عامل سود در تجارت

قرارداد مضاربه چیست

قرارداد مضاربه ، یکی از انواع عقود معین در قانون مدنی است که شرایط و ویژگی های آن توسط قانونگذار معین شده است . در این عقد ، یکی از طرفین به تامین سرمایه و دیگری به تجارت با سرمایه مشغول می شود . مضاربه ویژگی های خاصی چون نقد بودن سرمایه ، جایز بود ، لزوم تعیین سهم طرفین از سود و . دارد .

برای مشاوره قرارداد مضاربه

برای مشاوره قرارداد مضاربه

عناوین اصلی این مقاله

حتما در بین تسهیلات و عقود بانکی نام مضاربه را شنیده اید ، مضاربه یکی از قرارداد هایی است که هم در اسلام پذیرفته شده و سود آن جایز شمرده شده و هم قانون مدنی نام فصلی را به خود اختصاص داده است . مضاربه یکی انواع عقود معین است و شرایط و ویژگی های آن در قانون ذکر شده و عدم رعایت شرایط مقرر در قانون عنوان مضاربه را از آن می گیرد .

عقد مضاربه دو طرف داشته که مالک و مضارب نام دارند ، ما در این مقاله عقد مضاربه را بررسی کرده و شرایط و ویژگی های آن را بیان می کنیم . همچنین در بخش سوم عوامل زوال عقد مضاربه را بر می شمریم .

مضاربه چیست ؟

قانون مدنی مواد 546 تا 560 خود را در فصلی تحت عنوان مضاربه ، به بیان تعریف این عقد ، ویژگی ها و مسائل مربوط به آن اختصاص داده است .

بر اساس ماده 546 قانون مدنی : " مضاربه عقدی است که به موجب آن احد متعاملین سرمایه می دهد با قید اینکه طرف دیگر با آن تجارت کرده و در سود آن شریک ‌باشند صاحب سرمایه مالک و عامل مضارب نامیده می شود . "
این ماده در تعریف مضاربه بیان می کند که عقد مضاربه عقدی است که در آن یکی از طرفین سرمایه ای را در اختیار دیگری می گذارد و قید میکند که طرف دیگر با آن تجارت کند و سود را با یکدیگر شریک شوند . در حقیقت عامل ، که مضارب نامیده می شود ، سهم سرمایه خود را با کار خود می پردازد .
اگر تجارت خاصی بین طرفین عقد مضاربه شرط نشده باشد ، عامل می تواند هر نوع تجارتی که خواست انجام دهد . این موضوع به این شکل در ماده 553 قانون مدنی بیان شده است : " در صورتی که مضاربه مطلق باشد یعنی تجارت خاصی شرط نشده باشد عامل میتواند هر قسم تجارتی را که صلاح بداند بنماید ولی ‌در طرز تجارت باید متعارف را رعایت کند . "

ویژگی ها و شرایط مضاربه

مضاربه همانند دیگر عقود معین ویژگی هایی دارد که قانون گذار آن ها را بیان کرده است . مهم ترین این ویژگی ها عبارت اند از :

نقد بودن : نکته مهم در عقد مضاربه این است که سرمایه باید وجه نقد باشد . این موضوع در ماده 547 قانون مدنی صراحتا بیان شده است . مثلا اگر کسی وسیله کار در اختیار کسی بگذارد تا با آن کار کند و سود را شریک شوند ، عقد مضاربه محقق نشده است . بر اساس رای وحدت رویه دیوان عالی کشور ، پول های خارجی نیز وجه نقد محسوب می شوند .

ممکن است در حالتی مالک سرمایه طلبی از طرف دیگر داشته باشد و بگوید به جای این که بدهی خود را پرداخت کنی ، با آن پول تجارت کن و سود را شریک شو . لازم به ذکر است که این کار ، یعنی قرار دادن دین بر ذمه به جای سرمایه ، ممکن نیست .

جایز بودن : مضاربه عقدی جایز است . ماده 550 قانون مدنی آن را بیان کرده است . البته برخی معتقدند می توان به وسیله شرط ضمن عقدی ، حق بر هم زدن عقد را از دو طرف گرفت .

لزوم تعیین سهم مالک و مضارب : سهم مالک و مضارب از سود تجارت مشخص باشد . این مشخص بودن به این معنا است که باید به صورت درصد و یا کسری از کل سود بیان شود . مثلا گفته شود که 60 درصد سود به مالک تعلق دارد و یا ربع سود سهم مضارب است .

این موضوع در ماده 548 اینطور بیان شده است : " حصه هریک از مالک و مضارب در منافع باید جزء مشاع از کل ، از قبیل ربع یا ثلث و غیره باشد . "
بر اساس این ماده اگر در قرارداد مضاربه بیان شود که تمام سود برای مالک است ، آن عقد مضاربه نیست . این موضوع در جایی که سود یکی از آنها ثابت باشد هم صادق است ، مثلا بگویند 50 میلیون تومان سود برای مضارب و ما بقی برای مالک باشد البته اگر عرف سکوت را جور دیگری تعبیر کرد ایرادی ندارد مثلا در جایی که سهم طرفین تعیین نشود در عرف آن را به طور مساوی تقسیم کنند .
ماده 557 راه حل این اتفاق را شرح داده است : " اگر کسی مالی برای تجارت بدهد و قرار گذارد که تمام منافع مال مالک باشد در این صورت معامله مضاربه محسوب نمی شود و عامل ‌مستحق اجرت‌ المثل خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که عامل عمل را تبرعا انجام داده است . "
قانون مدنی راه حل این موضوع را در مضاربه نبودن عقد و پرداخت اجرت المثل به عامل دانسته است . اما اگر مشخص شد عامل به صورت مجانی کار خود را انجام داده اجرت المثل تعلق نمی گیرد .

بیشتر بخوانید: اجرت المثل چیست

زوال مضاربه

بر اساس ماده 551 قانون مدنی : عقد مضاربه به یکی از علل ذیل منفسخ میشود :

در صورت موت یا جنون یا سفه احد طرفین . البته اگر وصیت به مضاربه شده باشد مرگ موجب انفساخ نمی شود .
​

در صورت مفلس شدن مالک . در حقیقت مفلس شدن همان ورشکستگی در حقوق امروز است . در این حالت ، عامل یا همان مضارب ، جزو طلبکاران نمی آید و نسبت به سود مال مضاربه ، شریک محسوب می شود . یعنی در صورت ورشکستگی مالک ، مضارب مراحل طلبکاران برای رسیدن به سود خود را طی نمی کند و چون حق عینی دارد ، سود خود را خارج از صف دریافت می کند .

