بازار بورس چیست؟

برای نامگذاری نمادهای بورس شرکت‌هایی که زمینه فعالیت مشابهی دارند در یک گروه قرار می‌گیرند. معمولا حرف اول نماد معاملاتی شرکت‌ها در بورس نشان‌دهنده گروه آن شرکت در بورس است. بقیه حرف‌های این نمادها هم به‌نوعی انتخاب می‌شوند که نشان‌دهنده عنوان اصلی شرکت باشد

بازار سهام یا بورس چیست

یک شرکت تجاری کشترانی هلندی برای تامین هزینه های خود شروع به فروختن سهم کشتی ها به افراد حقیقی در قهوه خانه ها کرد و با این کار اولین بازار سرمایه را به صورت ناخودآگاه ایجاد کرد. از آن موقع به بعد، بازار سهام یا همان بورس محلی شده تا افراد (چه حقیقی و چه حقوقی) سهام شرکت های مختلف را خریداری کرده و در سود و ضرر آنها شریک می شوند.

برای دانلود با خرید آن در تهیه مستندات بیشتر کمک کرده اید

نرم افزار مدیریت سبد سهام

نرم افزار گزارش و فیلتر روزانه بازار سهام

این کار به کمپانی اجازه داد

تا بتونه حتی سفرهای بزرگتری رو انجام بده

که سودآوری خوبی رو برای هر دو طرف هم خودشون و هم مشتریانشون به بار اورد

با فروش سهام تو قهوه‌خونه‌ها

و بندرگاه‌ها در سراسر جهان،

این شرکت به صورت ناخودآگاه تونست

اولین بازار سهام جهانو اختراع کنه.

از اون موقع تا الان،

شرکتها سرمایه های خود را با پول سرمایه گذاران جم میکنن

تا از کسب و کارشون پشتیبانی کنن.

برای بازار سهام مدارس، شغل‌ها و حتی کانال‌های تلویزیونی وجود داره

که به بررسی و آموزش این بازار اختصاص داده شده اند

اما بازار سهام مدرن

پیچیدگی های خیلی بیشتری نسبت به شکل اولیه ش پیدا کرده.

پس چجوری شرکتا و سرمایه گذارا

از بازار امروزی و مدرن استفاده میکنن؟

یه شرکت تولید قهوه رو در نظر بگیرید

که میخواد سهامشو تو بازار عرضه کنه.

اول از همه، شرکت میاد برای جذب سرمایه گذار تبلیغ میکنه .

اگه سرمایه گذاران ببینن که این شرکت ایده ی خوبی برای رشد داره،

سریعا و تو اولین فرصت تو اون سرمایه گذاری میکنن

و بعدش میشن اولین افراد حامی عرضه اولیه شرکت یا همون IPO.

به این ترتیب شرکت رسما وارد بازار سهام بورس میشه ،

جایی که یک شرکت یا شخص احساس کنه که این کسب و کار میتونه براش سودآور باشه،

اونوقت ممکنه سهام را بخره.

خرید سهام باعث میشه که سرمایه گذار یک بازار بورس چیست؟ مالک کوچیک برای اون کسب و کار بشه.

سرمایه گذاری این افراد به رشد کلی شرکت کمک میکنه

و با موفقیت بیشتر شرکت،

خریداران بیشتری متوجه پتانسیل این کسب و کار میشن

و شروع میکنن به خریدن سهام .

و هرچه تقاضا برای اون بیشتر بشه، قیمت سهام هم افزایش پیدا میکنه

که یعنی هزینه خرید برای خریداران بلقوه و ارزش سهام برای سهامداران کنونی زیاد میشه

برای شرکت، این افزایش ارزش سهام ،

به تامین هزینه ی اجرای برنامه های جدید کمک میکنه.

و با نشون دادن تعداد کسایی که مایلن به سرمایه گذاری در ایده های این شرکت هستن

ارزش کلی بازار اون هم افزایش پیدا میکنه و بالا میره.

البته؛ اگه بنا به دلایلی بنظر برسه که سودآوری شرکت کم خواهد شد،

ممکنه اتفاق برعکسی رخ بده.

اگه سهامدارا فک کنن که قراره ارزش سهامشون کم بشه،

سهامشون را قبل از اینکه ارزش شرکت کم بشه می فروشند،

با فروخته شدن سهام و کاهش تقاضا برای سهام،

قیمت سهم افت می‌کنه،

و همراه با اون، ارزش بازارِ شرکت کاهش پیدا میکنه.

این میتونه ضررهای بزرگی به سرمایه گذارا وارد کنه ،

مگر اینکه شرکت سودآوری خودشو دوباره بازار بورس چیست؟ نشون بده.

عوامل زیادی روی بالا و پایین رفتن عرضه و تقاضا تأثیر گذاره.

شرکت‌ها تحت تأثیر نیروهای اجتناب ناپذیر بازار قرار دارن،

مثل نوسانات قیمت مواد،

تغییر در تکنولوژی و فناوری تولید،

و تغییر در هزینه های نیروی کار.

سرمایه‌گذاران شاید نگران تغییرات مدیریتی،

جلوه بد در عموم، یا عوامل بزرگتری مثل

قوانین و سیاست‌های تجاری جدید باشن.

خیلی از سرمایه‌گذاران به دلایل شخص سهام خودشونو میفروشن

همه این تغییرات موجب نوسانات روزانه تو بازار کار شده

که باعث کم و زیاد شدن موفقیت شرکتا میشه.

و در بازار سهام، پیش بینی کاهش ارزش ، اغلب منجر به از دست دادن سرمایه گذارا ،

شاخص بورس چیست؟ افزایش و کاهش شاخص بورس به چه معناست؟

اگر می‌خواهید به زبانی ساده بدانید که شاخص بورس چیست؟ و با شاخل کل بورس و شاخص بازار بورس آشنا شوید، این مطلب را مطالعه کنید.

