الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال

مثال الگو نزولی

آشنایی با الگوی سر و شانه

سلام. با یکی دیگر از مجموعه مقالات آموزش تحلیل تکنیکال در خدمت شما عزیزان هستیم. همانطور که از عنوان این مقاله آموزشی پیداست، قصد داریم به معرفی الگوی سر و شانه و نحوه‌ی معامله با این الگو بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

تشخیص الگوی سر و شانه

Head and Shoulders یا الگوی سر و شانه یکی از متداول‌ترین الگو‌های نموداری می‌باشد که عموما توسط معامله‌گران حرفه‌ای بازار‌های مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این الگو از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که به ما کمک می‌کنند تا لحظه تغییر جهت نمودار را به درستی پیشبینی کرده و وارد معامله شویم.

این الگو مانند بسیاری از الگو‌های نموداری دیگر می‌تواند در روند نزولی و صعودی تشکیل شود که این دو حالت را به ترتیب با نام‌های الگوی سر و شانه و الگوی سر و شانه معکوس می‌شناسیم.

همانطور که در دیگر مقالات آموزش تحلیل تکنیکال نیز گفتیم، اولین قدم از معامله با الگو‌های، تشخیص صحیح الگو می‌باشد، چرا که نقطه‌ ورود، خروج و حد ضرر در معامله همگی توسط الگو تعیین می‌شود. برای آشنایی با شکل کلی الگوی سر و شانه به تصویر زیر توجه کنید.

نکات مهم الگوهای Head and Shoulders

• الگوی ما با شکسته شدن خط گردن در انتهای الگو کامل می‌شود.
• معمولا بعد از شکست خط گردن در الگوی سر و شانه حجم فروش، و در حالت معکوس حجم خرید افزایش می‌یابد.
• خط گردن لزوما نباید صاف باشد و می‌تواند مقداری شیب داشته باشد.
• ممکن است شانه‌های راست و چپ کمی اختلاف داشته باشند. یعنی لزوما نیازی نیست در یک راستا قرار داشته باشند.

برای درک درست این دو نکته و تشخیص صحیح الگو‌های Head and Shoulders به تصاویر زیر که هر دو مثالی از این الگوهای پرکاربرد هستند توجه کنید.

آشنایی با الگوهای قیمتی در تجزیه و تحلیل تکنیکال

در تجزیه و تحلیل تکنیکال ، تغییرات روند صعودی و نزولی اغلب توسط الگوهای قیمت مشخص می شود. اگر بخواهیم تعریفش کنیم ، الگوی قیمت یک پیکربندی قابل تشخیص از حرکت قیمت است که با استفاده از یک سری خطوط روند و / یا منحنی ها مشخص می شود. هنگامی که یک الگوی قیمت سیگنالی از تغییر جهت روند باشد ، به عنوان الگوی بازگشت یا ریورسال (reversal pattern) شناخته می شود. یک الگوی ادامه دهنده (continuation pattern) هنگامی رخ می دهد که روند بعد از یک مکث کوتاه در مسیر فعلی خود ادامه یابد. تحلیلگران تکنیکال مدتهاست که از الگوهای قیمت برای بررسی حرکات جاری و پیش بینی حرکات آینده بازار استفاده می کنند.

خطوط روند (Trendlines) در تحلیل تکنیکال

از آنجا که الگوهای قیمت با استفاده از یک سری خطوط / یا منحنی ها مشخص می شوند ، درک خطوط روند و دانستن نحوه ترسیم آنها مفید است. خطوط روند (Trendlines) به تحلیلگران تکنیکال کمک می کند مناطق پشتیبانی (support) و مقاومت (resistance) را در نمودار قیمت مشخص کنند. خطوط روند خطوط مستقیمی هستند که با اتصال یک سری قله های نزولی (افزایش ها) یا فرورفتگی های صعودی (کاهش ها) در نمودار ترسیم می شوند. خط روندی که به سمت بالا حرکت می کند یا خط روند صعودی ، در جایی اتفاق می افتد که قیمت ها (higher high) و (higher low) را تجربه می کنند. خط روند صعودی با اتصال به کف صعودی ترسیم می شود. برعکس ، یک روند که دارای زاویه ای رو به پایین باشد ، یک خط روند نزولی نامیده می شود ، و این مورد در شرایطی اتفاق می افتد که قیمت ها سطح (lower high) و (lower low) را تجربه می کنند.

بسته به این که چه بخشی از نوار قیمت برای “اتصال نقاط” استفاده شود ، روندهای مختلف از نظر ظاهری متفاوت خواهند بود. در حالی که نظرات مختلفی در مورد اینکه از کدام قسمت از نوار قیمت باید استفاده شود وجود دارد ، بدنه کندل بار – و نه فتیله های نازک در بالا و زیر بدنه شمع – غالباً نمایانگر جایی است که اکثر حرکات قیمت در آنجا اتفاق افتاده است و بنابراین ممکن است نقاط دقیق تری را برای ترسیم خط روند ارائه دهد ، به خصوص در نمودارهای بین روزی که “نقاط دور افتاده” (نقاط داده که خارج از محدوده “عادی” قرار دارند) ممکن است در آن وجود داشته باشند. در نمودارهای روزانه ، نمودارها اغلب از قیمت های بسته شدن (closing price) به جای اوج یا کف ، برای ترسیم خط روند استفاده می کنند ، زیرا قیمت های بسته شدن نماینده معامله گران و سرمایه گذارانی است که مایل به نگه داشتن یک موقعیت یک شبه یا طی آخر هفته یا تعطیلات بازار هستند. خطوط روند دارای سه یا چند نقطه ، به طور کلی معتبرتر از مواردی هستند که فقط بر اساس دو نقطه ایجاد شده اند.

