود. در گروه محصولات شیمیایی شناخت نوسان ساز نیز هر چند که تعدادی از سهم‌ها با کاهش قیمت همراه شدند، اما در مجموع سهم‌های این گروه نیز عمدتا با افزایش قیمت روبه‌رو بودند. اما خودرویی‌ها نیز با توجه به افزایش یکباره قیمت خودرو در بازار برای آینده سود شناسایی کردند و بار دیگر با افزایش قیمت سهم‌ها مواجه شدند.

درعین حال نیمی از سهم‌ها در گروه فرآورده‌های نفتی با کاهش قیمت همراه بودند. در گروه قند و شکر امروز عمدتا شاهد نوسانی کمتر از یک درصد بودیم، اما تعدادی از سهم‌ها نیز تا سه درصد نوسان قیمت را تجربه کردند. در این گروه شش میلیون سهم به ارزش حدود ۲.۵ میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت.

ارزش معاملات بورس تهران به رقم ۲۴۶ میلیارد تومان رسید که این رقم ناشی از دست به دست شدن یک میلیارد سهم و اوراق مالی بود. آیفکس نیز با رشد ۵.۸۶ واحدی مواجه شد و به رقم ۱۱۱۴ رسید. ارزش معاملات فرابورس ایران به رقم ۲۵۱ میلیارد تومان رسید و حجم معاملات رقم ۴۲۳ میلیون سهم و اوراق مالی را تجربه کرد.

گزارش نوسان

تهران- ایرنا- ارز و نوسانات آن امروز به یکی از مهم ترین متغیرهای اقتصادی تبدیل شده و هرچند در گذشته نیز یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در مبادلات خرد و کلان محسوب می‌شد، جهش ناگهانی این متغیر اقتصادی درحدود ۱۸ ماه گذشته، اقتصاد کشور را تحت‌تأثیر قرار داد و تأثیر آن را بیش از پیش کرد.

در بازار ارز چه اتفاقی افتاد؟ در بین ارزهای رایج اقتصاد کشور که عمدتاً دلار و پس‌ازآن، یوروست، قیمت دلار بیش از هر ارز دیگری اقتصاد کشور را تحت‌تأثیر قرار داد. نقطه آغازین جهش قیمت ارز را می‌توان در دی ۹۶ به‌ثبت رساند و در طول ۱۸ ماه گذشته، گاهی با نوسان و گاهی با افزایش مواجه بود. قیمت دلار تا پیش از آغاز دوران جهشی خود، در محدوده قیمت چهار هزار تومان بود؛ اما از دی، این نرخ از مرز چهارهزار تومان عبور کرد. پس از نوسانات اندک در این بازار، از نیمه بهمن، مرحله دیگری از افزایش قیمت ارز را شاهد بودیم و در حدود یک ماه، قیمت دلار به محدوده ۴,۷۰۰ تومان رسید. البته در پایان بهمن، نرخ دلار با کاهش اندک به محدوده ۴,۵۰۰ تومان رسید و ثبات نسبی تا نیمه اسفند در این بازار حاکم بود. اواخر اسفند ۹۶ نیز، نقطه عطف دیگری از افزایش نرخ دلار بود؛ بدین ترتیب که نرخ دلار در روزهای پایانی سال ۹۶، به محدوده پنج‌هزار تومان نزدیک شد.

درحالی که روند افزایشی نرخ ارز و تجربه دلار پنج هزار تومانی نخستین‌بار در فروردین ۹۷ جوّ روانی منفی در جامعه ایجاد کرد، رئیس کل وقت بانک مرکزی وعده تأمین نیازهای اصلی متقاضیان ارز را در بخش‌های مختلف با طی کمترین فرایند و در سریع‌ترین زمان ممکن داد. همزمان با آغاز روزهای کاری سال ۹۷، در هفته نخست قیمت دلار وارد کانال پنج‌هزار تومان شد. روند افزایشی قیمت دلار همچنان ادامه داشت تا اینکه آقای ولی الله سیف، رئیس کل وقت بانک مرکزی، از اقدامات عملیاتی دولت برای سامان دهی بازار ارز خبر داد و در ۲۰ فروردین ۹۷ با تصویب ستاد اقتصادی دولت، بانک مرکزی اطلاعیه «یکسان سازی نرخ ارز» به عنوان نخستین سیاست کنترلی دولت برای سامان دهی بازار ارز را صادر کرد. برمبنای این مصوبه، از ۲۱ فروردین ۹۷ مقرر شد تمام نیازهای قانونی تجاری و تولیدی در چارچوب قوانین و مقررات صادرات و واردات و مقررات ارزی کشور برمبنای هر دلار ۴۲ هزار ریال تأمین شود.

روزهای پرترافیک دستور العمل های ارزی
تعیین سیاست‌های جدید کنترلی بازار ارز یکی پس از دیگری ادامه داشت: «تغییر در دستورالعمل ارز مسافرتی، دانشجویی و بیماران»، «همسان‌سازی بازار سکه به‌عنوان بازار هم‌راستا با بازار ارز با عرضه در سررسیدهای متفاوت»، «تعیین سهمیه سالانه ۱۵ هزار دلاری برای دانشجویان» و اقدامات دیگر، ازجمله برنامه‌های ستاد اقتصادی دولت و بانک مرکزی در روزهای پایانی فروردین سال گذشته، به عنوان روزهای پرترافیک دستورالعمل‌های ارزی بود. در همان زمان، سیف این اطمینان را نیز به جامعه و فعالان اقتصادی داد که ساختار منابع و مصارف ارزی کشور ساختار کاملاً متعادلی است و با سهولت می‌توانیم تمام نیازهای ارزی کشور را برای تأمین کالاهای وارداتی و خدمات منطقی و موردنیاز تأمین کنیم. با وجود اطمینان‌دهی و تزریق سیگنال‌های مثبت به جامعه، روند افزایشی قیمت ارز تورم انتظاری را پیش از تورم واقعی به جامعه تحمیل کرد. سیاست‌های کلان ستاد اقتصادی دولت در حوزه ارزی، نشست سیف با مدیران بانکی و تجار، وعده‌های تأمین ارز واردات نهاده‌های تولید و… هم روند جهشی قیمت دلار را متوقف نکرد.