در صورت تلف شدن تمام سرمایه و ربح . ( ربح همان سود است . )

در صورت عدم امکان تجارتی که منظور طرفین بوده مثلا تجارت مورد نظر آنها زنبور داری بوده ، ممکن است شرایطی پیش بیاید که زنبورداری ممکن نباشد که در این صورت مضاربه منفسخ می شود .

برای مطالعه بیشتر درباره قرارداد مضاربه در کانال تلگرام حقوق قراردادها عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قرارداد مضاربه پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- ✔️ مضاربه چیست ؟

✔️ مضاربه عقدی است که یک طرف آن سرمایه تامین کرده و طرف دیگر با آن تجارت می کند . این عقد شرایطی دارد که در مقاله به آن پرداخته شده است .

2- ✔️ سرمایه در عقد مضاربه به چه معنا است ؟

✔️ سرمایه در عقد مضاربه تنها وجه نقد است که توضیحات آن در مقاله بیان شده است .

3- ✔️ سهم طرفین در عقد مضاربه چگونه تعیین می شود ؟

✔️ سهم طرفین باید به صورت درصد و یا کسری از سود احتمالی در نظر گرفته شود . البته استثنائی هم دارد که در مقاله گفته شده است .

پرسش‌های متداول اسناد خزانه اسلامی

اسناد خزانه، در زمره اوراق بهادار با نامی قرار می‌گیرند كه بیانگر تعهد دولت‌ها به بازپرداخت مبلغ اسمی آن‌ها در آینده است. اسناد خزانه از ابزارهای مالی با ماهیت بدهی بوده كه بدون كوپن سود منتشر می‌شود و هدف اصلی آن، تامین كسری بودجه دولت‌هاست. اسناد خزانه اصلی‌ترین ابزار بازار پول جهت اعمال سیاست‌های پولی است.

2. اسناد خزانه اسلامی چیست؟

اسناد خزانه اسلامی، اوراق بهادار با نامی است كه دولت به منظور تصفیه بدهی‌های خود بابت طرح‌های تملك دارایی‌های سرمایه‌ای با قیمت اسمی و سررسید معین به طلبكاران غیردولتی واگذار می‌کند.

اسناد خزانه مرسوم در دنیا توسط دولت به رقمی كمتر از قیمت اسمی به خریداران فروخته شده و از منابع مالی حاصل از فروش، بدهی‌های دولت پرداخت می‌شود اما به دلیل اشكالات فقهی وارد بر این روش، عامل سود در تجارت دولت جمهوری اسلامی ایران، این اوراق را صادر و به شکل مستقیم به طلبكاران غیر دولتی واگذار می‌کند. دارنده اوراق درصورت نیاز به وجه نقد، این اوراق را در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران به فروش می‌رساند.

3. چرا اسناد خزانه اسلامی را اسناد بدون ریسك می‌دانند؟

بزرگترین دغدغه فعالان بازار سرمایه درخصوص اسناد خزانه اسلامی، عدم ایفای تعهدات دولت در زمان سررسید است. برای رفع این نگرانی، دولت به این بدهی اولویتی هم‌ردیف حقوق و مزایای كاركنان خود داده و به عنوان بدهی ممتاز دولت در نظر گرفته می‌شود. خزانه‌داری كل كشور نیز موظف است پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی را در سررسید اوراق تعهد كند. این تعهدنامه به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده است از این رو اسناد خزانه اسلامی ریسك نكول نخواهند داشت.

4. ریسك نقدشوندگی چیست و آیا اسناد خزانه اسلامی ریسك عامل سود در تجارت نقد شوندگی دارند؟

ریسك نقدشوندگی به معنی احتمال عدم فروش اوراق بهادار است. یكی از اهداف پذیرش اسناد خزانه اسلامی در فرابورس ایران، كاهش این ریسك برای دارندگان این اوراق است چراكه به دلیل وجود بازار بزرگ و نقدشونده اوراق بهادار بادرآمد ثابت در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران، (كه حجم معاملات روزانه آن به بیش از 2 هزار میلیارد ریال در روز می‌رسد.) دارندگان این اوراق می‌توانند در هر زمان نسبت به فروش اوراق خود در بازار اقدام کنند.

5. تفاوت اسناد خزانه اسلامی با سایر اوراق بهادار چیست؟

تفاوت عمده این اسناد با سایر اوراق بهادار، در سررسید آن و پرداخت سود است. این اوراق عموما سررسیدی كمتر از یك سال داشته و اغلب سررسیدشان به صورت 4، 13، 26 و 52 هفته‌ای است. اسناد خزانه اسلامی بدون سود بوده و هیچ‌گونه پرداخت میان دوره‌‌ای تحت عنوان سود نخواهند داشت و سرمایه‌گذاران از مابه‌التفاوت قیمت خرید اوراق و ارزش اسمی دریافتی آن در سررسید، منتفع خواهند شد. دارندگان اوراق، مبلغ اسمی را در سررسید از دولت دریافت می‌كنند.

همچنین، این اوراق در مقایسه با دیگر ابزارهای بازار پول از درجه نقد شوندگی بیشتری برخوردار است.
در جدول زیر برخی از مهمترین تفاوت‌های اسناد خزانه اسلامی با سایر اوراق تامین مالی نمایش داده شده است.

اسناد خزانه اسلامی	سایر اوراق تامین مالی
سررسید	كمتر از یك‌سال	بیشتر از یك‌ سال
نرخ سود پرداختی	ندارد	دارد
ریسك نكول	ندارد	دارد

جدول 1: تفاوت اسناد خزانه اسلامی با سایر اوراق تامین مالی

6. هدف از انتشار اسناد خزانه اسلامی چیست؟

این اوراق، با هدف تسویه بدهی‌های دولت به طلبكاران غیردولتی، كنترل نقدینگی بازار، اجرای سیاست‌های پولی، تأمین كسری بودجه و مدیریت بازار منتشر می‌شود. همچنین این ابزار، اصلی‌ترین ابزار بازار پول جهت اعمال سیاست‌های پولی از سوی بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران است.

• كشف نرخ سود بدون ریسك مورد انتظار بازار در اقتصاد كشور
• فراهم آوردن بستر لازم برای توسعه ابزارهای مالی بازار
• كمك به سیاست‌های پولی و مالی به منظور اعمال سیاست‌های بهینه جهت تنظیم و كنترل انتظارات بازار
• كمك به حفظ استقلال كشور با استفاده از تامین مالی داخلی دولت و كاهش استقراض بین‌المللی
• استخراج انتظارات بازار از نرخ سود بدون ریسك با سررسیدهای مختلف
• معاف از مالیات بودن درآمدها و معاملات این اوراق

به طور کلی با انتشار اسناد خزانه اسلامی به طور هم‌زمان دولت از طریق مدیریت بدهی‌ها، بانك مركزی از طریق كنترل نقدینگی و مردم به واسطه استخراج نرخ بدون ریسك در یك بازار رقابتی، منتفع می‌شوند.