۱ – روند صعودی در شرایطی اتفاق می افتد که قیمت ها در حال ایجاد (higher high) و (higher low) باشند. خطوط روند صعودی حداقل دو تا از کف ها را به هم متصل می کنند و سطح پشتیبانی پایین تر از قیمت را نشان می دهند.

۲ – روند نزولی در شرایطی اتفاق می افتد که قیمت ها در حال ایجاد (lower high) و (lower low) باشند. خطوط روند نزولی حداقل دو مورد از اوج ها را به هم متصل می کنند و سطح مقاومت بالاتر از قیمت را نشان می دهند.

۳ – (Consolidation) یا بازار جانبی (sideways market) ، در جایی اتفاق می افتد که قیمت بین یک دامنه افزایش و کاهش ، بین دو خط روند موازی و اغلب افقی در حال نوسان باشد.

الگوهای ادامه دهنده (Continuation Patterns)

الگوی قیمتی که نشانگر وقفه موقت از یک روند موجود است ، به عنوان یک الگوی ادامه دهنده شناخته می شود. یک الگوی ادامه دهنده را می توان به عنوان یک توقف در طول روند غالب تصور کرد – زمانی که گاوها در طی روند صعودی مکث می کنند ، یا وقتی خرس ها برای یک لحظه در روند نزولی استراحت می کنند. در حالی که الگوی قیمت در حال شکل گیری است ، هیچ راهی برای حدس این که روند ادامه خواهد یافت یا بازگشتی اتفاق می افتد وحود ندارد. به همین ترتیب ، باید هنگام استفاده از خطوط روند برای ترسیم الگوی قیمت به این که شکست قیمت بالاتر یا پایین تر از منطقه ادامه دهنده اتفاق می افتد ، توجه داشته باشید . تحلیلگران تکنیکال معمولاً توصیه می کنند تا زمانی که بازگشت تأیید نشده باشد ، تصور کنید که روند ادامه خواهد داشت. به طور کلی ، هرچه الگوی قیمت بیشتر طول بکشد و حرکت قیمت در این الگو بزرگ تر باشد ، به محض شکسته شدن قیمت بالاتر یا پایین تر از منطقه ادامه دهنده، حرکت بیشتر می شود.

اگر قیمت در روند خود ادامه یابد ، الگوی قیمت به عنوان الگوی ادامه دهنده (continuation pattern) شناخته می شود. الگوهای ادامه دهنده معمول عبارتند از:

الگوی پرچم سه الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال گوش (Pennant) ، که با استفاده از دو خط روند همگرا ترسیم شده است

الگوی پرچم (Flag) ، که با دو خط روند موازی ترسیم شده است

الگوی کنج (Wedge) ، که با دو خط روند همگرا ، که در آن هر دو زاویه ای به بالا یا پایین دارند ترسیم شده است

الگوی پرچم سه گوش (Pennant)

الگوهای پرچم سه گوش با دو خط روند ترسیم می شوند که در نهایت به هم می رسند. یکی از ویژگی های اصلی الگوهای پرچم سه گوش این است که خط روند به دو جهت حرکت می کند – یعنی یکی در روند نزولی و دیگری در روند صعودی حرکت می کند. شکل ۱ نمونه ای از یک پرچم سه گوش را نشان می دهد. غالباً ، در هنگام شکل گیری الگوی پرچم سه گوش ، حجم معاملات کاهش می یابد و هنگام خروج قیمت از الگو حجم معاملات افزایش می یابد.

نمودار قیمت قرارداد آتی ۱ دقیقه ای e-mini Russell 2000 که الگوی قیمت پرچم سه گوش ادامه دهنده را نشان می دهد. منبع: TradeStation.

الگوی پرچم (Flag)

الگوهای پرچم با استفاده از دو خط روند موازی ساخته می شوند که می توانند شیب صعودی ، شیب نزولی یا جانبی (افقی) داشته باشند. به طور کلی ، پرچمی که دارای شیب صعودی است به عنوان وقفه در یک بازار با روند نزولی ظاهر می شود. پرچمی با شیب نزولی و رو به پایین ، وقفه ای را در طی یک بازار روند صعودی نشان می دهد. به طور معمول ، تشکیل پرچم با دوره ای از کاهش حجم معاملات همراه است ، و با خارج شدن قیمت از الگوی پرچم ، حجم معاملات مجددا به حالت قبل از الگو بازمی گردد.