از تعیین قیمت ارز در تلگرام تا معامله دلار هفت هزار تومانی در پستوها!
اظهارنظرهای سکان‌دار بانک مرکزی هم در واکنش به افزایش دلار جالب توجه بود. در مقطعی که زمزمه افزایش ادامه‌دار قیمت دلار در جامعه شنیده می‌شد و رشد قیمت تقریباً روزانه شد، اظهارنظر نمایندگان مجلس و کارشناسان درباره افزایش قیمت دلار بیشتر شد. در همان مقطع فروردین ۹۷، رئیس کل وقت بانک مرکزی «تلگرام» را عامل تشدید و ایجاد التهاب در بازار ارز عنوان کرد و با حضور در صحن علنی مجلس برای ارائه توضیحات درباره بازار ارز، گفت: «بازار ارز در سال‌های گذشته در تعطیلات تا ۱۵ فروردین هیچ تحرکی نداشت و اتفاقات و التهاباتی که رخ داد، فقط‌وفقط در فضاهای تلگرامی و شبکه‌های مجازی بود و قیمت‌هایی اعلام می‌شد». اردیبهشت ۹۷ که قیمت دلار در محدوده پنج هزار تومان بود، همزمان با زمزمه‌های رسیدن دلار به هفت‌هزار تومان، سیف در جلسه دیگری در مجلس شورای اسلامی، به افزایش قیمت دلار به هفت‌هزار تومان واکنش نشان داد و گفت: «تعادل لازم را در منابع و مصارف ارزی کشور داریم و از این نظر جای نگرانی نیست. صحبت‌هایی درباره دلار ۶ هزار و ۸۰۰ و هفت‌هزار تومانی شنیده می‌شود؛ اما حجم بسیار بسیار کوچکی است که در پستوها مبادله می‌شود».

جابه جایی در ساختمان لاجوردی میرداماد.
سرانجام همزمان با التهابات ارزی، دوران پنج‌ساله مدیریت سیف در بانک مرکزی به‌اتمام رسید. بانک مرکزی در آن زمان، یکی از حساس‌ترین برهه‌های حیات خود را سپری می‌کرد. اوضاع شاخص‌های اقتصادی خوب نبود و هرروز که می‌گذشت، دامنه التهابات ارزی گسترده‌تر می‌شد. سرانجام دوران گذار از مدیریت سابق فرارسید و در نیمه مرداد سال گذشته با حکم رئیس جمهوری، آقای عبدالناصر همتی ریاست بانک مرکزی را برعهده گرفت. البته از آن زمان، پرونده برخی مسؤولان ازجمله معاون ارزی سابق این بانک در دوران سیف به‌اتهام اخلال در نظام ارزی در مراجع قضائی بازشد و بررسی‌های قضائی درباره اتهامات این افراد ادامه دارد. بااین‌حال با وجود تمام سیاست‌های کنترلی ارزی، سیف صندلی بانک مرکزی را با پایان خوش رها نکرد و هجمه‌ها به وی درزمینه ناتوانی در مدیریت بازار ارز افزایش یافت. مدیریت همتی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی از روزهای نخست مرداد آغاز شد. از نخستین برنامه‌های وی، ایجاد شفافیت در بازار با انتشار فهرست دریافت‌کنندگان ارز بود که تاکنون در چندین مرحله منتشر شده است. بااین‌حال، قیمت دلار که تا نیمه نخست سال گذشته ناشی از سو مدیریت‌های داخلی بود، در نیمه دوم ۹۷ با تأثیرپذیری از اتفاقات بین‌المللی حتی در بازار غیررسمی، به محدوده ۱۷ هزار تومان هم رسید! در آن زمان در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، صادرکنندگان مکلف شدند ارز حاصل از صادرات خود را در مدت سه ماه به کشور بازگردانند. براساس مصوبه مهر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، تمامی صادرکنندگان غیرنفتی موظف‌اند حداکثر سه ماه بعد از صادرات، ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کنند یا ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی کشور برگردانند. صادرکنندگانی که این امر را رعایت کنند، با تصویب دولت مشمول تشویق‌های ویژه می‌شوند و درمقابل، صادرکنندگانی که ارز خود را عرضه نکنند، حکم قاچاق محسوب می‌شود. اثرهای سیاست‌های جدید بانک مرکزی به‌تدریج در بازار نمایان شد و با وجود محدودیت‌های بین‌المللی و احتمال کاهش ذخایر ارزی، قیمت ارز در بازار روند کاهشی پیدا کرد.

تشکیل بازار متشکل معاملات ارزی
سیاست تشکیل بازار متشکل ارزی نیز که به زودی تأسیس خواهد شد، از سیاست‌های مهم بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز است. مکانیزم این بازار که شرکتی خصوصی است، به‌گونه‌ای طراحی شده که کانون صرافان، بانک‌های دولتی، بانک‌های خصوصی و فرابورس سهام‌داران اصلی آن و بازیگران نقش‌اول آن، صرافی‌های مجاز، بانک‌ها و بانک مرکزی هستند که قرار است معاملات آن براساس ثبت سفارش و به‌صورت آنلاین انجام شود. اساس فعالیت این بازار همانند دیگر بازارها، عرضه و تقاضا اعلام شده که خریداران و فروشندگان، صرافی‌های دولتی و بانک‌ها، ازطریق اعلام قیمت پیشنهادی در سامانه خاص، قیمت معاملات روز را تعیین می‌کنند.