8. ضمانت پرداخت در سررسید به عهده چه كسی است؟

ضامن این اوراق، وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده و خزانه‌داری كل كشور پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی در هر مرحله را تعهد كرده است. همچنین خزانه‌داری کل کشور بازپرداخت این اوراق در سررسید را در زمره دیون ممتاز دولت قرار داده است بدین معنی كه پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی در سررسید این اوراق، هم‌ردیف پرداخت حقوق كاركنان دولت بوده و با همان درجه اهمیت و اضطرار صورت می‌گیرد.

9. فرآیند پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی در سررسید به چه صورت است؟

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور، وجه مورد نیاز برای بازپرداخت ارزش اسمی اوراق را با توجه به زمان سررسید، از طریق خزانه‌داری كل كشور به بانك عامل منتقل می‌كند. شركت سپرده‌گذاری مركزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، بر‌اساس اطلاعات آخرین دارندگان اسناد خزانه اسلامی، ارزش اسمی اوراق را از طریق بانك عامل به حساب دارندگان عامل سود در تجارت مذكور واریز خواهد كرد.

10. فرآیند انتشار و فروش اسناد خزانه اسلامی به چه صورت است؟

وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت، اسناد خزانه اسلامی را از محل ردیف بودجه اختصاص یافته، منتشر می‌کند. دستگاه‌های ذی‌ربط نیز بر اساس بودجه اختصاص یافته و اولویت‌بندی، لیست پیمانكاران طلبكار از دولت را به بانك عامل معرفی خواهند کرد. بعد از احراز هویت و اخذ اطلاعات لازم توسط بانك عامل، عامل سود در تجارت لیست پیمانكاران به فرابورس ایران اعلام خواهد شد. سپس حداكثر ظرف 10 روز كاری، اطلاعات در سامانه معاملات ثبت شده و پیمانكاران می‌توانند نسبت به فروش اسناد خزانه اسلامی در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران اقدام کنند.

پیمانكارانی كه برای تامین منابع مالی خود نیاز به وجه مالی داشته باشند، می‌توانند اوراق خود را از طریق یكی از كارگزاران عضو فرابورس ایران به قیمت روز در بازار فرابورس ایران به فروش برسانند.

سوالات از دیدگاه بستانکاران(پیمانکاران)ᛏبالای صفحه
1. چگونه می‌توان اسناد خزانه اسلامی را از دولت دریافت کرد؟

اسناد خزانه اسلامی به صورت الكترونیكی منتشر می‌شود و در سامانه‌های معاملاتی بازار سرمایه به صورت الكترونیكی به پیمانكاران تخصیص می‌یابد. پیمانكاران می‌توانند با مراجعه به دستگاه یا وزارتخانه بدهكار، درخواست تصفیه حساب خود را اعلام كنند و در صورت لزوم، وزارت امور اقتصاد و دارایی به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران از محل ردیف بودجه اختصاص ‌یافته، با انتشار اسناد خزانه اسلامی حساب پیمانكار را تسویه می‌کند. همچنین پیمانكار می‌تواند این اوراق را تا سررسید نگهداری كند یا در صورت نیاز به وجه نقد قبل از سررسید، آن را از طریق فرابورس ایران به فروش برساند.

2. چرا بهتر است پیمانكاران بدهی خود را با اسناد خزانه اسلامی تسویه كنند؟

با توجه به وجود بازار معاملات ثانویه برای اسناد خزانه اسلامی، پیمانكارانی كه بدهی خود را با استفاده از این اوراق تسویه کنند، درصورت نیاز به منابع مالی جهت ادامه فعالیت‌های خود، می‌توانند این اوراق را در فرابورس ایران به فروش رسانده و طلب خود را در سریع‌ترین زمان ممكن به وجه نقد تبدیل كنند.

3. پس از دریافت اسناد خزانه اسلامی چگونه آن را به فروش برسانیم؟

دارندگان اسناد خزانه اسلامی، می‌توانند با مراجعه به یكی از كارگزاری‌های عضو فرابورس ایران، به صورت حضوری یا آنلاین، اوراق خود را به فروش برسانند.

4. آیا با نگهداری اسناد خزانه اسلامی تا سررسید، طلبم از دولت را دریافت خواهم كرد؟

ضامن این اوراق، وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده و خزانه‌داری كل كشور بازپرداخت این اوراق در سررسید را در زمره دیون ممتاز دولت در نظر گرفته است؛ به عبارت دیگر، پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی در سررسید، هم‌ردیف با پرداخت حقوق كاركنان دولت بوده و با همان درجه اهمیت و اضطرار صورت می‌گیرد. بنابراین مبلغ اسمی حتما در سررسید به آخرین دارنده پرداخت خواهد شد. خزانه‌داری كل كشور نیز موظف است پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی را در سررسید اوراق تعهد كند. این تعهدنامه به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده است از این رو اسناد خزانه اسلامی ریسك نكول نخواهند داشت.

5. واریز مبلغ اسمی در زمان سررسید چگونه صورت می‌گیرد؟

در سررسید اسناد خزانه اسلامی، خزانه‌داری مبلغ اسمی اوراق را به حسابی نزد بانك عامل واریز می‌كند. پس از آن شركت سپرده‌گذاری مركزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، مبلغ اسمی را به شماره حساب بانكی دارندگان اوراق واریز خواهد كرد بنابراین اعلام شماره حساب و شبای بانكی دارندگان اوراق به كارگزار ضروری است.

6. اسناد خزانه اسلامی را با چه قیمتی می‌توانم به فروش برسانم؟

قیمت این اوراق با در نظر گرفتن دو عامل نرخ سود مورد انتظار بازار و فاصله تا سررسید اوراق تعیین می‌شود. برای مثال قیمت اوراق، در شرایطی كه 182 روز تا سررسید باقی مانده و نرخ بازده مورد انتظار بازار 21 در صد است، به روش زیر محاسبه می‌شود:

پرداخت سود سنواتی سهامداران آغاز شد

تهران - ایرنا - مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) گفت: این شرکت همزمان با عید سعید فطر، پرداخت سود سنواتی سهامداران بازار سرمایه را آغاز کرد.

به گزارش ایرنا، بعد از اعلام سازمان بورس درخصوص الزام شرکت ها برای پرداخت سود سهامداران از طریق سامانه سجام، تعیین تکلیف پرداخت سودهای رسوب شده از جمله مسایلی بود که مورد تاکید فعالان بازار قرار گرفت و خواستار تصمیم گیری هر چه سریعتر سازمان بورس برای پرداخت این سودها به حساب سهامداران بودند.