این روزها بازار بورس بسیار رونق گرفته و میزان مراجعه مردم به کارگزاری‌های بزرگی مانند کارگزاری مفید و آگاه بیش از گذشته شده است. سرمایه‌‌گذاران بازار بورس برای کسب درآمد بیشتر از این بازار پرریسک معمولا عوامل مختلفی را مورد بررسی قرار می‌دهند. در واقع می‌توان گفت که موفقیت در این بازار نیازمند ارزیابی مستمر وضعیت بازار و روند قیمت یا سود سهام شرکت‌ها در دوره‌های مختلف است. یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که در ارزیابی بازار سرمایه بسیار مفید است تحلیل شاخص بورس است.

شاخص بورس چیست؟

اصطلاح شاخص یا Index بیانگر عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات یک یا چند متغیر را در طول مدت‌زمان معینی اندازه‌گیری کرد. در بازار بورس هم شاخص‌های متعددی برای نشان دادن وضعیت عمومی این بازار وجود دارند. هر شاخص دارای فرمول محاسباتی خاص خودش است و هر کدام از آن‌ها جنبه‌های مختلفی از وضعیت گذشته و فعلی بازار بورس را نشان می‌دهند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با تعریف هر کدام از این شاخص‌ها آشنا کنیم.

این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: حجم مبنا چیست و چگونه آن را محاسبه و استفاده کنیم؟

شاخص کل یا TEPIX

برای آن که بدانید شاخص بورس چیست ، با ید با مفهوم شاخص کل یا TEPIX آشنا شوید. شاخص کل یا شاخص قیمت پرکاربردترین شاخص بورس است و بیانگر میزان تغییرات قیمت سهام شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه است که می‌تواند بازدهی این بازار را نشان دهد. بنابراین اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال ۲۰ هزار واحد باشد و در پایان سال با ۱۰ هزار واحد افزایش به ۳۰ هزار واحد برسد معنای آن این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت سهام شرکت‌ها در آن سال ۵۰ درصد بوده است.

البته این نکته را هم باید ذکر کنیم که تاثیر شرکت‌های بزرگ در افزایش یا کاهش شاخص کل بسیار زیاد است و این امر شاید یکی از نقاط ضعف این شاخص باشد. برای مثال، اگر اکثر سهام بازار با درصدهای منفی معامله شوند، چند معامله با درصد مثبت بر روی سهام شرکت‌های بزرگ می‌تواند شاخص کل بورس را مثبت کند و برعکس. البته برای رفع این مشکل از شاخص کل هم‌وزن استفاده می‌کنند که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

محاسبه شاخص کل: اگر بخواهیم شاخص کل را براساس فرمول بیان کنیم به صورت زیر خواهد بود:

( ارزش جاری بازار در زمان مبدا / ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه )* 100 = شاخص کل

ارزش جاری بازار، از مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس به دست می‌آید. خود ارزش جاری هر شرکت برابر است با حاصلضرب تعداد سهام آن شرکت در قیمت هر سهم شرکت. ارزش جاری بازار در زمان مبدا نیز مربوط به مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس در سال پایه می‌شود. در بورس اوراق بهادار تهران، سال ۱۳۶۹ به‌عنوان سال پایه در نظر گرفته می‌شود.

شاخص کل (قیمت) هم‌وزن

شاخص کل هم‌وزن یکی دیگر از شاخص‌های مهم بازار بورس است که تاثیر همه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس را به‌طور برابر در محاسبه شاخص کل در نظر می‌گیرد. بنابراین در این شاخص برخلاف شاخص کل، وزن و اندازه شرکت‌ها تاثیرگذار نیست و میزان بازدهی قیمت سهام شرکت‌ها بدون در نظر گرفتن بزرگی آن‌ها محاسبه می‌شود. بنابراین اگر شما از تمامی شرکت‌های حاضر در بورس به تعداد مساوی سهم داشته باشد، شاخص کل هم‌وزن میزان بازدهی آن سبد سهام را برایتان نشان خواهد داد.

این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: تحلیل تکنیکال چیست و چگونه در آن حرفه‌ای شویم؟

محاسبه شاخص بازار بورس چیست؟ هم‌وزن: این شاخص از تقسیم سهام تعدادی شرکت خاص در دو سال و ضرب حاصل جمع در 100 به دست می‌آید.

(حاصل جمع سهم همان شرکت‌ها در سال دوم / حاصل جمع سهم شرکت‌ها در سال اول ) *100 = شاخص کل هم‌وزن

شاخص بازده نقدی

شاخص دیگر در بازار بورس شاخص بازده نقدی (سود) است. این شاخص برخلاف شاخص کل که میانگین تغییرات قیمت شرکت‌ها را محاسبه می‌کند، میانگین بازده سود نقدی پرداختی از سوی آن‌ها به سهامداران را نشان می‌دهد. بنابراین هر وقت شاخص سود نقدی رو به کاهش بود، به این معنی است که شرکت‌ها به‌طور میانگین سود نقدی کمتری بین سهامداران خود تقسیم کرده‌اند.

شاخص قیمت و بازده نقدی یا TEDPIX

شاخص قیمت همانطور که از نامش پیداست بیانگر میانگین تغییرات قیمت و بازده نقدی سهام شرکت‌های حاضر در بازار بورس است که می تواند بازده کل سرمایه گذاری بر روی اوراق سهام را در طی یک دوره معین نشان دهد. البته این شاخص نیز همان مشکل شاخص کل را دارد و تاثیرگذاری شرکت‌های بزرگ در آن بیشتر است.

این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: هنگام قطعی اینترنت چگونه در بورس معامله کنیم؟

شاخص سهام آزاد شناور TEFIX

سهام آزاد شناور به سهام‌هایی گفته می‌شود که سهام‌داران قصد نگه‌داری آن را ندارند. در هر شرکت تعدادی از سهام‌داران، سهم‌های خریداری شده را حفظ می‌کنند. سهام آزاد شناور سهمی است که خریداران آن قصد نگه‌داری سهم را ندارند و احتمالا به زودی فروش می‌رود. در واقع سهمی که سهام دار قصد حفظ آن را ندارد به عنوان سهم آزاد شناور شناخته می‌شود.