پای «عملیات بازار باز» در نظام مالی ایران باز شد
درعین‌حال، یکی دیگر از سیاست‌های مهم بانک مرکزی در اجرای سیاست‌های کنترلی بازار ارز اجرای «عملیات بازار باز» است که در فروردین امسال، به تصویب شورای پول و اعتبار رسید. عملیات بازار باز ساختاری است که به‌کمک آن، بانک مرکزی نرخ را کنترل خواهد کرد و درنهایت، لگام تورم را مهار می‌کند. به گفته رئیس کل بانک مرکزی، برنامه عملیات بازار باز به زودی اجرایی خواهد شد. براساس اظهارنظر اخیر همتی در فضای مجازی، هدف اصلی و کلیدی چرخش سیاستی به عملیات بازار باز و کنترل نرخ سود کوتاه مدت، کنترل تورم است؛ چراکه کنترل کل‌های پولی (ترازنامه بانک مرکزی) در دهه‌های اخیر، نتوانسته به‌طورپایدار تورم را کنترل کند. بانک‌های مرکزی شناخت نوسان ساز دنیا نزدیک به یک قرن است که از عملیات بازار باز استفاده می‌کنند تا به طورمستقیم بر جریان تأمین مالی و درنتیجه، نرخ بهره و تورم اثر بگذارند. این عملیات بر خرید یا فروش اوراق بهادار، به ویژه اوراق قرضه دولتی، در بازار باز اثرگذار است.

اکنون هرچند همچنان قیمت دلار به‌عنوان متغیر مهم اقتصادی جامعه و به ویژه اقتصاددانان را راضی نمی‌کند، با روند باثبات درپیش‌گرفته‌شده، در هفته گذشته بعد از ماه‌ها، قیمت دلار وارد کانال ۱۲ هزار تومانی شد. حتی اجرای سیاست‌های مالی ازجمله اجرای عملیات بازار باز، واکنش پایگاه خبری «المانیتور» را در پی داشت و این سایت خبری در گزارشی، از آغاز عصر جدید بانک مرکزی در رهبری بازار مالی سخن گفت. المانیتور در این گزارش نوشت: بانک مرکزی ایران با مدیریت عبدالناصر همتی اخیراً ابزار مالی جدیدی در دستورکار قرار داده تا بتواند وضعیت اقتصادی فعلی را بهتر مدیریت کند. بااین‌حال، انتظار می‌رود مجموعه‌سیاست‌های بانک مرکزی ازجمله بازار متشکل ارزی و برنامه عملیات بازار باز، بازار ارز را به نقطه تعادلی برساند.

شکل موج الکتریکی — به زبان ساده

در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس درباره شکل موج AC بحث کردیم. در این آموزش قصد داریم انواع شکل موج الکتریکی را بررسی کنیم.

اسیلاتور یک مدار الکتریکی است که در خروجی خود، سیگنال پیوسته تولید می‌کند. به طور کلی این سیگنال خروجی، شکل سینوسی دارد و در یک فرکانس یا طول موج مشخص باعث نوسان در اجزای مدار می‌شود. انواع مختلفی از مدارهای اسیلاتور وجود دارد اما همه آنها یک تقویت‌کننده و یک مدار تانک سلفی – خازنی (LC) یا مدار تانک مقاومتی – خازنی (RC) دارند تا سیگنال خروجی به شکل سینوسی تولید کنند.

شکل موج الکتریکی سینوسی در اسیلوسکوپ

اما در برخی موارد در مدارهای الکتریکی، نیاز به تولید فرکانس‌ها و اشکال و انواع مختلفی از «شکل موج سیگنال» (Signal Waveform) داریم. مانند شکل موج مربعی، شکل موج مستطیلی، شکل موج مثلثی،‌ شکل موج دندانه‌دار و انواع مختلفی از توابع ضربه و پالس.

این انواع مختلف از شکل موج سیگنال را می‌توان برای «سیگنال‌های زمانی» (Timing Signal)، «سیگنال کلاک» (Clock Signal) یا پالس‌های راه‌انداز (Trigger Pulses) استفاده کرد.

قبل از آنکه درباره شکل موج‌های الکتریکی صحبت کنیم، لازم است بفهمیم چگونه انواع مختلف شکل موج الکتریکی تولید می‌شود. در ابتدا نیاز است مشخصات اصلی شکل‌موج‌های الکتریکی را بررسی کنیم.

شکل موج الکتریکی، از نظر فنی به نمایش بصری انواع مختلف ولتاژ یا جریان در طول زمان گفته می‌شود. اگر تغییرات ولتاژ یا جریان را روی یک کاغذ بر حسب زمان (محور افقی $$x$$) رسم کنیم، تصویر منتجه، شکل موج الکتریکی است. انواع مختلفی از شکل موج الکتریکی وجود دارد اما همه آنها را می‌توان در دو گروه مشخص دسته‌بندی کرد:

1. شکل موج الکتریکی یک جهته یا یک سویه (Uni-directional Waveforms): شکل موج الکتریکی یک جهته، فقط مقدار مثبت یا منفی دارد. این شکل موج، هرگز از نقطه صفر عبور نمی‌کند. چند نمونه از شکل‌موج‌های معروف یک جهته یا یک سویه عبارتند از: سیگنال موج مربعی زمانی، پالس‌های کلاک و پالس‌های راه‌انداز.
2. شکل موج الکتریکی دو جهته یا دو سویه (Bi-directional Waveforms): این شکل موج الکتریکی، به نام شکل موج متناوب نیز شناخته می‌شود. زیرا جهت آنها به صورت متناوب از مثبت به منفی تغییر می‌کند و دائما از نقطه صفر نیز عبور می‌کنند. دامنه شکل موج‌های دو جهته دائما به صورت متناوب تغییر جهت می‌دهد. یکی از معروف‌ترین انواع این شکل موج الکتریکی، شکل موج‌های سینوسی است.

همه انواع شکل موج الکتریکی صرفنظر از اینکه یک جهته باشند یا دو جهته، متناوب باشند یا نامتناوب، متقارن باشند یا نامتقارن، ساده باشد یا پیچیده، مشخصات زیر را دارند:

1. تناوب یا دوره (Period): مدت زمانی است که طول می‌کشد شکل موج الکتریکی از ابتدا تا انتها خود را تکرار کند. این مقدار، زمان تناوب شکل موج سینوسی یا پهنای پالس شکل موج الکتریکی مربعی (T) نامیده می‌شود.
2. فرکانس (Frequency): تعداد دفعاتی که شکل موج الکتریکی در یک ثانیه تکرار می‌شود. فرکانس، معکوس زمان تناوب است ($$f=1/T$$) و واحد آن، هرتز (Hz) است.
3. دامنه (Amplitude): بزرگی یا شدت شکل موج سیگنال است که با واحد ولت یا آمپر اندازه‌گیری می‌شود.