به دنبال این خواسته سهامداران و فعالان بازار، هفته گذشته «محسن انصاری مهیار» مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار طی اطلاعیه‌ای از اجرا شدن فرآیند پرداخت مطالبات سنواتی سهامداران(سودهای رسوب‌شده) همزمان با عید سعید فطر خبر داد.

در این اطلاعیه آمده بود: به منظور تسهیل امور سهامداری و در جهت رعایت کامل قوانین و مقررات از جمله ماده ۲۴۰ لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، این سازمان در راستای فراهم کردن زیرساخت های لازم برای تعیین تکلیف سودهای سنوات قبل سهامداران اقدام کرده است.

در این اطلاعیه اعلام شده بود: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) از طریق شرکت‌ها و استفاده از اطلاعات سجامی سهامداران، امکان پرداخت مطالبات سنوات قبل سهامداران را از ۱۴ اردیبهشت ماه امسال مقارن با عید سعید فطر مقرر فراهم کرد.

با توجه به انتشار این اطلاعیه و انتظار سهامداران برای پرداخت سودهای رسوب شده خود، محمد باغستانی مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه از آغاز واریز این سودها همزمان با عید سعید فطر خبر داده و اعلام کرده است: دریافت سود سنواتی شرکت ها یکی از مهم ترین دغدغه ها و مطالبات سهامداران در طول سال های اخیر بود که خوشبختانه شرکت سپرده گذاری مرکزی زیرساخت های فنی لازم را برای رفع این مشکل فراهم کرده است.

وی اظهار داشت: یکی از شرکت های سرمایه گذاری، نخستین شرکتی است که امروز سود سنواتی سهامداران خود را از طریق سمات پرداخت کرد.

مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: از ۱۹ هزار و ۹۰ سهامدار این شرکت سرمایه گذاری، ۱۲ هزار و ۴۸۸ نفر در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) ثبت نام کرده بودند که سود سنواتی این افراد به مبلغ بیش از ۱۸ میلیارد ریال امروز به حسابشان پرداخت شد.

باغستانی ادامه داد: شرکت سپرده گذاری مرکزی این آمادگی را دارد که سودهای سنوات گذشته شرکت ها را دریافت و به حساب سهامداران واریز کند که به طور حتم این موضوع منجر به افزایش رضایتمندی سهامداران خواهد شد.

مدیرعامل سمات از سهامدارانی که تاکنون ثبت نام و احراز هویت خود را در سامانه سجام انجام نداده اند، خواست هر چه سریعتر این اقدام را انجام دهند تا این شرکت امسال بتواند سود مجامع و مطالبات سنواتی سهامداران را از طریق اطلاعات این سامانه پرداخت کند.

درآمد غیر عملیاتی چیست؟

درآمد غیر عملیاتی به بخشی از درآمد شرکت گفته می شود که به دلیل فعالیت های اصلی بنگاه اقتصادی مذکور، تکرارپذیر نمی باشد و در بازه های بلندمدت و به صورت مرتب قابل تحقق نیست. این نوع درآمد انواع مختلفی دارد؛ به عنوان مثال، درآمد سرمایه گذاری، سود یا زیان حاصل از ارز، فروش دارایی ها، بازپرداخت دارایی ها، درآمد بهره و. همگی نمونه هایی از اقلام درآمد غیر عملیاتی هستند. برخی از اقلام درآمد غیر عملیاتی دوره ای هستند؛ به عنوان مثال، درآمد حاصل از سود سهام به شکل دوره ای است. در طرف مقابل، برخی از اقلام درآمد غیر عملیاتی را می توان به صورت تکرارناپذیر در نظر گرفت؛ به عنوان مثال، درآمد حاصل از فروش دارایی ها غیرتکراری هستند.

به دلیل اهمیت این نوع درآمد در صورت های مالی و تاثیر آن ها در تحلیل بنیادی و سودسازی شرکت های فعال در بازار سرمایه، در ادامه مقاله به بررسی این مفهوم می پردازیم.

درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی

درآمد یک شرکت را می توان به دو دسته عملیاتی و غیر عملیاتی طبقه بندی کرد. درآمد عملیاتی به عنوان درآمد قبل از بهره و مالیات و با نام «EBIT» نیز شناخته می شود. این درآمد حاصل از فعالیت های اصلی شرکت است. این موضوع، عملکرد شرکت را در کارهای روزمره تکرار شده نشان می دهد. در طرف مقابل، درآمد غیر عملیاتی شامل سود و زیان (هزینه) حاصل از فعالیت های دیگر یا عواملی است که به عملیات اصلی آن ارتباطی ندارند.

به عنوان مثال، حوزه اصلی فعالیت یک شرکت، تولید مواد پتروشیمی است؛ این شرکت بخشی از سود بدست آمده ناشی از فعالیت های تولیدی خود را در بازار سهام سرمایه گذاری می کند؛ در اینجا، درآمد حاصل از فعالیت های تولیدی به عنوان درآمد عملیاتی و درآمدی که ناشی از سرمایه گذاری در بازار سهام بوده است را به عنوان درآمد غیر عملیاتی در نظر می گیرند.

درآمد عملیاتی و غیرعملیاتی چگونه محاسبه می شود؟

درآمد عملیاتی و غیر عملیاتی یک شرکت در صورت های مالی آن را می توان به شکل های مختلف محاسبه کرد. به عنوان مثال، درآمد عملیاتی با کسر هزینه کالاهای فروخته شده و کلیه هزینه های عملیاتی از درآمد فروش شرکت محاسبه می شود. در واقع هزینه های عملیاتی، هزینه های انجام شده برای اجرای عملیات اصلی آن است. به عنوان مثال می توان به استهلاک، هزینه های تحقیق و توسعه و. اشاره کرد.

با اضافه کردن درآمد غیر عملیاتی به درآمد عملیاتی، درآمد شرکت قبل از مالیات قابل محاسبه است. اگر کل سودهای غیر عملیاتی بیشتر از ضررهای غیر عملیاتی باشد، شرکت درآمد مثبت غیر عملیاتی خود را گزارش می دهد. اگر ضررهای غیرعملیاتی از کل سود بیشتر باشد، شرکت به یک درآمد منفی غیر عملیاتی (ضرر) پی می برد.

نکته: درآمد عملیاتی در حال تکرار است و به احتمال زیاد همراه با گسترش شرکت رشد می کند. در مقایسه با درآمد غیر عملیاتی، درآمد عملیاتی اطلاعات بیشتری در مورد اصول و پتانسیل رشد شرکت فراهم می کند.