الگوی کنج (Wedge)

الگوهای کنج شبیه به الگوی پرچم سه گوش هستند زیرا با استفاده از دو خط روند همگرا ترسیم می شوند. با این حال ، ویژگی اصلی الگوی کنج این است که هر دو خط روند در حال حرکت در یک جهت هستند ، یا به سمت بالا و صعودی یا به سمت پایین و نزولی. الگوی کنجی که زاویه ای به سمت پایین دارد ، وقفه ای را در طول روند صعودی نشان می دهد. کنجی که زاویه ای به سمت بالا دارد ، وقفه موقتی را در طی سقوط بازار نشان می دهد. همانند الگوهای پرچم سه گوش و پرچم ، میزان معمول حجم در هنگام شکل گیری الگوی کنج نیز کاهش می یابد ، حجم معاملات تنها در صورت شکسته شدن قیمت بالاتر یا پایین تر از الگوی کنج افزایش می یابد.

الگوی مثلث (Triangle)

الگوهای مثلث از محبوب ترین الگوهای نمودار مورد استفاده در تحلیل تکنیکال هستند زیرا آنها در مقایسه با سایر الگوها به دفعات در نمودارهای مختلف شکل می گیرند. سه الگوی متداول مثلث شامل مثلث های متقارن (symmetrical triangles)، مثلث های صعودی (ascending triangles) و مثلث های نزولی (descending triangles) هستند. شکل گیری این الگوهای نمودار می توانند از دو هفته تا چند ماه ادامه داشته باشند.

الگوهای مثلث های متقارن (symmetrical triangles) وقتی اتفاق می افتند که دو خط روند به یکدیگر نزدیک می شوند و فقط نشان می دهند که احتمال وقوع یک شکست وجود دارد – و جهت را نشان نمی دهند و فقط زمانی که یکی از خطوط بالا یا پایین عبور کرد و شکست تایید شد باید مطابق روند ایجاد شده تصمیم معاملاتی را گرفت. الگوی مثلث های صعودی (ascending triangles) دارای خط روند افقی در بالا و الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال یک خط روند صعودی در پایین مثلث است و نشان می دهد که به احتمال زیاد شکست قیمت به سمت پایین مثلث اتفاق می افتد ، در حالی که مثلث های نزولی (descending triangles) دارای یک خط روند افقی در پایین و یک خط روند نزولی در بالای مثلث هستند که نشان می دهد به احتمال زیاد شکست قیمت به سمت پایین مثلث اتفاق خواهد افتاد. بزرگی شکست ها به سمت بالا (breakouts) یا شکست ها به سمت پایین (breakdowns) معمولاً برابر با ارتفاع سمت چپ عمودی مثلث است ، همان طور که در شکل زیر نشان داده شده است.

الگوی فنجان و دسته (Cup and Handles)

فنجان و دسته یک الگوی ادامه دهنده صعودی است که در آن روند صعودی متوقف شده است ، اما با تایید این الگو ادامه خواهد یافت. قسمت “فنجان” الگو باید به شکل “U” باشد که بیشتر شبیه به انحنای کف یک کاسه یا فنجان است بنابراین نباید به شکل “V” با اوج های برابر در هر دو طرف فنجان باشد. “دسته” در سمت راست فنجان به شکل یک پولبک (pullback) كوتاه كه شبیه به الگوی نمودار پرچم یا پرچم سه گوش است ، شکل می گیرد. پس از تکمیل این الگو ، دارایی مورد نظر ممکن است به سطوح جدید صعود کند و به سقف های جدید دست باید و روند خود را از از قسمت بالاتری ادامه دهد. یک الگوی فنجان و دسته در شکل زیر نشان داده شده است.

الگوی فنجان و دسته با نقاط (Buy Point) و (Stop Loss) منبع: TradingView.com

الگوهای بازگشت یا ریورسال (Reversal Patterns)

الگوی قیمتی که نشانگر تغییر در روند غالب است به عنوان یک الگوی بازگشت شناخته می شود. این الگوها نشانگر دوره هایی است که از قدرت گاوها یا خرس ها کاسته شده است. با شکل گیری این الگو ، روندی که از قبل ایجاد شده متوقف می شود و سپس به مسیر جدیدی که از سمت مخالف (گاو یا خرس) قدرت گرفته است وارد می شود. به عنوان مثال ، یک روند صعودی که توسط خریداران مشتاق یا گاوها پشتیبانی می شود ، می تواند با یک الگوی بازگشتی متوقف شود ، که فشار هر دو گاو و خرس را نشان می دهد ، و در نهایت خرس ها یا فروشندگان برنده می شوند و این منجر به تغییر روند به نزولی می شود. بازگشت های قیمت که در سقف بازار اتفاق می افتند به عنوان الگوهای توزیعی (distribution patterns) شناخته می شوند ، در این شرایط دارایی مورد معامله در بازار با اشتیاق بیشتری نسبت به میزان خریداری شده به فروش می رسد. در مقابل ، بازگشت های قیمتی که در کف بازار اتفاق می افتند به عنوان الگوهای ذخیره (accumulation patterns) شناخته می شوند ، در این شرایط دارایی مورد معامله در بازار فعال تر از هنگام فروش خریداری می شود. همانند الگوهای ادامه دهنده ، هر چه شکل گیری این الگو بیشتر طول بکشد و حرکت قیمت در این الگو بزرگتر باشد ، به محض شکست قیمت به بالا ، احتمال ایجاد حرکت بزرگتری وجود دارد.