محاسبه سهام آزاد شناور نیز مشابه با شاخص کل محاسبه می‌گردد، تنها تفاوت در آن جاست به جای استفاده از کل سهام منتشر شده در وزن دهی شرکت‌ها در سبد شاخص، سهم شناور آزاد شرکت‌ها محاسبه می‌شود و به این ترتیب شاخص سهام آزاد یا TEFIX به دست می‌آید.

شاخص ۵۰ شرکت فعال

این شاخص سطح عمومی قیمت ۵۰ شرکت فعال بورس را نشان می‌دهد. هر سه ماه یکبار، شرکت‌هایی که خرید و فروش سهام آن‌ها آسان‌تر و سریع‌تر از سایر شرکت‌ها صورت بگیرد در این شاخص قرار می‌گیرند. بنابراین فاکتور اصلی در انتخاب این ۵۰ شرکت، قابلیت نقدشوندگی آن‌هاست و این شاخص میانگین وزنی این ۵۰ شرکت را ارایه می‌کند.

مفهوم بازار بورس چیست؟

در حالی که امروز تقریباً همه چیز را بصورت آنلاین می توانید خریداری کنید ، معمولاً برای هر کالایی بازار مشخصی وجود دارد. به عنوان مثال ، مردم جهت خرید منسوجات چوبی و مبلمان برای تغییر دکوراسیون منزل به بازار های مبلمان در سطح شهر مراجعه می کنند و برای تهیه مواد غذایی معمولی خود به فروشگاه های محصولات غذایی می روند.

چنین بازارهای اختصاصی به عنوان سکویی عمل می کنند که خریداران و فروشندگان بی شماری در آن یکدیگر را ملاقات و تعامل می کنند تا امکان معامله برایشان فراهم شود. از آنجا که تعداد شرکت کنندگان در بازار بسیار زیاد است ، خریدار از قیمت مناسب آن کالا اطمینان می یابد. به عنوان مثال ، اگر در کل شهر فقط یک فروشنده مبلمان وجود داشته باشد ، او این آزادی را خواهد داشت که هر قیمتی را که بخواهد تعیین نماید، زیرا خریداران دیگر جایی برای خرید ندارند. اگر تعداد فروشندگان مبلمان در یک بازار مشترک زیاد باشد ، آنها برای جذب خریداران مجبور هستند در مقابل یکدیگر رقابت کنند. خریداران نیز با انتخاب مناسب ترین قیمت از میان محصولات متنوع با قیمت های مختلف، باعث می شوند آن را به یک بازار عادلانه با شفافیت قیمت تبدیل کنند.

حتی در هنگام خرید آنلاین از فروشگاه های اینترنتی ، خریداران قیمت های ارائه شده توسط فروشندگان مختلف را در همان وب سایت خرید یا در وب سایت های مختلف برای بدست آوردن بهترین قیمت ، مقایسه می کنند و فروشندگان مختلف آنلاین را وادار می نمایند که بهترین قیمت را ارائه دهند.

بازار بورس اوراق بهادار، یک بازار مشخص برای خرید و فروش انواع اوراق بهادار(مانند سهام، اوراق مشارکت، اوراق بدهی، صندوق های سرمایه گذاری و …) در یک فضای تحت کنترل همراه با نظارت ، ایمن و مدیریت شده است.

بازار بورس صدها هزار نفر از فعالان بازار را که مایل به خرید و فروش سهام هستند ، دور هم جمع می کند این کار باعث می شود قیمت گذاری عادلانه و شفافیت در معاملات تضمین شود. در گذشته خرید و فروش سهام بازار بورس چیست؟ بصورت حضوری و با صدور برگه سهام فیزیکی مبتنی بر کاغذ انجام می شد ، حال با وجود بستر اینترنت و سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری شرایط خرید و فروش سهام بصورت آنلاین انجام می شود.

بورس چیست؟ | بورس به زبان ساده

نماد بورسی از کجا می‌آید؟ تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ شاخص بورس یعنی چه؟

این روزها با داغ شدن بحث بورس و سرمایه‌گذاری در بورس در جامعه، برای بسیاری از افراد این سوال مطرح شده که اصلا بورس چیست؟ در یک تعریف ساده، بازار بورس جایی است که در آن کالا یا اوراق بهادار معامله می‌شود. اغلب منظور از بورس همان بورس اوراق بهادار است که می‌توان در آن انواع اوراق بهادار، از قبیل بازار بورس چیست؟ سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت را خریدوفروش کرد. در ادامه این مطلب می‌خواهیم با بورس و کلیات آن بیشتر آشنا شویم و ببینیم این بازار چه مزایایی دارد.

مزایای سرمایه گذاری در بورس چیست؟

برای پاسخ به بورس چیست مقدمه لازم است؛ حتما با فرایند دریافت وام آشنایی دارید؛ مثلا گاهی برای خرید خانه، ماشین یا راه‌اندازی یک کسب‌وکار شخصی به پول نیاز دارید ولی در حال حاضر به آن مقدار پول دسترسی ندارید. در این حالت یکی از راه‌های تامین پولی که لازم دارید این است که به بانک بروید و درخواست وام کنید. شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی هم می‌توانند چنین کاری انجام بدهند و برای راه‌اندازی پروژه‌های جدید یا به سرانجام رساندن پروژه‌های جاری سراغ نظام بانکی بروند و وام بگیرند. اما شرکت‌ها یک راه دیگر برای تامین مالی دارند و آن مراجعه به بازار سرمایه یا همان بورس است. در این روش شرکت‌ها بخشی از سهام خودشان را در بازار بورس عرضه می‌کنند. این همان عرضه اولیه سهام شرکت در بازار بورس است.