شرکتی که عملکرد بهتری داشته است و بیشترین درآمد خود را از طریق فعالیت های اصلی کسب و کار خود بدست می آورد، مطلوب تر از شرکتی است که بیشتر درآمد خود را از فعالیت های غیر عملیاتی کسب می کند. تشخیص توانایی شرکت برای کسب سود از تجارت اصلی آن و سود حاصل از سایر فعالیت ها یا عوامل برای ارزیابی عملکرد واقعی آن ضروری است.

یک صورت سود چند مرحله ای می تواند سلامت مالی یک شرکت را بهتر از یک صورت سود یک مرحله ای نشان دهد؛ چراکه صورت سود یک مرحله ای، درآمد و هزینه ها را در دسته های عملیاتی و غیر عملیاتی طبقه بندی نمی کند.

در واقع، درآمد غیر عملیاتی بخشی از درآمد یک سازمان است که از فعالیت هایی حاصل می عامل سود در تجارت شود که به عملیات اصلی آن مربوط نیست. این درآمد می تواند شامل مواردی مانند درآمد سود سهام، سود یا زیان حاصل از سرمایه گذاری ها و همچنین سود یا زیان حاصل از ارز و کاهش ارزش دارایی باشد. درآمد غیر عملیاتی به عنوان درآمد اتفاقی یا محیطی نیز شناخته می شود.

درک مفهوم درآمد غیر عملیاتی

درآمد یک شرکت معمولا به عنوان مهمترین بخش صورت های مالی شناخته می شود؛ چراکه در مقایسه با برآورد تحلیلگر و راهنمایی های شرکت سودآوری را نشان می دهد. مسئله این است که سود در یک دوره حسابداری می تواند از طریق مواردی بدست بیاید که هیچ ربطی به فعالیت اصلی شرکت ندارد. به عنوان مثال، مواردی وجود دارد که یک شرکت درآمد قابل توجه و یکباره از سرمایه گذاری در اوراق بهادار، فروش یک شرکت تابعه کاملاً متعلق به خود یا فروش یک قطعه بزرگ تجهیزات، املاک یا زمین بدست می آورد. این نوع سود، علاوه بر درآمد حاصل از رویدادهای مکرر خارج از خط اصلی کار، می تواند درآمد شرکت را به میزان قابل توجهی تغییر دهد و اندازه گیری میزان واقعی عملکرد شرکت در دوره گزارش شده را برای سرمایه گذاران دشوار کند.

درآمد عملیاتی در مقابل درآمد غیر عملیاتی

توجه داشته باشید که مهمترین اصل برای تشخیص درآمد عملیاتی و غیر عملیاتی، تکرارپذیر بودن آن است؛ در واقع، اگر یک شرکت بتواند در بازه های زمانی بلندمدت و به میزان مشخص درآمد داشته باشد، آن را به عنوان درآمد عملیاتی در نظر می گیرند. اما اگر این بنگاه اقتصادی نتواند در بازه های زمانی مختلف درآمد بدست آمده را تکرار کند، به عنوان درآمد غیر عملیاتی محسوب می شود.

تمایز اینکه چه عوایدی از فعالیت های روزمره کسب شده و چه عوایدی از سایر عامل سود در تجارت راه ها بدست می آید، برای ارزیابی عملکرد واقعی شرکت مهم است. به همین دلیل شرکت ها موظفند درآمد غیر عملیاتی خود را جدا از درآمد عملیاتی افشا کنند.

درآمد عملیاتی یک رقم حسابداری است که پس از کسر هزینه های عملیاتی مانند دستمزد، استهلاک و هزینه کالاهای فروخته شده COGS، میزان سود حاصل از فعالیت های تجاری را اندازه گیری می کند. به طور خلاصه، اطلاعاتی را در مورد میزان درآمد حاصل از فعالیت های عادی و مداوم شرکت به سود علاقه مندان ارائه می کند.

نکته: درآمد عملیاتی در صورت سود و زیان ثبت می شود. در انتهای صورت سود و زیان، در زیر خط درآمد عملیاتی، درآمد غیر عملیاتی باید ظاهر شود؛ این موضوع به سرمایه گذاران کمک می کند تا بین این دو تمایز قائل شوند و تشخیص دهند که درآمد از کجا حاصل می شود.

درآمد غیر عملیاتی شامل چه مواردی می شود؟

این نوع درآمد انواع مختلفی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درآمد حاصل از سود سهام
• سود و زیان حاصل از سرمایه گذاری ها
• سود و زیان حاصل از فروش دارایی
• خسارات ناشی از کاهش ارزش دارایی، بازپرداخت، کاهش ارزش پول و تجدید ساختار
• سود و زیان معاملات ارزی
• سود و زیان ناشی از عملیات متوقف شده
• ضرر و زیان دادرسی
• تغییر در اصول حسابداری
• خسارات بیمه نشده در اثر بلایای طبیعی
• و.

اقلام غیر عامل موجود در صورت سود چیست؟

صورت سود و زیان یک کسب و کار که به طور معمول یک دوره زمانی، مانند یک چهارم یا یک سال را پوشش می دهد، تصویری از سلامت مالی شرکت ارائه می دهد. در واقع، صورت سود و زیان خلاصه درآمد و هزینه های کسب و کار است. صورت مالی اطلاعات مهمی در مورد سودآوری در اختیار بانک، سرمایه گذار یا خریدار بالقوه قرار می دهد.

نکته: هنگام تهیه صورت سود و زیان شرکت، باید اثرات اجزای سازنده و غیر عامل را در نظر بگیرید.

درآمد غیر عملیاتی به طور جداگانه در صورت سود و زیان بررسی می شود. درآمد غیر عملیاتی غالباً پس از جمع کل درآمد حاصل از عملیات در صورت سود و زیان گزارش می عامل سود در تجارت شود و اغلب با عنوان درآمد دیگر ظاهر می شود. هنگامی که صورت های درآمد برای فعالیت های روزمره کسب و کار یا برای مدت کوتاهی تهیه می شود، درآمد غیر عملیاتی ممکن است به طور کامل حذف شود.

چه چیزی در درآمد عملیاتی لحاظ نمی شود؟

درآمد عملیاتی، سود کسب و کار پس از کسر هزینه های عملیاتی است. این به درآمد و هزینه های حاصل از تجارت اصلی شرکت اشاره دارد و شامل هزینه های فروش، عمومی و اداری است و درآمد عملیاتی موارد غیر عملیاتی مانند سرمایه گذاری در مشاغل دیگر، مالیات و پرداخت سود را شامل نمی شود.

بعضی اوقات، مشاغل با استفاده از هزینه های غیر عملیاتی نتایج عملیاتی ضعیف خود را پنهان می کنند. این باعث افزایش حاشیه سود آشکار می شود. به همین ترتیب، افزودن هزینه هایی که واجد شرایط غیر عملیاتی هستند، ممکن است حاشیه سود را کاهش دهد. به همین دلیل رایج ترین رویکرد حسابداری حذف درآمد غیر عملیاتی از صورت های سود و زیان است. شرکت هایی که سطح بالاتری از درآمد غیر عملیاتی خود دارند از نظر درآمد کیفیت پایین تری دارند.