هنگامی که قیمت پس از وقفه ای بازمی گردد ، الگوی قیمت به عنوان الگوی بازگشت (reversal pattern) شناخته می شود. نمونه هایی از الگوهای معمول بازگشت عبارتند از:

الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) ، نشان دهنده دو حرکت کوچک تر قیمت است که دو طرف یک حرکت بزرگ تر را در بر گرفته است

الگوی سقف دوقلو (Double Tops) ، نمایانگر یک موج افزایشی قیمت کوتاه مدت است که پس از آن یک موج دیگر در تلاش برای شکست مقاومت موج قبلی ناکام می ماند

الگوی کف دوقلو (Double Bottoms) ، نشان دهنده یک موج کاهشی قیمت است که پس از آن یک موج کاهشی دیگر در تلاش برای شکستن حمایت موج قبلی ناکام می ماند.

الگوی سر و شانه (Head and Shoulders)

الگوهای سر و شانه ها می توانند در سقف یا کف بازار شکل بگیرند ، این الگو شامل سه موج (قله یا یک فرورفتگی) است : یک موج اولیه ، که با موج دوم که از موج اولی بزرگ تر است ادامه پیدا می کند و در نهایت با یک موج سوم که از موج دوم کوچک تر است و مشابه موج اول است تکمیل می شود. روند صعودی که توسط الگوی اوج سر و شانه قطع می شود ، ممکن است بازگشت روند را تجربه کند ، و در نتیجه به روند نزولی تغییر کند. برعکس ، روند نزولی که منجر به الگوی سر و شانه (یا یک سر و شانه های معکوس) شود ، احتمالاً بازگشت روند به سمت صعودی را تجربه خواهد کرد. خطوط روند افقی یا کمی شیب دار را می توان با اتصال کف ها یا سقف ها ، و قله ها و فرورفتگی هایی که بین سر و شانه ها وجود دارد ، ترسیم کرد ، همان طور که در شکل زیر نشان داده شده است. در حین تکمیل الگو ، پس از شکسته شدن قیمت در بالا (در الگوی سر و شانه ها در کف) یا پایین (در الگوی سر و شانه ها در اوج) خط روند ، ممکن است حجم معاملات کاهش یابد.

الگوی کف سر و شانه ها در نمودار روزانه ULTR ، که در اینجا با یک خط افقی نشان داده شده است که سطح مقاومت را نشان می دهد. پس از شکسته شدن ، بازگشت بازار نشان داده می شود. منبع: TradeStation.

الگوی سقف دوقلو (Double Tops)

الگوی کف و سقف دوقلو نشان دهنده مناطقی است که بازار دو تلاش ناموفق برای شکستن سطح پشتیبانی یا مقاومت داشته است. در مورد سقف دوقلو ، که اغلب مانند حرف M به نظر می رسد ، فشار اولیه تا رسیدن به سطح مقاومت ، همراه با تلاش دومی که پس از آن ایچاد شده و شکست خورده دیده می شود و در نتیجه بازگشت روند اتفاق می افتد. از طرف دیگر ، کف دوقلو مانند حرف W ظاهر می شود و هنگامی رخ می دهد که قیمت سعی کند از سطح پشتیبانی قبلی گذر کند ولی در این کار موفق نمی شود و برای بار دوم نیز تلاش ناموفقی برای ورود به سطح پشتیبانی خواهد داشت. این امر اغلب منجر به بازگشت روند می شود ، همان طور که در شکل زیر نشان داده شده است.

الگوی کف و سقف سه قلو (Triple tops and bottoms) الگوهای بازگشتی هستند که به اندازه الگوهای سر و شانه ها و یا سقف دوقلو یا کف دوقلو چندان متداول نیستند. اما ، آنها نیز به روشی مشابه عمل می کنند و می توانند یک سیگنال تجاری قدرتمند برای بازگشت روند باشند. این الگوها زمانی شکل می گیرند که قیمت سه بار سطح حمایت یا مقاومت مشابه را آزمایش می کند و قادر به شکستن آن نیست.

الگوی کف سر و شانه ها در نمودار روزانه ULTR ، که در اینجا با یک خط افقی نشان داده شده است که سطح مقاومت را نشان می دهد. پس الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال از شکسته شدن ، بازگشت بازار نشان داده می شود. منبع: TradeStation.