شکل موج‌های متناوب

شکل موج‌های متناوب، عمومی‌ترین نوع از شکل موج الکتریکی هستند که شامل شکل موج الکتریکی سینوسی نیز می‌شود. خطوط برق AC (متناوب) در خانه، یک موج سینوسی هستند. شکل موج سینوسی، همواره بین یک مقدار ماکزیمم و یک مقدار مینیمم در نوسان و تناوب است.

مقدار زمانی که برای هر چرخه یا تکرار شکل موج سینوسی لازم است، زمان تناوب یا تناوب شکل موج نام دارد. به عبارت دیگر، زمانی که لازم است تا شکل موج خود را تکرار کند، زمان تناوب است.

برای هر شکل موج الکتریکی، زمان تناوب یا به اختصار تناوب ممکن است از کسری از ثانیه تا هزاران ثانیه متفاوت باشد. تناوب به فرکانس شکل موج الکتریکی بستگی دارد. برای مثال، یک شکل موج الکتریکی سینوسی که برای تکمیل چرخه خود به یک ثانیه زمان لازم دارد، زمان تناوب یک ثانیه دارد. به همین ترتیب، یک موج سینوسی که برای تکمیل چرخه خود به پنج ثانیه زمان نیاز دارد، زمان تناوبی برابر پنج ثانیه دارد. به همین ترتیب، زمان تناوب را می‌توان برای انواع مختلف شکل موج الکتریکی سینوسی استخراج کرد.

مدت زمانی که طی می‌شود تا شکل موج الکتریکی، یک چرخه کامل خود را تکرار کند، به نام «تناوب موج» (Period of the Wave) می‌شناسیم. این زمان بر حسب ثانیه اندازه‌گیری می‌شود. پس می‌توان تناوب یک شکل موج الکتریکی را برحسب عدد تناوب بر حسب ثانیه بیان کرد و آن را T نامید. زمان تناوب بر حسب ثانیه (s)، میلی‌ثانیه (ms) و میکروثانیه ($$\mu s$$) بیان می‌شود.

شکل موج الکتریکی سینوسی

در شکل زیر یک شکل موج سینوسی نشان داده شده است.

شکل موج الکتریکی سینوسی

زمان تناوب شکل موج‌های سینوسی را می‌توان بر حسب درجه یا رادیان نیز بیان کرد. یک چرخه کامل برابر با 360 درجه ($$T=360^ \circ$$) یا $$2\pi$$ رادیان است ($$T=2 \pi$$). پس می‌توان گفت که $$2 \pi$$ رادیان برابر با $$360 ^ \circ$$ درجه است.

رابطه بین زمان تناوب و فرکانس

زمان تناوب برای همه شکل موج‌های الکتریکی یک عدد ثابت است. معکوس زمان تناوب ($$1/T$$) برابر با تعداد چرخه‌های یک شکل موج الکتریکی سینوسی در یک ثانیه است. به این تعداد چرخه‌ها در یک ثانیه، فرکانس گفته می‌شود. فرکانس را با واحد هرتز (Hz) نشان می‌دهند. هرتز به صورت چرخه در ثانیه نیز شناخته می‌شود، پس یک هرتز معادل یک چرخه در هر ثانیه است.

تناوب و فرکانس در ریاضیات معکوس یکدیگرند. همچنان که زمان تناوب شکل موج الکتریکی کاهش می‌یابد، فرکانس آن افزایش پیدا می‌کند. به همین ترتیب با افزایش زمان تناوب، فرکانس کاهش می‌یابد.

که در آن، $$f$$ با واحد هرتز و $$T$$ با واحد زمان است.

همانطور که گفتیم، یک هرتز معادل یک چرخه در هر ثانیه است. در زیر واحدهای دیگر فرکانس آورده شده است:

شکل موج الکتریکی مربعی

شکل موج مربعی در مدارهای الکتریکی و میکروالکترونیک برای سیگنال‌های زمان و کلاک، کاربردهای بسیاری دارد. این شکل موج‌ها، متقارن هستند و در هر نیم‌تناوب، شکل مربعی و برابر با نیم‌تناوب بعدی دارند. تقریبا همه مدارهای منطقی دیجیتال، از شکل موج‌های مربعی در ورودی و خروجی خود استفاده می‌کنند.

برخلاف شکل موج سینوسی که صعود و نزول هموار با گوشه‌‌های گرد در ماکزیمم مثبت و منفی خود دارند، امواج مربعی، هنگام رسیدن از مینیمم به ماکزیمم خود، رفتاری مثل تابع ضربه نشان می‌دهند. شکل موج‌های مربعی، در ماکزیمم و مینیمم خود نیز مقدار ثابتی دارند. در تصویر زیر یک شکل موج الکتریکی مربعی نشان داده شده است.

شکل موج الکتریکی مربعی

می‌دانیم که شکل موج الکتریکی مربعی در شکل خود در هر نیم چرخه، متقارن است. پس پهنای پالس در زمان مثبت بودن شکل موج با پهنای پالس در زمان منفی بودن آن برابر است. هنگامی که از شکل موج‌های مربعی برای سیگنال‌های کلاک در مدارهای دیجیتال استفاده می‌شود، نسبت طول پهنای پالس به تناوب برحسب درصد را «چرخه کار» (Duty Cycle) می‌نامند.

پس می‌توان گفت برای شکل موج الکتریکی مربعی، زمان مثبت بودن پالس یا «روشن بودن» (ON) با زمان منفی بودن پالس یا «منفی بودن» (OFF) برابر است. پس چرخه کار باید به اندازه نصف زمان تناوب یا ۵۰٪ باشد.