هزینه های غیر عملیاتی چیست؟

هزینه های غیرعملیاتی معمولاً هزینه ای است که شرکت برای انجام برخی تعهدات پولی متحمل می شود. غیر از این، گفته می شود که این هزینه عامل سود در تجارت ها هنگام تعیین سود خالص یک شرکت در هر دوره معین، نقشی حیاتی دارند. اساساً، معنی هزینه های غیر عملیاتی را می توان به عنوان هزینه هایی توضیح داد که مربوط به عملیات اصلی شرکت نیستند و در صورت سود و زیان ثبت می شوند. به طور معمول، می توان این هزینه ها را از سود عملیاتی یک شرکت کسر کرد تا درآمد بالقوه آن را بدست آورد.

در واقع، چنین هزینه هایی به عنوان هزینه های جانبی شناخته می شوند و معمولاً شامل هزینه های تکراری مانند پرداخت سود، هزینه مبادله ارز و غیره می شوند. با این وجود، هزینه های غیرعملیاتی اغلب شامل هزینه هایی می شود که از نظر وقایع تا حدودی غیر معمول و نامنظم هستند. به عنوان مثال، هزینه های انجام شده در جریان بازسازی یا سازماندهی مجدد، هزینه های موجود در انبار منسوخ شده و. اغلب به عنوان هزینه های غیر عملیاتی تلقی می شوند.

لازم به ذکر است که ثبت هزینه های غیر عملیاتی به طور جداگانه برای ذینفعان و سرمایه گذاران بالقوه مفید است. به آن ها کمک می کند تا تصویری واضح و دقیق از تعهدات مالی شرکت بدست آورند و به برآورد سود بالقوه کمک می کند.

نمونه هایی از هزینه های غیر عملیاتی

با توجه به نوع صنعت، یک شرکت ممکن است چندین نوع هزینه غیر عملیاتی متحمل شود. در اینجا برخی از متداول ترین مثال های هزینه های غیر عملیاتی آورده شده است:

• هزینه بهره
• هزینه های موجودی منسوخ
• هزینه مشتقات
• هزینه بازسازی
• ضرر در تصرف دارایی ها
• خسارات ناشی از آتش سوزی
• هزینه شناور
• هزینه های حل و فصل دعوا
• یادداشت مطالبات دریافتی یا موجودی کالا
• نوشتن دارایی های نامشهود
• مصادره اموال
• اصول حسابداری تغییر یافته
• تخفیف در انتشار سهام و اوراق بدهی
• استهلاک هزینه های اولیه

صرف نظر از این موضوع، برای درک مولفه های هزینه های غیرعملیاتی و میزان موفقیت آن ها، افراد باید با موارد استثنا نیز آشنا شوند. به عبارت ساده تر، هزینه های ناشی از فعالیت های اصلی در لیست هزینه های غیر عملیاتی لحاظ نمی شوند.

محاسبه هزینه های غیر عملیاتی

صرفاً با مراجعه به صورت های مالی یک شرکت می توان به راحتی هزینه های غیر عملیاتی یک شرکت را محاسبه کرد. همانطور که گفته شد، چنین هزینه هایی در صورت سود و زیان شرکت ثبت می شود و ایده متمایزی در مورد هزینه های ناشی از فعالیت های دیگر غیر از عملیات اصلی ارائه می دهد.

اهمیت هزینه های غیر عملیاتی

سوالی که پیش می آید این است که کاربرد هزینه های عملیاتی به چه صورت است و چه اهمیتی دارد؟ در ادامه به معرفی برخی از مزایای هزینه های غیرعملیاتی می پردازیم. توجه داشته باشید قبل از اینکه با نقش اساسی هزینه های غیر عملیاتی آشنا شوید، باید از مزایای گزارش دقیق همان موارد نیز آگاه شوید.

• با اعلام هزینه های غیر عملیاتی در صورت های مالی، صاحبان مشاغل از این طریق سود می برند.
• ایجاد پیوند اعتماد با ذینفعان موجود و بالقوه از طریق معاملات شفاف.
• اعلام هزینه های غیر عملیاتی مانند: مزایای کارکنان، پاداش، سود وام و. به اعتبار مالی شرکت افزوده است.
• درج هزینه های غیر عملیاتی در صورت سود و زیان شرکت به صاحبان مشاغل اجازه می دهد تا گزارش مالی دقیق و شفاف تری تهیه کنند. به نوبه خود، به آن ها کمک خواهد کرد تا درآمد آینده را به دلایل عملی پیش بینی کنند.
• هزینه های غیر عملیاتی در تجزیه و تحلیل عملکرد یک شرکت مفید هستند و همچنین به برآورد سود بالقوه آن کمک می کنند.
• ثبت دقیق هزینه های غیر عملیاتی به مدیریت کمک می کند تا هزینه های اضافی را شناسایی کند. با تنظیمات لازم، مدیریت می تواند هزینه های غیر ضروری را به طور موثر کاهش دهد.

هزینه های غیر عملیاتی در مقابل هزینه های عملیاتی

داشتن یک ایده منصفانه درباره تفاوت های اساسی بین هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی، ثبت دقیق آن ها را آسان می کند. هزینه های عملیاتی به عنوان هزینه هایی تعریف می شود که برای اجرای روان یک کار تجاری ضروری تلقی می شود. اگرچه چنین هزینه هایی بخشی از فرآیند اصلی تولید را تشکیل نمی دهند، اما در مورد فروش محصولات یا خدمات در بازار، بسیار حیاتی هستند.

از طرف دیگر، هزینه های غیر عملیاتی هزینه هایی هستند که از تعهدات مالی خاص یک شرکت ناشی می شود و بیشتر مربوط به عملیات اصلی آن نیست. اکنون، چنین هزینه هایی می تواند یک اتفاق منظم باشد یا به سمت یک امر غیرمعمول متمایل شود.

لازم به ذکر است که هر دو نوع هزینه برای ارزیابی مهارت یک شرکت مفید هستند و به عنوان یک شاخص قوی عمل می کنند. به طور معمول، هزینه های عملیاتی، قابل کنترل در نظر گرفته می شوند و به راحتی در صورت نیاز قابل تنظیم هستند. از سوی دیگر، کنترل هزینه های غیر عملیاتی بیشتر به دلیل وقوع نامنظم آن ها دشوار است و اغلب این امر به ارزیابی مدیریت نمی رسد.