شکاف ها (Gaps)

شکاف ها هنگامی رخ می دهند که بین دو دوره معاملاتی فضای خالی وجود داشته باشد که ناشی از افزایش یا کاهش قابل توجه قیمت است. به عنوان مثال ، یک سهم ممکن است در یک روز معاملاتی در قیمت $ ۵٫۰۰ بسته شود و بعد از درآمدهای مثبت ، با اختلاف قیمت ۷٫۰۰ دلار بازگشایی شود. سه شکاف اصلی وجود دارد: شکاف های گسست (Breakaway gaps) ، شکاف های فرار (runaway gaps) و شکاف های خستگی (exhaustion gaps) . شکاف های گسست در آغاز یک روند شکل می گیرند ، شکاف های فرار در وسط یک روند شکل می گیرند و شکاف های خستگی نشان از پایان قریب الوقوع یک روند دارند.

نتیجه گیری

الگوهای قیمت اغلب وقتی پیدا می شوند که قیمت “دچار وقفه می شود و به اصطلاح استراحت می کند” ، و نشانگر مناطقی است که می توانند منجر به ادامه یا بازگشت روند غالب شوند. خطوط روند در شناسایی این الگوهای قیمت مهم هستند که می توانند در قالب هایی مانند پرچم (flags) ، پرچم های سه گوش (pennants) و سقف دوقلو (double tops) ظاهر شوند. حجم معاملات در این الگوها نقش مهمی ایفا می کند ، حجم اغلب در هنگام شکل گیری الگو کاهش می یابد ، و با شکست قیمت از الگو افزایش می یابد. تحلیلگران تکنیکال اغلب برای پیش بینی حرکات قیمت آینده ، از جمله ادامه روند و بازگشت ، الگوهای قیمت را دنبال می کنند.

آموزش تحلیل تکنیکال سر و شانه

الگوی سر و شانه، یک الگوی بازگشتی است که همانند بدن انسان میباشد که دو شانه و سر در وسط و بالاتر از اینها قرار دارد.
ماهیت این الگو بر اساس روند گرفته میشود که با ناتوانی در ایجاد یک سقف جدید (فراتر از سر) و شکستن کف قبلی خود ریزش قیمتی شروع میشود.

آموزش تحلیل تکنیکال سر و شانه

البته عمل هد و شولدر بستگی به روند بازار که همان نزولی و صعودی است، مربوط میباشد.
بعضی مواقع که ریزش سنگین است، ممکن است به خط گردن پولبک نزند. لذا باید با تمرین و تکرار در شناخت صحیح این الگو به خود کمک کنید.

مثال الگو صعودی

بعد از این که خط گردن شکسته شد، این الگو در وهله اول میتواند به اندازه فاصله شانه تا خط گردن و در وهله بعد میتواند به اندازه فاصله سر تا خط گردن پیش برود.

مثال الگو نزولی

الگوی سر و شانه معکوس چیست؟ معرفی کامل الگوی IHS در معاملات رمز ارزها

تریدرهای حوزه رمزارز و سهام، الگوی الگوی سر و شانه معکوس یا همان IHS را به عنوان سیگنال پیش از شروع تغییر روند و الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال آغاز بازار گاوی (روند صعودی بازار) به حساب می‌آورند. الگوی سر و شانه یا H&S یک الگوی معکوس‌کننده روند در تحلیل تکنیکال است؛ بدین معنی که اگر در یک روند صعودی دیده شد، روند نزولی خواهد شد و الگوی سر و شانه معکوس یا IHS نیز در پایان یک روند نزولی ساخته می‌شود و پایان این روند را نشان می‌دهد. در این مقاله، به معرفی الگوی Inverse Head and Shoulders، تشخیص روند صعودی، نحوه محاسبه اهداف قیمتی با استفاده از این الگو و محدودیت‌های آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

الگوی سر و شانه معکوس چیست؟

زمانی که قیمت‌ها در حال ریزش هستند، احساسات بازار به سمت منفی سوق پیدا می‌کند و ترس افراد در بالاترین حد خود قرار دارد. جالب است بدانید که درست الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال در همین مواقع الگوی معکوس هد اند شولدرز (IHS) خود را نشان می‌دهد. الگوی IHS از نظر ساختار شبیه به الگوی معمول H&S است، اما شکلی کاملا برعکس دارد. این الگو پس از شکل‌گیری کامل، نشان‌دهنده پایان روند نزولی بوده و آغاز بازار صعودی را نوید می‌دهد.

الگوی هد اند شولدرز معکوس به نوعی یک فرم وارونه است که پس از پایان یافتن روند نزولی شکل می‌گیرد. این الگو دارای یک بخش Head (سر)، یک Shoulder (شانه) سمت چپ و یک شانه راست است و همگی این بخش‌ها به صورت وارونه تشکیل می‌شوند و زیر خط گردن (Neckline) به وجود می‌آیند. وقوع شکست در بخش بالایی خط گردن موجب تکمیل و تثبیت الگو شده و نشان‌دهنده بازگشتن روند نزولی به روند صعودی است.

همانطور که در شکل بالا نیز نمایش داده شده است، ارزش دارایی مورد نظر ما در یک روند نزولی قرار دارد؛ اما پس از کاهش قیمتی قابل توجه، به نظر می‌رسد که خریداران این دارایی بر این باور هستند که قیمت به سطح جالب توجهی رسیده و خرید در کف قیمت را آغاز می‌کنند. هنگامی که میزان تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، دارایی مورد بحث ما وارد زمینه شکل‌دهی به اولین بخش شولدر چپ شده و قیمت وارد روند افزایشی خود می‌شود.