همانطور که گفتیم فرکانس برابر معکوس زمان تناوب است ($$1/T$$). بنابراین می‌توان فرکانس شکل موج الکتریکی مربعی را به صورت زیر تعریف کرد:

مثالی از شکل موج الکتریکی مربعی

یک شکل موج مربعی، پهنای پالسی معادل ده میلی‌ثانیه دارد. فرکانس ($$f$$) آن را محاسبه کنید.

حل:شناخت نوسان ساز همانطور که می‌دانیم، چرخه کار یک شکل موج مربعی برابر ۵۰٪ است. پس، تناوب شکل موج الکتریکی باید با $$20ms=10ms+10ms$$ برابر باشد. پس داریم:

در نتیجه، یک موج مربعی شکل متقارنی دارد و پهنای پالس آن در نیم‌سیکل مثبت با پهنای پالس آن در نیم‌سیکل منفی برابر است. شکل موج الکتریکی مربعی، در سیستم‌های دیجیتال کاربردهای فراوانی دارد و مقدار منطقی یک را برای مقدار حداکثر و صفر را برای مقدار حداقل ایجاد می‌کند.

شکل موج الکتریکی مستطیلی

اگر چرخه کار یک شکل موج، هر عدد دیگری به جز ۵۰ درصد (نیم تناوب روشن – نیم تناوب خاموش) باشد، شکل موج الکتریکی به دست‌آمده، شکل موج مستطیلی نام دارد. تعریف دیگر شکل موج مستطیلی آن است که زمان روشن بودن آن، یک پالس بسیار کوتاه باشد.

در تصویر زیر یک شکل موج مستطیلی نشان داده شده است:

شکل موج الکتریکی مستطیلی

مثال بالا، نشان می‌دهد که پهنای پالس مثبت، زمانی کوتاه‌تر از پهنای پالس منفی موج دارد. به همین ترتیب، پهنای پالس منفی موج می‌تواند زمانی کوتاه‌تر از پهنای پالس مثبت موج داشته باشد. در هر دو حالت، شکل موج به دست آمده را شکل موج مستطیلی می‌نامند.

این پهنای پالس‌های مثبت و منفی را به ترتیب «نشانه» (Mark) و «فاصله» (Space) می‌نامیم. نسبت زمان نشانه به زمان فاصله، به صورت «نسبت نشانه به فاصله» (Mark to Space Ratio) نامیده می‌شود. برای یک موج مربعی، این نسبت برابر یک است.

مثالی از شکل موج الکتریکی مستطیلی

یک موج مستطیلی، پهنای پالس مثبت 10 میلی‌ثانیه و چرخه کار ۲۵ درصد دارد. فرکانس این موج را محاسبه کنید.

حل: چرخه کار در این موج برابر ۲۵ درصد یا یک چهارم است. این عدد برابر زمان نشانه ده میلی‌ثانیه است. پس تناوب شکل موج الکتریکی باید با $$10ms(25\%) + 30ms(75\%)$$ برابر باشد که در کل معادل $$40ms(100 \%)$$ است.

با تغییر چرخه کار شکل موج در موج‌های مستطیلی می‌توان مقدار توان اعمال شده به یک بار مثل لامپ یا موتور را تنظیم کرد. هرچه درصد چرخه کار بالاتر باشد، مقدار متوسط توان اعمال شده به بار بیشتر است. هرچه درصد چرخه کار کمتر باشد، مقدار متوسط توان اعمال شده به بار کم می‌شود. یک مثال کاربردی استفاده از «مدولاسیون پهنای پالس» (Pulse Width Modulation) در مدارهای کنترل‌کننده سرعت است.

شکل موج الکتریکی مثلثی

شکل موج‌های مثلثی به طور کلی، شکل موج‌هایی یک جهته و غیر سینوسی هستند که بین یک مقدار ماکزیمم و یک مقدار مینیمم نوسان می‌کنند. اگرچه به آن شکل موج مثلثی گفته می‌شود، موج مثلثی بیشتر از یک موج شیب دار خطی متقارن است. سیگنال ولتاژ این شکل موج، با یک میزان ثابت با فرکانس، کم و زیاد می‌شود. این شکل موج در شکل زیر نشان داده شده است:

در حالت کلی، برای شکل موج‌های مثلثی، مدت زمان شیب مثبت (افزایش) و شیب منفی (کاهش) برابر هستند. پس چرخه کار شکل موج مثلثی، پنجاه درصد است. در هر دامنه ولتاژ داده شده، فرکانسِ شکل موج، سطح ولتاژ موج را تعیین می‌کند.

پس برای یک افزایش یا کاهش کند یا آرام، مقدار متوسط سطح ولتاژ کمتر از حالتی است که افزایش یا کاهش ولتاژ به سرعت انجام می‌شود. هرچند، می‌توان با تغییر شیب افزایشی یا کاهشی، به شکل موج الکتریکی نامتقارن مثلثی رسید. یکی از مشهورترین انواع شکل موج‌های مثلثی که از این روش به دست آمده، شکل موج دندان اره‌ای است.

شکل موج الکتریکی دندانه اره‌ای

شکل موج دندان اره‌ای نوع دیگری از انواع شکل موج متناوب است. همانطور شناخت نوسان ساز که از نام آن برمی‌آید، این نوع شکل موج یادآور دندانه‌های یک اره است. شکل موج‌های دندان اره‌ای می‌توانند یک تصویر آینه‌ای از خود نیز داشته باشند. همچنین این نوع شکل موج، می‌تواند افزایشی آرام اما کاهشی بسیار شیب‌دار داشته باشد. یا اینکه افزایش با شیب بسیار زیاد یا تقریبا عمودی و کاهش آرام داشته باشد. این مسئله در شکل زیر نشان داده شده است:

شکل موج دندان اره ای

شکل موج دندان اره‌ای با رمپ یا شیب مثبت، از موج با شیب منفی پرکاربردتر است. در هردو این نوع شکل موج‌ها، قسمت شیب دار شکل موج، رفتاری تقریبا خطی دارد. شکل موج دندان اره‌ای بیشتر در ژنراتورها استفاده می‌شود. این شکل موج، شامل یک فرکانس و تمام ضریب‌های زوج آن یا هارمونیک‌ها است. پس شکل موج دندان اره‌ای هارمونیک‌های زیادی دارد. این موج به سینتی‌سایزرهای موسیقی، یک موسیقی با کیفیت بدون اعوجاج می‌دهد.