در این حالت، سرمایه‌گذاران فعال در بازار بورس با خریدن این سهام، سهامدار این شرکت می‌شوند و پول حاصل از این فرایند در اختیار شرکت قرار می‌گیرد و شرکت می‌تواند از این پول برای فعالیت‌های اقتصادی خودش استفاده کند. به عبارت ساده‌تر، شرکت به جای اینکه پول مورد نیاز خودش را از طریق نظام بانکی تامین کند، می‌تواند با عرضه اولیه سهام خودش در بازار بورس این کار را انجام بازار بورس چیست؟ بدهد.

تامین مالی شرکت‌ها از طریق بورس محدود به زمان عرضه اولیه نیست و شرکت‌ها می‌توانند از طریق فرایند افزایش سرمایه هم نیازهای مالی‌شان را رفع کنند. قبلا در «رده» درباره روش‌های افزایش سرمایه گفته‌ایم.

اما تامین مالی شرکت‌ها تنها فایده بازار بورس برای اقتصاد یک کشور نیست و بازار بورس کارکردهای دیگری از قبیل مدیریت ریسک، افزایش شفافیت، کشف قیمت و امکان بسیج سرمایه‌های کوچک را هم فراهم می‌کند. به‌طور کلی نظام بانکی و بازار بورس ۲ بال اصلی یک اقتصاد را تشکیل می‌دهند که استفاده مناسب از آن‌ها می‌تواند منجر به رشد اقتصادی پایدار شود.

تالار بورس کجاست؟

بازار بورس در جهان سابقه‌ای طولانی دارد و عمر بعضی از بورس‌ها به چند قرن می‌رسد. مثلا بورس پاریس از سال ۱۷۲۴ میلادی فعال است و سابقه بورس نیویورک به سال ۱۷۹۲ میلادی می‌رسد. در گذشته که ابزارهای ارتباطی امروزی، مانند تلفن و اینترنت، وجود نداشت، سرمایه‌گذاران برای خریدوفروش سهام و اوراق بهادار باید در جایی جمع می‌شدند و معاملات‌شان را انجام می‌دادند. مثل بازارهای سنتی شهرها که مردم برای خرید مایحتاج‌شان به آن‌ها مراجعه می‌کردند. بورس ایران هم از سال ۱۳۴۶ فعالیت می‌کند و تا همین چند سال پیش اکثر سرمایه‌گذاران برای خریدوفروش سهام به ساختمانی می‌رفتند که به تالار بورس معروف بود. اما به‌مرور و با پیشرفت ابزارهای ارتباطی و به‌ویژه اینترنت، بیشتر سرمایه‌گذاران دیگر به چنین مکان‌هایی مراجعه نمی‌کنند و معاملات‌شان را از طریق اینترنت انجام می‌دهند. مثل فروشگاه‌های اینترنتی که امکان خرید آنلاین را ایجاد کرده‌اند. به همین دلیل معنای اصطلاح «تالار بورس» هم رفته‌رفته تغییر کرده و به همه بسترهایی گفته می‌شود که معاملات بورسی در آن‌ها انجام می‌گیرد.

نماد بورسی چیست؟

حتما ادبیات دهه هشتادی‌ها به گوش‌تان خورده و گاهی این ادبیات سردرگم‌تان کرده. مثلا ممکن است این جمله را بشنوید که «رسیدی خ ز بزن» و برایتان سوال شده باشد که منظور از «خ» و «ز» چیست. بورس هم ادبیات خاص خودش را دارد که در نگاه اول می‌تواند باعث سردرگمی شود. ماجرا این است که وقتی اصطلاح یا عبارتی پرکاربرد باشد، دوست داریم آن اصطلاح یا عبارت را مختصر کنیم تا راحت‌تر باشیم.

برای نامگذاری نمادهای بورس شرکت‌هایی که زمینه فعالیت مشابهی دارند در یک گروه قرار می‌گیرند. معمولا حرف اول نماد معاملاتی شرکت‌ها در بورس نشان‌دهنده گروه آن شرکت در بورس است. بقیه حرف‌های این نمادها هم به‌نوعی انتخاب می‌شوند که نشان‌دهنده عنوان اصلی شرکت باشد

در بازاری هم که قرار است سهام شرکت‌ها خریدوفروش شود، استفاده از نام کامل شرکت‌ها دردسرهای زیادی دارد. مثلا در یک گفت‌وگوی بورسی دشوار است که بگوییم «قیمت سهام توسعه معادن روی ایران افزایش یافت» یا اینکه در تابلوی معاملات بورس از نام کامل شرکت‌ها استفاده کنیم. به همین دلیل از همان ابتدا برای هر شرکتی که وارد بورس می‌شود یک نماد خاص و منحصربه‌فرد در نظر می‌گیرند تا فرایند معاملات ساده‌تر باشد. مثلا بورسی‌ها «بانک صادرات ایران» را با نماد «وبصادر» و «گسترش سرمایه‌گذاری ایرانخودرو» را با نماد «خگستر» می‌شناسند.

نحوه نام گذاری شرکت های بورسی

در حال حاضر بیش از ۵۰۰ شرکت در بازارهای بورس و فرابورس ایران حضور دارند. این شرکت‌ها به چند گروه تقسیم می‌شوند و شرکت‌هایی که زمینه فعالیت مشابهی دارند در یک گروه قرار می‌گیرند. معمولا حرف اول نماد معاملاتی شرکت‌ها در بورس نشان‌دهنده گروه آن شرکت در بورس است. مثلا نماد معاملاتی بانک‌ها و موسسات اعتباری با حرف «و»، شرکت‌های سیمانی با حرف «س»، شرکت‌های شیمیایی با حرف «ش» و شرکت‌های خودرویی با حرف «خ» شروع می‌شوند (البته استثناهایی هم وجود دارد). بقیه حرف‌های این نمادها هم به‌نوعی انتخاب می‌شوند که نشان‌دهنده عنوان اصلی شرکت باشد.