تریدرها در طول روند نزولی به صورت گروهی دارایی‌های خود را به فروش می‌رسانند. خرس‌ها (تریدرهایی بر روی روند نزولی بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند یا اصطلاحا شورت می‌کنند) نیز پس از بازگشتن بازار از روند نزولی خود به شدت فروش خود را به انجام می‌رسانند و این امر موجب سقوط قیمت به میزانی پایین‌تر از اولین کف قیمتی شده و کف قیمتی جدیدی شکل می‌گیرد. گاو‌ها (افرادی بر روی صعودی بودن روند بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند) از طرف دیگر در این کف قیمتی خرید کرده و بخش سر الگو را شکل می‌دهند. هنگامی که قیمت به قله قبلی خود یعنی در نقطه توقف پیشین قیمت می‌رسد، دوباره خرس‌ها وارد عمل می‌شوند.

این امر موجب سقوط دوباره قیمت‌ها شده و بخش سوم الگو شروع به شکل‌گیری می‌کند و در اولین کف قیمتی جدید دوباره شاهد ورود خریداران و خرید تهاجمی آنها هستیم. این ماجرا در حقیقت شانه راست را تشکیل می‌دهد. سپس قیمت دوباره رو به افزایش پیش می‌رود و این گاوها هستند که مسئولیت هدایت کردن آن به بالای خط گردن و تکمیل الگو را به عهده دارند.

از اینجا به بعد، خط گردن در نقش کف جدید قیمتی عمل خواهد کرد؛ زیرا این در حقیقت خط مقاومتی است که تریدر‌ها در آن نقطه خرید کرده و چنین مقاومتی را حمایت می‌کنند. این در حقیقت سیگنالی برای شروع روند صعودی جدید خواهد بود.

شناسایی روند صعودی جدید با استفاده از الگوی IHS

در الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال تصویر بالا می‌بینیم که بیت کوین از زمان تشکیل سقف قیمتی بومی ۱۳۹۷۰ دلار در ۲۶ ژوئن سال ۲۰۱۹ (۵ تیر ماه سال ۱۳۹۸) در روند نزولی بود. در این هنگام خریداران وارد عرصه شده و از نزول قیمت در سطح حمایتی ۷۰۰۰ دلار تا ۶۵۰۰ دلار جلوگیری کرده و شانه سمت چپ الگوی سر و شانه معکوس را تشکیل دادند. این موضوع موجب آغاز شدن فرایند بهبود بازار و رسیدن قیمت به ۱۰۴۵۰ دلار شد. در این سطح، گاوهایی که در کوتاه مدت ترید می‌کنند سود خود را کسب کرده و خرس‌ها نیز فرایند پوزیشن گرفتن شورت (استفاده از قراردادهای آتی و بستن قرارداد خود بر روی ریزش قیمت ارز مورد نظر) خود را با هدف برگشتن به روند نزولی آغاز کردند.

در نهایت، فروش شدید این دارایی توسط افراد موجب شکسته شدن خط حمایتی شده و جفت ارز بیت کوین/تتر (BTC/USDT) در ۱۳ مارس سال ۲۰۲۰ (۲۳ اسفند ماه سال ۱۳۹۸) به قیمت ۳۷۸۲ دلار رسید. گاوها از طرف دیگر این رویداد را غنیمت شمرده و آن را به عنوان فرصت خرید به حساب آوردند و همین امر موجب بازگشتن بازار و بهبود قدرتمندانه و رسیدن قیمت بیت کوین به ۱۰۴۵۰ شد. این بخش موجب شکل گرفتن بخش سر در الگوی مورد بحث ما شد.

اما شانه سمت راست بسیار کم‌عمق بود و دلیل این امر کاهش فشار فروش و عدم صبر کردن گاوها برای خرید دوباره در اصلاحات عمیق‌تر بود. در نهایت، گاوها موفق شدند تا در ۲۷ جولای سال ۲۰۲۰ (۶ مرداد ماه سال ۱۳۹۹) قیمت را به سطحی بالاتر از خط گردن هدایت کرده و الگوی سر و شانه را کامل کنند. زمانی این الگو تکمیل می‌شود که شکست (Breakout) در منطقه خط گردن اتفاق بیافتد؛ پس از این شکست، معمولا قیمت دوباره به محدوده Neckline باز می‌گردد و آن را تست می‌کند (که به آن پولبک (Pullback) می‌گویند) تا یک سطح حمایتی برای خود بسازد و پس از آن، روند صعودی را ادامه می‌دهد.

خرس‌ها بسیار تلاش کردند تا گاوها را در تله انداخته و قیمت را تا خط گردن کاهش دادند. با وجود اینکه قیمت حتی پایین‌تر از این نیز رفت اما تریدرها اجازه ریزش جفت ارز BTC/USDT به سطح کمتر از ۱۰٫۰۰۰ دلار را ندادند. این در حقیقت بیانگر وقوع تغییراتی در احساسات افراد و روانشناسی بازار است. خریداران نیز با افزایش فشار و بالا بردن قیمت و رد شدن آن از ۱۲٫۵۰۰ دلار موجب افزایش حرکت صعودی بازار شدند.