راه انداز و پالس

اگرچه پالس‌ها و راه‌اندازها، دو شکل موج الکتریکی کاملا متفاوت هستند، می‌توان این دو را با یکدیگر ترکیب کرد. می‌توان گفت که راه انداز، یک پالس بسیار باریک است. تفاوت این دو شکل موج در آن است که راه‌اندازه می‌تواند اعداد مثبت و منفی داشته باشد، در حالی که پالس تنها مقدار مثبت دارد.

یک شکل موج الکتریکی پالس، که به «قطار پالس» (Pulse Train) مشهور است، نوعی از شکل موج غیر سینوسی است و شبیه شکل موج الکتریکی مستطیلی است که در بالا گفته شد. تفاوت این شکل موج با شکل موج الکتریکی مستطیلی در آن است که شکل دقیق پالس در این حالت با استفاده از نسبت نشانه به فاصله در یک تناوب تعیین می‌شود. برای یک شکل موج الکتریکی پالس یا راه انداز، قسمت نشانه یک موج خیلی کوتاه با زمان صعود و سقوط بسیار سریع است. این مسئله در شکل زیر نشان داده شده است:

سیگنال یا شکل موج الکتریکی پالس، رفتارهای متفاوتی با دیگر انواع شکل موج الکتریکی دارد. مقدار نشانه به فاصله برای این شکل موج الکتریکی با سیگنال کلاک مربعی فرکانس بالا یا حتی شکل موج مستطیلی، بسیار متفاوت است.

هدف پالس و راه انداز، تولید یک سیگنال بسیار کوتاه برای کنترل زمان آغاز یک رویداد است. مثلا برای شروع یک تایمر، شمارنده، «مونواستابل» (Monostable) و فلیپ فلاپ، یک راه انداز برای روشن کردن «تریستور» (Thyristor) یا دیگر قطعات نیمه هادی توان، بسیار لازم است.

فانکشن ژنراتور

یک فانکشن ژنراتور که در برخی موارد به آن ژنراتور شکل موج نیز می‌گویند، عبارت است از یک دستگاه یا مدار که انواع مختلفی از شکل موج الکتریکی را در فرکانس مطلوب تولید می‌کند. این ژنراتور می‌تواند شکل موج‌های سینوسی، شکل موج مربعی، شکل موج‌های مستطیلی یا دندان اره‌ای و دیگر انواع شکل موج الکتریکی را تولید کند. انواع مختلفی از IC های تولید کننده شکل موج الکتریکی وجود دارد. همه این انواع را می‌توان در یک مدار به کار برد تا شکل موج‌های متناوب مورد نیاز، به دست آید.

یکی از این قطعات، ۸۰۳۸ است که یک ژنراتور شکل موج دقیق با استفاده از IC است. این قطعه می‌تواند شکل موج‌های مربعی، سینوسی و مثلثی را در خروجی خود تولید کند. آی سی 8038 در خروجی خود به مدارهای تطبیق نیاز ندارد. فرکانس کاری این قطعه بسته به انتخاب صحیح مولفه‌های IC، می‌تواند از یک هزارم هرتز تا سیصد کیلوهرتز باشد. در شکل زیر یک نوع ژنراتور شکل موج نشان داده شده است.

ژنراتور شکل موج

فرکانس نوسان در بازه وسیعی از تغییرات دما و ولتاژ منبع، پایدار است. این ژنراتور می‌تواند فرکانس‌هایی تا یک مگاهرتز نیز تولید کند. هر سه نوع اصلی شکل موج، یعنی شکل موج سینوسی، شکل موج مثلثی و شکل موج مربعی را می‌توان به صورت همزمان از خروجی این دستگاه دریافت کرد. بازه فرکانسی 8038 با ولتاژ قابل کنترل است اما تابعیت خطی ندارد.

در آموزش‌های بعدی مجله فرادرس به بررسی مولتی‌ویبراتور‌ها که برای تولید شکل موج پیوسته در خروجی یا پالس تکی استفاده می‌شوند، خواهیم پرداخت.

اگر علاقه‌مند به یادگیری مباحث مشابه مطلب بالا هستید، پیشنهاد می‌کنیم به آموزش‌های زیر مراجعه کنید:

یاغی‌گری آهسته و پیوسته

محمد کارت و جنس نگاهش به سینما را باید بر مبنای مجموع آثاری که در سینمای مستند، کوتاه و بلند داستانی و حالا سریال‌سازی ارائه کرده است، بررسی و تحلیل کرد. استخراج وجوه اشتراک میان آثاری همچون «شنای پروانه» در سینمای بلند داستانی، «آوانتاژ» و «خون مردگی» در سینمای مستند و «بچه‌خور» در فضای فیلم کوتاه راه‌گشای شناخت شیوه نگاه کارت به سینما و فیلمسازی است.