برای نمونه، نمادهای «خودرو» و «خگستر» و «خساپا» و «خپارس» مربوط به گروه «خودرو و ساخت قطعات» می‌شوند، نمادهای «فملی» و «فولاد» و «فخوز» و «فاسمین» در گروه «فلزات اساسی» هستند، نمادهای «حکشتی» و «حریل» و «حفارس» و «حتاید» در گروه «حمل‌ونقل، انبارداری و ارتباطات» معامله می‌شوند و نمادهای «وپارس» و «وتجارت» و «وپاسار» و «ونوین» در گروه «بانک‌ها و موسسات اعتباری» قرار دارند. البته همان‌طور که اشاره کردیم در این نام‌گذاری‌ها استثناهایی هم وجود دارد که می‌توانید به‌مرور به آن‌ها آشنا شوید.

معرفی انواع بازار بورس در ایران

شاید شنیده باشید که سهام فلان شرکت در بازار بورس معامله می‌شود یا اینکه فلان شرکت، فرابورسی است. اما شاید ندانید تفاوت بورس و فرابورس چیست و بقیه بورس‌ها در چیست. در واقع هر کدام از این‌ها یک بازار مجزا است و قوانین و شرایط خاص خودش را دارد.

تفاوت بورس و فرابورس

اولین نکته اینکه شرکت بورس اوراق بهادار تهران یا همان بورس معروف از سال ۱۳۴۶ شروع به فعالیت کرده است، اما سابقه فعالیت شرکت فرابورس ایران به سال ۱۳۸۷ برمی‌گردد. به‌طور کلی شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس نسبت به بازار بورس ساده‌تر است و از نظر معاملاتی هم تفاوت‌هایی بین نحوه معاملات بورس و فرابورس وجود دارد. مثلا در حال حاضر فاصله قیمت سفارش‌ها در بازار بورس ۱۰ ریال یا همان یک تومان است، ولی در فرابورس سفارش‌ها را می‌توان با فاصله یک ریال هم ثبت کرد. همچنین بازار پایه هم بخشی از فرابورس است که در آن دامنه نوسان روزانه قیمت ۲ درصد است؛ این دامنه در بازار بورس و تابلوهای اصلی فرابورس ۵ درصد است.

به‌طور کلی شرکت‌هایی که در بازار بورس هستند معمولا اعتبار بیشتری نزد سرمایه‌گذاران، به‌ویژه سرمایه‌گذاران باتجربه‌تر، دارند. البته این امکان هم وجود دارد که شرکت‌های فرابورسی شرایط مورد نیاز پذیرش در بورس را کسب کنند و از فرابورس به بورس منتقل شوند.

بورس کالا چیست؟

همان‌طور که در بورس اوراق بهادار این امکان وجود دارد که هر اوراق بهاداری (از قبیل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و غیره) معامله شود، در بورس کالا هم کالاهای مختلف دادوستد می‌شود. البته در اینجا منظور از «کالا» آن کالای مصرفی یا همان کالایی که به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد، نیست!

بلکه منظور کالاهای خام و فرآوری‌نشده است که اغلب بین فعالان زنجیره تولید دست‌به‌دست می‌شود. مثلا شرکت‌های تولیدکننده ورق و میلگرد و شمش آهن می‌توانند محصولات‌شان را در بورس کالا عرضه کنند و به دست شرکت‌هایی برسانند که از این محصولات به عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند. مهم‌ترین فایده بورس کالا هم ایجاد شفافیت در بازار دادوستد محصولات کالایی است.

نکته: فعالان بورس کالا بیشتر اشخاص حقوقی هستند. در واقع خریدوفروش در رینگ محصولات پتروشیمی و فلزی فقط به اشخاص حقوقی محدود است و اشخاص حقیقی فقط در رینگ معاملات کشاورزی و آتی امکان فعالیت دارند.

شاخص بورس چیست؟ چه تفاوتی با شاخص کل بورس دارد؟

اگر پیگیری اخبار بورسی بوده باشید حتما اصطلاح «شاخص بورس» هم به گوش‌تان خورده باشد. معمولا در اخبار اقتصادی تلویزیون اولین چیزی که گفته می‌شود عدد شاخص بورس و مقدار تغییر آن در مقایسه با روز گذشته است. اغلب هم منظور از «شاخص بورس» همان «شاخص کل بورس» است و بخواهیم کمی دقیق باشیم، شاخص کل بورس نماگری است که سطح عمومی قیمت‌ها و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس را نشان می‌دهد.

نکته: در حال حاضر شاخص‌های مختلفی بازار بورس چیست؟ برای بازارهای بورس و فرابورس ایران تعریف شده است و شاخص کل بورس فقط یکی از این شاخص‌ها است. از شاخص‌های دیگر می‌توانیم به شاخص کل هم‌وزن، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص کل فرابورس اشاره کنیم. همچنین برای هر کدام از گروه‌های بورس هم شاخص‌های جداگانه‌ای تعریف شده است.

نکته: شاخص کل بورس، همان‌طور که از نامش بازار بورس چیست؟ پیداست، فقط از قیمت سهام شرکت‌های بورسی (و نه فرابورسی) تاثیر می‌گیرد.

نکته: تاثیر تغییرات قیمت شرکت‌های بورسی روی شاخص کل یکسان نیست. تاثیر شرکت‌های بزرگ‌تر که ارزش بازار بالاتری دارند روی شاخص کل بیشتر است. اصطلاح نمادهای «شاخص‌ساز» هم از همین‌جا می‌آید؛ نمادهایی که تغییرات قیمت‌شان تاثیر بیشتری روی شاخص کل دارد به اصطلاح نمادهای شاخص‌ساز نامیده می‌شوند.

نکته: شاخص هم‌وزن، همان‌طور که از نامش پیداست، از همه شرکت‌های بورسی تاثیر یکسانی می‌گیرد. به همین دلیل است که وقتی قیمت سهام شرکت‌های کوچک‌تر رشد می‌کند، شاخص هم‌وزن رشد بیشتری دارد تا شاخص کل.