محاسبه اهداف قیمتی الگوی هد اند شولدرز معکوس

برای محاسبه هدف کف قیمتی الگوی سر و شانه معکوس، عمق را از خط گردن تا پایین‌ترین نقطه محاسبه کنید، تا سر تشکیل می‌شود. در مثال بالا، خط گردن در حدود ۱۰۴۵۰ دلار قرار دارد و با کم کردن کف قیمتی ۳۷۸۲.۱۳ دلار از آن، به عمق ۶۶۶۷.۸۷ دلاری دست پیدا می‌کنیم.

سپس با افزودن این مقدار به سطح شکست در مثال بالا به حدود عددی ۱۰۵۵۰ دلار می‌رسیم. در حقیقت این هدف را در سطح ۱۷۲۱۷.۸۷ دلار تعیین می‌کند. هنگامی که روند از نزولی به صعودی تغییر پیدا می‌کند، ممکن است ریزش قیمتی کمی را تجربه کنیم و یا حتی به سطحی بالاتر از هدف مورد نظر دست بیابیم. بنابراین، تریدرها باید هدف محاسبه شده را تنها به عنوان یک راهنما در نظر داشته باشند و پوزیشن خود را با رسیدن به هدف مورد نظر به خطر نیاندازند و دارایی خود را با عجله به فروش نرسانند.

روش دیگری برای محاسبه اهداف قیمتی IHS، این است که در قسمت‌هایی از دو شانه چپ و راست که قیمت معکوس شده، یک خط روند رسم کنید تا خط گردن شما به دست بیاید. سپس با استفاده از ابزار Cursor Cross در تریدینگ ویو، میزان پیپ سر تا نک‌لاین را اندازه بگیرید. نصف این میزان به عنوان هدف H/2 و کل این مقدار با عنوان هدف H در نظر گرفته می‌شود. به عبارتی دیگر، هدف سر و شانه معکوس ، به اندازه سر تا گردن است؛ اما برخی اوقات این مقدار رشد نمی‌کند؛ بنابراین بسیاری از تریدرها اندازه H/2 را به عنوان تارگت خود قرار می‌دهند.

احتمال شکست در الگوی سر و شانه معکوس

هیچ یک از الگوها در شکست روندهای مختلف به موفقیت کامل دست پیدا نمی‌کنند و لازم است تا تریدرها تا پایان شکل‌گیری الگو و تکمیل آن برای آغاز معاملات خود صبر کنند. برخی اوقات، ساختار الگو شکل می‌گیرد، اما شکست روند اتفاق نمی‌افتد. درست در همین هنگام است که تریدرهایی که معاملات خود را پیش از تکمیل روند آغاز می‌کنند به دام می‌افتند.

به عنوان مثال می‌توان به روند قیمت LINK اشاره کرد که در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۹ (۸ تیر ماه سال ۱۳۹۸) با قیمت ۴.۵۸ دلار وارد روند نزولی شد و اصلاح خود را آغاز کرد. خریداران نیز تلاش کردند تا کاهش قیمت را در ناحیه ۲.۲۰ دلار تا ۲.۰۰ دلار متوقف کنند. این امر موجب تشکیل یک الگوی هد اند شولدرز معکوس شد که در تصویر بالا می‌توانید مشاهده کنید.

با وجود اینکه حد قیمتی در ۱۹ آگوست ۲۰۱۹ (۲۸ مرداد ماه سال ۱۳۹۸) به محدوده خط گردن رسید، اما خریداران نتوانستند آن را به بالاتر از این حد برسانند. به همین دلیل الگوی تشکیل شده تکمیل نشد.

جفت ارز LINK/USDT در این نقطه از حد قیمتی نک‌لاین برگشت و به سطحی پایین‌تر از سر و در نقطه ۱.۹۶ دلار قرار گرفت و الگو را نامعتبر کرد؛ این ماجرا موجب به دام افتادن تریدرهایی شد که احتمالا در انتظار معکوس شدن روند نزولی، خرید خود را به ثبت رسانده بودند.

نکات کلیدی در الگوی سر و شانه معکوس

الگوی سر و شانه می‌تواند ابزار مفیدی برای تریدرهایی باشد که به دنبال همراه شدن با روند صعودی در حال آغاز هستند. لازم به ذکر است که در این رابطه نکات مهمی وجود دارند که به یاد داشتن آنها خالی از لطف نیست.