همچنین، بین طبقه بندی دو هزینه در صورت های مالی تفاوت آشکاری وجود دارد. به عنوان مثال، هزینه های عملیاتی مستقیماً تحت عنوان COGS در صورت سود و زیان گزارش می شود. متناوبا، هزینه های غیر عملیاتی در پایان صورت سود و زیان گزارش می شود و از هزینه عملیاتی کسر می شود.

در آخر، باید اذعان کرد که برخی از هزینه های غیر عملیاتی ممکن است به عنوان هزینه های عملیاتی در برخی از شرکت ها تلقی شود. صاحبان مشاغل باید احتمال مشابه را دقیق بررسی کرده و هزینه ها را بر این اساس مدیریت کنند.

جمع بندی

درآمد غیر عملیاتی به بخشی از درآمد شرکت گفته می شود که به دلیل فعالیت های اصلی بنگاه اقتصادی مذکور، تکرارپذیر نمی باشد و در بازه های بلندمدت و به صورت مرتب قابل تحقق نیست. درآمد سرمایه گذاری، سود یا زیان حاصل از ارز، فروش دارایی ها، بازپرداخت دارایی ها، درآمد بهره و. را می توان به عنوان نمونه هایی از این نوع درآمد در نظر گرفت.

فرآیند پرداخت سود سهام

زمانی که شما اقدام به خرید سهام شرکتی می‌کنید، احتمالاً برایتان مهم است بدانید شرکت چقدر سود تقسیم می‌کند و فرآیند پرداخت سود سهام آن شرکت چگونه می‌باشد؟ افرادی که در بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند، غالباً از دو راه کلی کسب سود می‌کنند:

• از محل افزایش قیمت سهام خریداری شده (Capital Gain)

مثلاً اگر سهام شرکت الف در زمان خرید ۱۰۰ تومان باشد، چنانچه سرمایه‌گذار بتواند این سهم را به بیش از مبلغ خرید بفروشد، از این معامله (سرمایه گذاری) سود کرده است. به این روش، کسب عایدی سرمایه نیز گفته می‌شود.

• از محل سود قابل‌تقسیم شرکت (کسب سود سالانه به‌عنوان فرآیند پرداخت سود سهام)

این سود همان سود نقدی است که میزان آن بستگی به سیاست‌های کلی تقسیم سود شرکت دارد. البته باید بدانیم، همه‌ شرکت‌ها سود ده نبوده و قادر به پرداخت سود نقدی نیستند. تعدادی دیگر نیز سود خود را به‌منظور پیشرفت طرح‌های توسعه انباشته می‌کنند و تقسیم سود محدودی دارند. در مطلب پیش رو قصد داریم فرآیند پرداخت سود سهام را جزئی‌تر شرح دهیم. بد نیست نخست با مفهوم سود خالص و سود قابل تقسیم آشنا شویم.

فهرست این مقاله

سود خالص

بر اساس ماده ۲۳۷ قانون تجارت منظور از سود خالص شرکت در هرسالی مالی عبارت است از درآمد همان سال مالی منهای کلیه هزینه‌ها، استهلاک‌ها و ذخیره‌ها.

سود قابل‌ تقسیم

بر اساس ماده ۲۳۹ قانون تجارت منظور از سود قابل‌تقسیم؛ سود خالص سال مالی شرکت منهای زیان‌های سال‌های مالی قبل و اندوخته قانونی مذکور و سایر اندوخته‌های اختیاری به‌علاوه سود قابل‌تقسیم سال‌های قبل که تقسیم‌نشده است. لازم به ذکر است در مبلغ نهایی سود، مالیات نیز باید کسر شود. در نتیجه پس از کسر مواردی که قانون بر آن‌ها تأکید دارد باقی‌مانده به‌عنوان سود قابل‌تقسیم خواهد بود. باید به این نکته هم توجه داشت که شرکتی که سود ده باشد باید حتماً ۱۰ درصد از سود قابل‌تقسیم را تقسیم نماید و درصورتی‌که زیان انباشته در شرکت وجود داشته بر اساس قانون امکان تقسیم هیچ مقداری از سود ممکن نخواهد بود. پس سود قابل‌تقسیم، سودی است که:

• ابتدا زیان انباشته احتمالی سال‌های قبل از آن کسر شود
• سپس اندوخته قانونی و اندوخته‌های اختیاری در صورت لزوم کسر شود
• باقی‌مانده هر چه ماند سود قابل‌تقسیم است.

به‌عبارت‌دیگر، شرکت درصورتی‌که می‌تواند سود تقسیم کند که در پایان سال مالی سود انباشته داشته باشد. اگر شرکتی طی یک سال مالی زیان داشته باشد، ولی در پایان سال مالی با در نظر گرفتن زیان آن سال، بازهم دارای سود انباشته باشد، می‌تواند سود تقسیم کند. حال که با مفهوم سود نقدی یا همان DPS آشنا شدیم بهتر است به نحوه تصویب مبلغ این سود و پرداخت آن بپردازیم.

تصویب سود نقدی چطور انجام می‌شود؟

صورت های مالی شرکت‌ها همراه با گزارش حسابرس مستقل، در مجمع عمومی عادی سالیانه که سالی یک‌ بار برگزار می‌شود، در اختیار سهامداران شرکت قرار می‌گیرد. لازم به توضیح است طبق ماده ۷۸ قانون تجارت برای رسمیت اجلاس مجمع عمومی عادی، حضور حداقل بیش از نصف سهامداران دارای حق رأی الزامی است. چنانچه در دعوت اول حدنصاب مذکور حاصل نشود، جلسه بعدی (دوم) با حضور هر عده از صاحبان سهام دارای حق رأی رسمیت خواهد داشت و مصوبات آن نیز قانونی است؛ منوط به اینکه در دعوت دوم نتیجه دعوت اول (عدم تشکیل آن) قید شده باشد. دستور کار اصلی این مجمع، تصویب صورت‌های مالی توسط سهامداران شرکت است؛ یعنی بعد از قرائت گزارش حسابرس مستقل و توضیحات مدیران شرکت در مورد کارهای انجام‌شده و برنامه‌های آتی، تصویب صورت‌های مالی به رأی گذاشته می‌شود. تصویب صورت‌های مالی، یعنی سهامداران به‌نوعی عملکرد مدیران شرکت را تائید کرده‌اند. بعد از تصویب صورت‌های مالی، نوبت تصویب مقدار سود تقسیمی می‌رسد. هیئت‌ مدیره شرکت با توجه به مقدار سود، وضع نقدینگی شرکت، برنامه‌های آتی و سایر موارد، مقدار سود تقسیمی را به مجمع پیشنهاد می‌کند. رکن تصمیم‌گیرنده برای تصویب مقدار سود تقسیمی، مجمع عمومی عادی سالیانه است. مجمع امکان دارد همان سود تقسیمی پیشنهاد شده توسط هیئت‌ مدیره را تصویب کند، یا سودی غیر از آن.