سهام چه شرکت هایی در بورس معامله می‌شود؟

با توجه به رویکرد بورس در این سال‌ها و ساده کردن مداوم قوانین مربوط به حضور در بورس، همه شرکت‌ها -حتی شرکت‌های کوچک و خرد- می‌توانند وارد این بازار جدید شوند. البته باید شرایطی را رعایت کنند و حضورشان به تایید بورس یا فرابورس برسد. ابتدا سهام شرکت و سرمایه‌هایش توسط کارشناسان بورس قیمت‌گذاری می‌شود و قیمت پایه‌ای مشخص می‌شود، تعیین خرده‌فروشی یا عمده‌فروشی سهام توسط هیئت مدیره شرکت تصویب می‌شود و مراحل عرضه اولیه و ورود به بورس فراهم می‌شود. این راهنما شاید به درد کسانی بخورد که در این زمینه سوال دارند.

کارگزاری بورس چیست؟

معمولا تازه واردان به بازار بورس ایران، برای پیدا کردن یک کارگزاری بورس مناسب سوالات زیادی دارند و نیاز دارند تا درباره خدمات کارگزاری بیشتر بدانند همین موضوع باعث می شود وقت زیادی از آن ها گرفته شود و با تاخیر فعالیت سرمایه گذاری خود را شروع کنند. این مقاله کمک می کند تا درباره کارگزاری بورس بیشتر بدانید و بتوانید بهترین کارگزاری را انتخاب کنید.

کارگزاری بورس چیست و کارگزار (Broker) در بورس چه کسی است؟

کارگزاری ها حکم وکیل و نماینده تام الاختیار سرمایه گذار برای خرید و فروش سهام هستند و بدون واسطه آنها هیچ کس نمی تواند در تالار بورس خرید و فروش اوراق بهادار و سهام را در بازار سرمایه انجام دهد.

کارگزاران نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس ایفا می کنند. در واقع کارگزاری ها وظیفه پیداکردن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند و عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند.

کارگزاران طی آزمون‌های متعدد و خاصی انتخاب می‌شوند و مجوز تأسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس اوراق بهادار دریافت می‌کنند، بنابراین در کار خود صلاحیت، مهارت و دانش لازم را دارا هستند. با توجه به اینکه کارگزاران با وکالت از سوی مشتری اقدام به معامله به نفع وی را انجام میدهد بنابراین این افراد باید علاوه بر دارا بودن تخصص، تجربه و هوشمندی، الزامات اخلاقی مانند صداقت و امانت‌داری را نیز رعایت کنند.

فعالیت کارگزاران در ایران از کی و با چند کارگزاری آغاز شد؟

بورس تهران در سال ۱۳۴۶ تاسیس شد. همزمان با تاسیس آن کارگزاران بورسی هم فعالیت خود را آغاز کردند. اما در ابتدای امر ۱۳ کارگزار فعال که عمدتا بانکی بودند در بازار سرمایه ایران مشغول به کار بودند.

این تعداد در سال‌های بعد به تدریج افزایش پیدا کرد. این کارگزاران تنها در ۲ روز معاملاتی طی هفته و در ساعت‌های ۱۰ الی ۱۲ در تابلوی مظنه، معاملات را ثبت می‌کردند.

در سال ۱۳۴۸ برای اولین بار ۲ کارگزار از بخش خصوصی به این تعداد اضافه شد و بعدها یک کارگزار خصوصی دیگر هم فعال شد. به طوری که تا قبل از انقلاب یعنی سال ۱۳۵۷، ۳کارگزار خصوصی و ۲۶ کارگزار نهادی در بازار فعالیت داشتند.

براساس آخرین گزارش که مربوط به اطلاعات کارگزاری‌ها تا پایان سال ۹۷ است، ۱۰۸ شرکت کارگزاري در بورس‌هاي کشور فعالند که ۱۰۶ شرکت از کارگزاران فعال در بورس اوراق بهادار، ۸۸ شرکت از کارگزاران فعال در بورس کالا، ۱۰۵ شرکت از کارگزاران فعال در فرابورس، ۶۲ شرکت از کارگزاران فعال در بورس انرژي، ۲۰ شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار اوراق بهادار، ۲ شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار کالایی و ۸۶ شرکت از کارگزاران فعال در هر دو بازار هستند.

چرا حضور کارگزاران الزامی است؟

برای درک بهتر نقش کارگزاری فرض کنید که شرکت‌های کارگزاری‌ نبودند؛ در این صورت شما برای انجام معاملات در بازار سهام مجبور بودید در ساعات فعالیت بازار، دائماً در ساختمان مرکزی بورس واقع در خیابان حافظ حاضر می‌شدید و در بین جمعیت انبوه معامله گران به خرید و فروش می‌پرداختید.

درحالی‌که با وجود کارگزاری‌ها شما به راحتی در قیمت و تعداد مدنظر خود سفارش را ثبت کرده و پس از آن تمامی فعالیت‌ها به‌صورت خودکار و خرید یا فروش انجام می‌گیرد.

بنابراین نقش کارگزاری‌ها لازمه فعالیت، حیات و گسترش بازار سرمایه است و این موضوع برای تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی صادق است.

کارگزاری‌ها برای فعالیت در بازار سرمایه باید مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کنند و به عضویت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه درآیند.

آیا می شود بدون کارگزاری در بورس فعالیت کرد؟

این سوال ممکن است برای شما پیش آمده باشد که می شود بدون کارگزاری در بورس فعالیت کرد؟ پاسخ منفی است. زمانی که می خواهیم «سپرده گذاری» را شروع کنیم باید از طریق یک بانک افتتاح حساب کنیم یعنی به یکی از شعب بانک مراجعه کنیم.

اینجا بانک به عنوان یک نهاد واسطه‌ای بین ما و کسانی که به پول نیاز دارند عمل می کند. یعنی بانک واسطه ای است بین کسانی که قصد سپرده گذاری دارند و کسانی که می خواهند از خدمات سپرده گذاری (وام، سود بانکی و..) استفاده کنند. حال برای شروع «سرمایه گذاری» در بورس هم حتما لازم است که به یک کارگزاری که نقش واسطه بین خریداران و فروشندگان را دارد، مراجعه کنیم.