اولین و بیرونی‌ترین لایه مشترک میان تمام این فیلم‌ها توجه و علاقه ویژه کارت به مسئله آسیب‌های اجتماعی و لایه‌ای از اجتماع ایرانی است که غالبا در نقاط محروم و جنوبی شهرهای ایران و به طور ویژه تهران و شیراز (که می‌توانند به تمام شهرهای کشور تسری پیدا کنند) جاری است، همینطور بافت و سر شکل فکری و فرهنگی حاکم بر این ساختارهای اجتماعی است. کارت با درک عمیق و بی‌واسطه‌ای که از این طبقه از جامعه ایرانی به دست آورده است، موفق شده تا تصویری باورپذیر و البته قابل درک و همراهی برانگیز از آدم‌ها، موقعیت‌ها، دغدغه‌ها، آسیب‌ها، تلاش‌ها، خلاف‌ها، رگه‌های اخلاقی و انسانی‌شان، شیوه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی‌شان، راه‌هایی که برای زنده ماندن و ادامه دادن پیدا کرده‌اند، گیر و گرفت‌هایی که مختص خود آن‌هاست، مدل دوست داشتن‌ها و نفرت‌ها، شیوه امیدوار بودن و مدل بروز ناامیدی‌شان، راهی که برای دوستی یا دشمنی کردن بلدند، دست‌اندازهایی که پیش روی آن‌هاست و همکاری‌ها و خیانت‌هایی که در این مسیر رقم می‌خورد و البته تلاش‌هایی که با تمام توان به خرج می‌دهند تا خودشان را از باتلاق و منجلاب غیرانتخابی‌ای که درش حضور دارند بیرون بکشند، سر از آب بیرون نگاه داشتن‌ها و یا سر زیر آب شدن‌ها ، زنده بودن‌ها و زندگی نکردن‌ها، ماندن‌ها و رفتن‌ها و . تمام این جزییاتی که ساختار و بافت هر گروه اجتماعی و طبقه‌ای را شکل می‌دهد، ارائه دهد.

این همه اما شاید بیش از هرچیز حاصل نگاه مبتنی بر تجربه زیست‌شخصی و بیش از آن روحیه مشاهده‌گر بودن و کنجکاوی و پژوهش‌محور بودن آثار محمد کارت است. این خصوصیت اخیر یعنی تکیه بر شناخت بی‌واسطه از واقعیت و پژوهش محور بودن را باید نتیجه تلاش‌های موفق محمد کارت در عرصه سینمای مستند بدانیم. دو نمونه‌ای که در بالا قید شد یعنی «خون مردگی» و «آوانتاژ» معرف مسیری است که محمد کارت را به چیزی که امروز هست، بدل کرده است.

اما نکته مهم دیگر که به عنوان وجه مشترک تمام آثار محمد کارت قابل بررسی است، اصل قرار دادن خود سینما و شیوه روایت‌گری و داستان‌گویی و حتی تصویرگری در آثارش است. کارت چه در آثار مستندش و چه آثار کوتاه و بلند سینمایی و حالا سریال سازی‌اش، در حد توان از ویژگی‌های اصیلی که سینما را برای سینما دوستان جذاب کرده پا پس نکشیده است.

این ویژگی هم در «بچه خور» به واسطه شکل و شمایل تصویرگری، فیلمبرداری، دکوپاژ، تدوین، انتخاب بازیگر و طراحی صحنه و نور و البته زاویه نگاه به داستان و فراتر از این همه فضا سازی و ایجاد اتمسفر و حس و حال در اثری قابل ردگیری است.همین خصلت در «شنای پروانه» و حتی آثار مستند او وجود دارد.

اصولا یکی از مولفه‌های مهم آثار مستند کارت همین تلاشش برای دستکاری نکردن واقعیت و همزمان نزدیک بودن فضای کارت به روایت‌های سینما و ارائه تصاویر جذاب و خلاقانه از واقعیت‌های در حال وقوع بوده است. همین ویژگی در «یاغی» هم وجود دارد. جدای از وجوه متنی و روایت داستانی و شخصیت پردازی‌ها و ترسیم ساختار کلی اثر در قسمت نخست که با هدف ترسیم زمین بازی و بعد ساخت باقی داستان روی این فونداسیون که قابل بررسی است، باید پذیرفت تلاش قابل لمسی برای رسیدن به سر و شکل خوش آب و رنگ تصویری در کار شده است.

این همه از مرحله انتخاب بازیگر که دوربین دوستش داشته باشد تا طراحی چهره و لباس و صحنه و نور و زاویه دوربین و اندازه نما و ریتم تدوین و اصلاح رنگ و نور و . «یاغی» را دست کم در قسمت نخست به اثری خوش رنگ و لعاب که چشم را آزار نمی‌دهد، بدل کرده است. پر واضح است که تمام این ویژگی‌های بصری در کنار سبک و سیاق داستان‌گویی و ساختاربندی فیلمنامه جنسی از هم افزایی را فراهم کرده است که اگر در قسمت‌های آتی به درستی هدایت شود و از آن بهره برده شود، نتیجه‌ای قابل توجه را رقم خواهد زد.

پس تا اینجا مسئله پژوهش و شناخت تمام جزییات سوژه و موقعیت داستانی از یکسو و دیگری فراموش نکردن مدیومی که اثر در آن ارائه شده یعنی سینما، دو ویژگی مهم آثار کارت نام گرفت. در کنار این همه اما باید به پرهیز کارت از بلاتکلیفی و حوصله به خرج دادن‌هایش یاد کرد. کارت همانطور که در بالا قید شد، از همان ابتدای فعالیتش به عنوان کارگردان یک جنس مشخصی از شخصیت‌ها، طبقه‌شان و جهان اطراف آن‌ها را هدف گرفته و بدون قیقاج رفتن، بر همان مسیر پاییده و به جای به در و دیوار کوبیدن برای یک شبه سری در سرها درآوردن، تمام انرژی‌اش را معطوف به همان فضایی کرده که احتمالا برایش کنجکاوی برانگیزتر و قابل درک‌تر بوده است. در واقع تکلیف خودش با خودش روشن بوده و سراغ فضایی رفته که به شکلی درونی به آن تمایل داشته است. حال این خصلت چه نتیجه‌ای داشته است؟

اولین و مهم‌ترین دستاور این نگاه قابل لمس و درک شدن اتمسفر داستان‌های او است. در واقع این حس به مخاطب منتقل نمی‌شود که کارت در حال ادا در آوردن و تلاش برای طوری خاص بودن است. کارت و آثارش همواره جنسی از گرمی و فهم‌شدگی را در خود نهفته دارند که نتیجه‌اش انسجام کلی اثر، بیرون نزدن برخی ویژگی و تقدم و تاخر نیافتن برخی سرفصل‌ها در فیلم و در نهایت دل‌پذیر بودن نتیجه کار برای تماشاگر است. به این همه باید ارتباط بی‌واسطه کارت به سوژه‌ها و شخصیت‌های واقعی حاضر در آثارش را در نظر داشت.