سود تقسیمی چقدر باید باشد؟

بر اساس ماده ۸۶ قانون تجارت مجمع عمومی عادی می‌تواند نسبت به کلیه امور شرکت به‌جز آنچه در صلاحیت مجمع عمومی مؤسس و فوق‌العاده است تصمیم بگیرد بر این اساس تصمیم‌گیری در خصوص سود قابل‌تقسیم بر عهده مجمع عمومی است.

سود نقدی هر سهم شرکت به چه سهامدارانی تعلق می‌گیرد؟

سود هرسهم به سهامداری تعلق می‌گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه شرکت، مالک آن سهم باشد؛ بنابراین زمان خرید یا فروش سهام ملاک نیست. شما حتی اگر دو روز قبل از برگزاری مجمع، سهام شرکت را بخرید و در زمان برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشید، سود نقدی به شما تعلق می‌گیرد

در شرکت‌های سهامی عام در چه صورت سود سهام به سهامداران پرداخت می‌شود؟

در این شرکت‌ها پرداخت سود سهام، مشروط به وجود سود قابل‌تقسیم و تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام در مورد تقسیم سود است.

نحوه و فرآیند پرداخت سود سهام شرکت

عموماً مجامع بسیاری از شرکت‌های بورسی از خرداد تا پایان مرداد برگزار می‌گردد. همان‌طور که می‌دانیم طبق قانون تجارت، شرکت‌ها موظف هستند، حداکثر ۸ ماه پس از تصویب سود نقدی در مجمع، نسبت به پرداخت آن به سهامداران اقدام نمایند. نحوه پرداخت سود سهام در مجمع عمومی و یا جلسه هیئت مدیره باید مشخص شود. پرداخت می‌تواند به‌صورت نقدی و یا غیر عامل سود در تجارت نقدی باشد. بعضاً مشاهده‌شده سود سهام از طریق تحویل کالاهای تولیدشده شرکت به سهامداران پرداخت‌شده و یا بخشی از سود سهام نقداً بین صاحبان سهام توزیع‌شده و بخش دیگری از سود سهام تأمین وجوه سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکت رسیده و به‌این‌ترتیب تهاتر و تسویه صورت گرفته است. در اساسنامه شرکت‌ها می‌توان مهلت کوتاه‌تری برای پرداخت سود سهام تعیین کرد. بعضی شرکت‌ها پس از انقضای مهلت هشت‌ماهه نیز از پرداخت سود سهم به سهامداران خودداری می‌کنند. سهامداران با توجه به مفاد قانون، می‌توانند در صورت دیرکرد پرداخت سود نقدی مطالبه رسمی خود را با ارسال اظهارنامه قانونی اعلام کنند و مشمول خسارت تأخیر تأدیه شوند. البته عدم پرداخت سود سهام توسط مدیران به‌هیچ‌عنوان اجباری و دارای وجه کیفری نیست و سهامداران برای وصول مطالبات خود ناشی از سود سهام فقط می‌توانند اموال شرکت را توقیف کنند.

برای اطلاع از نحوه عامل سود در تجارت دریافت سود نقدی هر سهم شرکت (DPS)، به کجا باید مراجعه کرد؟

برای اطلاع از مبلغ و نحوه دریافت DPS هر شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، می‌توانید اطلاعیه شرکت را در سایت codal.ir پیدا کنید و یا با امور سهام شرکت مربوطه ارتباط برقرار کرد. افرادی که به‌تازگی سهامداری یک شرکت را تجربه می‌کنند و با مراحل دریافت سود آشنایی ندارند باید بدانند فرایند پرداخت سود سهام و زمان عامل سود در تجارت آن در مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت اعلام می‌شود، چنانچه یک شرکت در مجمع تاریخ واریز سود سهام را اعلام ننماید موظف است به‌محض روشن شدن تاریخ دقیق اطلاعیه‌ آن را از طریق سامانه کدال منتشر نماید تا در اختیار سهامداران قرار گیرد. گفتنی است در مواردی هم شرکت پیش از برگزاری مجمع زمان‌بندی پرداخت سود را از طریق کدال اعلام می‌نماید. در میان سهامداران یک شرکت افرادی هستند که سال‌های متمادی به دلیل عدم آگاهی از چگونگی دریافت سود موفق به دریافت سود سهام خود نشده‌اند؛ هر شرکتی که سهام آن در بورس و فرابورس معامله می‌شود بخشی به نام امور سهام دارند که افراد حاضر در آن مسئول پاسخگویی به سؤالات و ابهامات سهامداران هستند. از این‌ رو سهامداران قدیمی می‌توانند برای دریافت سود خود با امور سهام شرکت مربوطه تماس حاصل نمایند و مراحل قانونی جهت دریافت سود خود را جویا شوند. برای دریافت شماره تلفن امور سهام کافی است عبارت امور سهام شرکت؟ را جستوجو کنید تا شماره آن از طریق سایت اصلی شرکت در اختیار شما قرار گیرد «اطلاعیه پرداخت سود سهام در سامانه کدال با عنوان زمان‌بندی پرداخت سود دوره ۱۲ ماهه منتهی به تاریخ قرار می‌گیرد».

روش‌های مختلف پرداخت سود سهام

پس از تصویب سود نقدی سهام یک شرکت در مجمع سالیانه، باید منتظر ماند تا زمان توزیع سود فرا رسد. گاهی شرکت در اطلاعیه زمان‌بندی پرداخت سود، از سهامداران درخواست می‌کند تا شماره‌حساب بانکی خود، همراه با کد بورسی به ایمیل شرکت ارسال یا برای امور سهام شرکت فکس نمایند. در این حالت پس از دریافت مشخصات و شماره‌حساب شما، سود تعلق‌گرفته به‌حساب شما در موعد مقرر واریز می‌شود. هرچند در غالب موارد، شرکت‌ها، بانک موردنظر خود جهت پرداخت سود به سهامداران معرفی می‌کنند. شما با در دست داشتن کارت شناسایی و کد سهامداری به بانک مراجعه می‌کنید. با تکمیل فرم دریافت سود نقدی شرکت در بانک، شما می‌توانید سود تعلق‌گرفته را به‌صورت نقدی دریافت کنید یا درخواست کنید آن را به‌حساب شما واریز نمایند.

چطور با تخفیف کارمزد در صرافی های ارز دیجیتال ثبت نام کنیم؟

نام صرافی	تخفیف کارمزد	IP خارج از ایران	لینک ثبت نام
کوکوین	دارد	نیاز دارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
کوینکس	دارد	نیاز دارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
بیت پین	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
کیوسک	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
بیت ۲۴	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
آبان تتر	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد

توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.

برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.