چطور بدون کارگزاری سهام بخریم؟

خرید سهام هایی که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار ایران ارائه می شوند باید حتما از طریق کارگزاری اتفاق بیفتد. اگر تجربه خرید سهامی را دارید که برای خرید آن نیازی به استفاده از کارگزاری نبوده است و یا شنیده اید که فردی با مراجعه مستقیم به شرکتی، سهام آن را خریداری کرده است.

آن شرکت زیر نظر سازمان بورس فعالیت نمی‌کندطبیعتا خرید و فروش آن سهام پشتوانه قانونی ندارد و به همین دلیل ممکن است سرمایه گذاران را بعد از مدتی به درد سر بیاندازد.

چگونه بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنیم؟

همانطور که بانک دریچه ورود مردم به دنیای سپرده‌گذاری است و جایی است که در حفظ امنیت سرمایه مردم به آن‌ها کمک می‌کند و در کنارش تسهیلات دیگری هم در اختیارشان می‌گذارد، دریچه ورود سرمایه گذاران به دنیای بورس و سهام هم کارگزاری‌ها هستند.

بنابراین انتخاب بهترین کارگزاری بورس، یکی از دغدغه‌های مهم سرمایه‌گذاران خواهد بود.

بانک‌های زیادی در ایران فعال هستند که با انواع تسهیلاتی که در اختیار سپرده‌گذاران خود می گذارند با هم رقابت دارند و مردم بر اساس همین تسهیلات، بانک مناسب خود را انتخاب می‌کنند. این رقابت درمورد کارگزاری‌ها هم صدق می‌کند و سرمایه‌گذاران با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی‌های هر کارگزاری می‌توانند کارگزاری مناسب خود را انتخاب کنند.

انتخاب بهترین کارگزاری مثل هر انتخاب دیگری بستگی به شرایط خودمان دارد. یعنی من اول باید بدانم چه نیازهایی دارم و بعد با توجه به آن ها بهترین گزینه پیش رویم را انتخاب کنم و طبیعتا انتخاب بهترین کارگزاری برای هر فردی فرق دارد.

بعضی از کارگزاری ها بیشتر روی خدمات دهی بازار بورس چیست؟ به مشتریان حقوقی تمرکز دارند و بعضی دیگر برای سرمایه گذاران حقیقی وقت و انرژی بیشتری می گذارند. برای انتخاب کارگزاری در نظر گرفتن این موضوع به ما کمک می کند تا کارگزاری با شرایط و خدمات مناسب خودمان را پیدا کنیم.

کارگزاری های بورس چه خدماتی ارائه می‌دهند و معیارهای انتخاب یک کارگزاری مناسب چیست؟

کارگزاری ها موظف هستند تا اطلاعات دقیق در اختیار سرمایه گذاران قرار دهند تا امکان سرمایه‌گذاری برای افراد حقیقی و حقوقی به وجود بیاید. یعنی افراد و یا نهادها بتوانند با استفاده از خدمات کارگزاری ها، (که همان ارائه اطلاعات لحظه به لحظه و تغییرات بازار بورس است) سهام شرکت های مختلف را خرید و فروش کنند.

همه کارگزاری ها سیستم معامله آنلاین دارند یعنی برای خرید و فروش سهام نیازی به مراجعه حضوری به کارگزاری نیست و فقط با استفاده از سایت و یا اپلیکیشن های معاملاتی می شود به صورت آنلاین خرید و فروش کرد.

سامانه معاملات آنلاین

قبلا برای معامله در بازار بورس حتما باید به صورت حضوری انجام می شد یعنی سرمایه گذاران باید حتما مراحل مربوط به خرید و یا فروش سهام (پر کردن فرم های مخصوص و…) را به صورت حضوری انجام می دادند الان چند سالی است که سامانه معاملات آنلاین این امکان را ایجاد کرده که به صورت اینترنتی و بدون معطلی و آنی معاملات بورسی انجام شوند. در حال حاضر اکثر سرمایه گذاران در بازار بورس از این روش برای خرید و فروش استفاده می کنند.

سامانه معاملات آفلاین

بازار بورس هر روز (از شنبه تا چهارشنبه) بین ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰ فعال است و می شود به صورت آنلاین در آن فعالیت کرد. در غیر این ساعت ها نمی شود در این بازار خرید و فروش انجام داد. سامانه معاملاتی آفلاین به ما کمک می کند تا در هر ساعتی از شبانه روز معامله دلخواه خود را سفارش بدهیم تا در صورتی که بازار (در زمانی که فعال است) به آن قیمت رسید، از طرف ما معامله انجام بشود.

در این روش پس از ثبت معامله آفلاین مجدد ارزش معامله را با سرمایه گذار چک می شود. اگر سهم و قیمت مورد نظر سهامدار تایید شود بعد از آن خرید و یا فروش اتفاق می افتد.

سرمایه گذار برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس باید، به نکات زیر توجه زیادی داشته باشد.

رتبه گذاری

سازمان بورس بر اساس معیارهای مهم و شناخته شده ای از جمله تعداد کارکنان، مدرک اخذ شده آنها و میزان مبلغ در گردش به کارگزاری ها رتبه الف، ب، ج و … می دهد تا از این دریچه سرمایه‌گذاران با چشم‌انداز بهتری بتوانند به این معیار مهم رتبه توجه کنند البته باید به این نکته توجه داشته باشید که تعداد کارگزاران دارای رتبه الف بسیار زیاد بوده و واقعاً توجه به این تک آیتم می‌تواند شما را با خطای در تصمیمی گیری مواجه نماید.