به ظن این قلم محمد کارت اندوخته پرارزشی را به واسطه همجواری و رفاقت کردن و همدلی با سوژه‌هایش به دست آورده است که حالا در آثار داستانی او به کارش آمده است. در واقع کارت در مسیر پژوهش‌هایی که برای ساخت آثار و نگارش طرح و فیلمنامه‌هایش طی کرده به دل جهان آدم‌ها و جغرافیای روحی و فیزیکی اطرافشان می‌زند تا کشف کند و به جای برداشت‌های ذهنی و من درآوردی، واقعیت‌های موجود با تمام ابعاد تلخ و شیرینش را لمس، درک، مشاهده و در نهایت خودی کند.

محمد کارت

البته که همین ویژگی احتمالا در کارگردانی و هدایت گروه تولید آثارش هم جاری است چرا که او توانسته همزمان با هدایت گروه شخصیت‌ها به شدت آسیب دیده و بزهکار آثار مستندش و حتی اداره حضور آن‌ها در برخی صحنه و سکانس‌های آثار داستانی اش ، حضور موازی بازیگران نام دار و چهره‌های سینمایی را مدیریت کند. به ظن این قلم خروجی همگن حضور بازیگران حرفه‌ای و شهیر در کنار نابازیگران در آثار کارت ریشه در دو ویژگی ذکر شده در بالا دارد.

یکی تکلیف روشن کارت با خودش و سینما و دیگری توان برقراری ارتباط انسانی با آدم ها و شخصیت های حاضر در آثارش.هر دوی این خصلت ها منجر به آن شده که چه در «بچه خور» و «شنای پروانه» و چه در «یاغی» (تا اینجای کار) جمع به ظاهر جمع ناپذیری از شخصیت‌ها و بازیگران در فضایی یکدست و منسجم مقابل دوربین ظاهر شوند و ویژگی‌های بعضا متضاد آنها به یک کلیت غیرمتضاد که یکدیگر را تکمیل می‌کنند بدل شود.

قضاوت در مورد سریال «یاغی» بعد از تماشای یک قسمت شدنی نیست و زود است. اما کنار هم چیدن تمام این ویژگی ها که تصویر محمد کارت کارگردان را ساخته است، نشان از آن دارد که او به یک کارگردان پخته بدل شده است که می‌توان حضورش در سینمای ایران را رگه‌ای امید بخش برای زنده ماندن سینما تلقی کرد. به شدت امیدوارم سریال «یاغی» در ادامه بتواند بدون نوسان و باکیفیت ادامه پیدا کند تا در نهایت و پس از پایان آن تحلیلی دقیق‌تر و مبتنی بر متن اثر ارائه کنم و شاهد حرکت رو به جلوی این کارگردان باشم، تنها به یک دلیل خاص و آن امیدوار ماندن به جریان تولید غیرآبکی در سینما، نادیده نگرفتن دانش و درک مخاطب و البته زنده ماند سینمایی که همه‌مان عاشقش هستیم. تا اینجای کار محمد کارت نمره قبولی بالایی گرفته است و به ظن این قلم می‌تواند بهتر و بهتر شدن را هم تجربه کند، کما اینکه مسیر فیلسمازی‌اش تا به امروز چنین خصلتی را تداعی می‌کند.

صفری: تغییر رویکرد و نگاه به قاره آفریقا باید جدی گرفته شود

جلسه ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی با موضوع «راهکارهای توسعه تجارت با قاره آفریقا» به ریاست مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه و با حضور اعضای ستاد مرکب از مدیران دستگاه‌های ذیربط برگزار شد.

در این نشست، صفری با تأکید بر اهمیت قاره آفریقا در توسعه تجارت ایران از نادیده گرفته شدن ظرفیت عظیم این قاره در بخش اقتصادی و تجاری ابراز تاسف کرد و گفت: آنچه لازم است درباره قاره آفریقا جدی گرفته شود، تغییر رویکرد و نگاه به قاره آفریقا، شناخت قاره آفریقا و پذیرش صمیمانه هیئت های آفریقایی، جدی بودن در پیگیری توافقات و حمایت از بخش خصوصی در این قاره است.

وی در این رابطه صدور خدمات فنی مهندسی، ساخت سد و نیروگاه و کشت فراسرزمینی و زمینه‌های توسعه مناسبات تجاری کشورمان با کشورهای آفریقایی را در برهه کنونی بسیار ضروری برشمرد.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه در ادامه ساز و کار صادرات و واردات بصورت تهاتر، معرفی کالاهای ایرانی در قالب برپایی نمایشگاه و واردات دام از کشورهای آفریقایی با هماهنگی دیگر وزارتخانه‌ها را از برنامه های مهم در دست پیگیری دانست و افزود: ارتباطات و حمل و نقل هوایی و دریایی به کشورهای حوزه آفریقا نیازمند توسعه و فراگیری بیشتری است.

وی با بیان اینکه برخی کمیسیون‌های مشترک اقتصادی با کشورهای آفریقایی بیش از ۸ سال است که برگزار نشده اند، ابراز امیدواری کرد که کمیسیون های مشترک با کشورهای آفریقایی به زودی برگزار و زمینه ساز تحول در این زمینه شود.

صفری با اشاره به مشکلاتی چون کمبود منابع آبی در داخل کشور و چشم‌انداز بازار جهانی محصولات کشاورزی و غذایی، بر لزوم توجه بیشتر به کشت فراسرزمینی در قاره آفریقا با توجه به برخورداری بخش‌های وسیعی از این قاره از منابع مطلوب آب و زمین اشاره کرد.

لزوم راه‌اندازی خط کشتیرانی و خطوط مستقیم هوایی بین ایران و کشورهای آفریقایی، موانع اجرایی شدن کشت فراسرزمینی، تشکیل ستاد آفریقا از دیگر موضوعاتی بود که در این نشست مورد گفتگو و تبادل نظر قرار گرفت و حاضرین در این جلسه در خصوص موضوعات مطرح شده، بحث و راهکارها و پیشنهادات خود را ارائه کردند./ایسنا