حضور فعال در بازارهای معاملاتی

یکی دیگر از نکاتی که شما بر اساس آن می توانید بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنید حضور کارگزار در بازارهای متنوع می باشد.بورس سهام، بورس کالا، بورس انرژی و بازار مشتقات از جمله مهمترین فعالیت های سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد که اگر یک کارگزار تمامی این فعالیت ها را داشته باشد، بدون شک بهترین انتخاب شما به شمار می رود.

هرچه که دسترسی شما به بازارهای فعالیت در بورس بیشتر باشد سرمایه گذاری در آن سازمان کارگزاری برای شما مناسب تر است. لازم به ذکر است که اغلب کارگزاری‌ها در بازار اوراق بهادار(سهام) فعال می‌باشند ولی حضور در سایر بازارها برای تمامی کارگزاری‌ها صدق نمی‌کند اگر شما می خواهید به جز بازار بورس در فعالیت های دیگری هم شرکت کنید، بهتر است در انتخاب بهترین کارگزاری بورس دقت و توجه بیشتری داشته باشید.

داشتن سیستم معاملاتی بهینه

یکی از نکاتی که در انتخاب بهترین کارگزاری بورس دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد و باید به آن توجه داشته باشید این است که، سیستم معاملاتی که از سوی کارگزاران ارائه می شود به صورت آنلاین بهینه باشد. فرض کنید که شما می‌خواهید معامله‌ای انجام دهید.

اما کارگزار شما با شرکتی قرارداد بسته است که سیستم آن دارای قطعی‌های زیادی است، در این حالت شما فرصت های جذابی را که برای معامله گری وجود دارد را بدون شک از دست خواهید داد. خدماتی که شما زمان وارد شدن به حساب کاربری تان دریافت می کنید اهمیت بسیار زیادی دارد و باید به آن توجه داشته باشید.

مثلاً مشاهده آمار و ارقام و اطلاعات از خریدوفروش، مشاهده نمودارهای سهام، مشاهده p/e بر اساس آخرین صورت مالی شرکت‌ها و … جزو این خدمات است که البته این موضوع را در کنار سرعت‌بالای معاملات قرار دهید تا به یک نتیجه‌گیری مطلوب در خصوص گزینش بهترین کارگزاری های بورس دست پیدا کنید.

در دسترس بودن کارگزاری

همه ما به خوبی می دانیم سازمان بورس اوراق بهادار در تهران است ولی سرمایه گذاران در سراسر کشور پراکنده می باشند. به همین دلیل کارگزاران در جهت جذب سرمایه‌های مردم در سایر شهرها اقدام به تأسیس شعب می‌کنند. این موضوع باعث می شود که سرمایه های بسیار بیشتر و سنگین تری وارد کارگزاری ها شود. به همین دلیل آن کارگزاری رتبه بالاتری را به دست می آورند و عموما این کارگزارها خدمات بهینه تری را ارائه می کنند.

پاسخگویی مناسب

چنانچه یک سرمایه‌گذار فعال هست و مدام در بازار سرمایه فعالیت می کند ( یعنی دائماً به خریدوفروش در بازه‌های زمانی مختلف می پردازد) در طول دوران معاملات خود بارها به مشکلات مختلفی در محیط معامله‌گری روبه‌رو خواهد شد. بنابراین باید پاسخگویی مناسبی از سوی کارگزاری داشته باشد تا بتواند به راحتی مشکلاتش را حل کند و فرصت های معاملاتی خود را از دست ندهد.

داشتن تنوع خدمات(صندوق سرمایه گذاری و سبد گردانی)

کارگزاری‌ها می‌توانند در حوزه‌های دیگری هم چون سبدگردانی، ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … فعالیت کنند. سرمایه‌گذاری در سهام به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود. در حقیقت صندوق‌های سرمایه‌گذاری باهدف جذب سرمایه علاقه‌مندانی است که به هر دلیلی امکان معامله به‌صورت شخصی ندارند، تأسیس‌شده‌اند. یکی دیگر از گزینه‌های پیش روی سرمایه گذاران سپردن سرمایه به یک سبدگردان است و در این راستا چنانچه یک کارگزاری خدمات سبدگردانی را نیز ارائه نماید برای معامله گران بهتر خواهد بود و در واقع سرعت عمل آنها را بالا خواهد برد.

تخفیف معاملاتی

کارگزاران بابت خدمات ارائه‌شده درصدی را تحت عنوان کارمزد از سرمایه‌گذاران دریافت می‌کنند. حال برخی از کارگزاران برای ایجاد خدمات جذاب اقدام به ارائه تخفیفات معاملاتی می‌کنند به این صورت که بابت خرید یا فروش معامله گران مبلغ کمتری را تحت عنوان کارمزد دریافت می‌کنند و این موضوع می‌تواند یک فاکتور بسیار مهم تلقی گردد.

ارائه اعتبار معاملاتی

برخی از کارگزاران با توجه به سطح گردش و یا حجم سرمایه افراد اقدام به ارائه اعتبار به معامله گران می‌کنند. که این موضوع جذابی به شمار می رود و برای بسیاری از افراد یک نکته مهم تلقی می‌گردد چون افراد خبره با توجه به اعتبار اخذشده سودهای سرشاری را کسب می‌کنند.

هم‌چنین برخی از کارگزاری‌ها تحت شرایطی اقدام به اعطای اعتبار جهت خرید عرضه اولیه می‌کنند که این موضوع نیز می‌تواند جذابیت خاص خودش را در انتخاب بهترین کارگزاری های بورس داشته باشد.

ارائه خدمات مشاوره

با توجه به گستردگی سرمایه‌گذاری و سطح دانش معامله گران لازم است تا کارگزاری به این افراد مشاوره‌های لازم در خصوص خریدوفروش سهام و سایر سرمایه‌گذاری ها ارائه کند.

همچنین بهترین کارگزاری های بورس در جهت کمک به سرمایه‌گذاران، اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزش بورس به‌ منظور انجام معاملات منطقی و سودآور می‌کنند و در این راستا خدمات متنوع‌تری را به آن‌ها پیشنهاد می‌دهند.