• در ابتدا باید تا تکمیل الگو صبر کنید و پس از شکسته شدن خط گردن و بسته شدن کندل استیک در بالای آن اقدام به خرید کنید. حجم معاملات زیاد در زمان شکسته شدن نک‌لاین، روند صعودی را بیشتر از زمانی که حجم معاملات کمتر است، تحکیم می‌کند.
• هنگامی که یک روند معکوس می‌شود، به صورت کلی برای مدت زمان نسبتا زیادی به پیشروی خود ادامه خواهد داد. بنابراین، تریدرها نباید برای خالی کردن پوزیشن‌های خود پس از رسیدن قیمت به حد پیش‌بینی شده عجله داشته باشند. در سایر مواقع نیز ممکن است الگوی هد اند شولدرز تشکیل شود؛ اما به سرعت مسیر خود را تغییر داده و با سقوط قیمتی مواجه می‌شویم. تریدرها باید پیش از هر اقدامی با دقت بالایی سایر اندیکاتورها و عملکردهای قیمتی را نیز مورد بررسی قرار دهند.
• شما می‌توانید سفارش خرید خود را به صورت Buy Stop‌ قرار دهید، تا به محض شکسته شدن خط گردن، پوزیشن شما باز شود. این باعث می‌شود که شما بتوانید از مومنتوم قوی قیمت بهره ببرید. اما یکی از الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال معایب این روش این است که ممکن است شما با شکست فیک یا Fakeout مواجه شوید؛ یعنی پس از شکست خط روند و باز شدن پوزیشن خرید شما، قیمت در جهت معکوس حرکت کند.

معایب الگوی سر و شانه معکوس

سر و شانه معکوس یکی از قدرتمندترین الگوهای ترید در بازار رمز ارزهاست. اما درست مانند تمامی الگوهای تحلیل تکنیکال، معایبی نیز دارد:

• شما باید یک الگوی IHS را پیدا کنید و آن را تا زمان تکمیل شدن، تماشا کنید. شما نباید قبل از تکمیل این الگو اقدام به باز کردن پوزیشن کنید؛ زیرا ممکن است یک الگوی دیگر با نتایج دیگر باشد و یا یک سر و شانه معکوس شکست خورده باشد. بنابراین، احتمالا باید زمان زیادی را تا تکمیل این الگو منتظر باشید.
• هد اند شولدرز معکوس همیشه درست کار نمی‌کند و ممکن است به محض شکست خط گردن یا حتی بالاتر از آن، قیمت مجددا برگردد و روند نزولی را ادامه دهد. برای همین، حتما باید از حد ضرر (Stop Loss) استفاده کنید.
• حد سود یا اهداف قیمتی مد نظر شما، همیشه قابل دستیابی نیستند. بنابراین همیشه باید متغیرهای بازار را در نظر بگیرید و اگر احساس خطر کردید، از پوزیشن خارج شوید.
• این الگو همیشه قابل معامله نیست؛ برای مثال، اگر در طی یک اتفاق ناگهانی، قیمت ریزش کند و شانه سمت راست پایین‌تر از سر ایجاد شود، این الگو دیگر سر و شانه معکوس نیست. به همین دلیل، شما نباید قبل از تکمیل شدن IHS اقدام به ترید کنید.
• اگر یک تریدر تازه‌وارد باشید، تشخیص این الگو برای شما مقداری دشوار خواهد بود.
• نسبت ریسک به ریوارد در الگوی سر و شانه معکوس همیشه باب میل نیست و ممکن است میزان ریسکی که متحمل می‌شوید، بیشتر از میزان ریوارد شما باشد.

جمع بندی

الگوی سر و شانه معکوس یکی از قدرتمندترین الگوها در تحلیل تکنیکال است. این الگو معکوس شدن قیمت، از روند نزولی به صعودی را نشان می‌دهد. ترید با الگوی IHS نیاز به مقداری تجربه دارد و تشخیص آن برای افراد تازه‌وارد چندان راحت نیست. برای باز کردن پوزیشن با استفاده از هد اند شولدرز معکوس، شما باید منتظر بمانید تا الگو تکمیل شود و خط گردن شکسته شود. در این مقاله، به به معرفی الگوی Inverse Head and Shoulders، نحوه تشخیص روند صعودی، محاسبه اهداف قیمتی و محدودیت‌های آن پرداختیم.

تحلیل الگوهای نموداری

الگوهای نموداری با نگاه فراگیر کمک می‌کنند تا سیگنال‌های معاملاتی یا نشانه‌هایی از حرکت آینده قیمت مشخص شوند. با آموزش این الگوها در دیجی اکسچنج با ما همراه باشید.

الگوهای نموداری

یکی از فرضیاتی که در نوشته های گذشته داشتیم این بود که تاریخ تکرار می‌شود. تئوری الگوهایی نموداری بر اساس این فرضیه است، الگوهای نموداری در طول زمان تکرار شده و تمایل دارند تا نتایج مشابهی را تولید کنند. برای مثال، زمانی که احساسات بازار از خوش‌بینانه به سمت ترس حرکت می‌کند، الگوی مشخصی ممکن است شکل بگیرد قبل از اینکه معامله گران و سرمایه‌گذاران شروع به فروختن سهم‌های خود و پایین آوردن قیمت بکنند.
الگوهای نموداری تعاریف و شاخص‌های مشخصی دارند، اما الگویی که 100% به شما بگوید که قیمت به کدام سمت حرکت می‌کند وجود ندارد وگرنه پولدارترین مرد دنیا باید یک معامله‌گر می‌بود نه یک سرمایه‌گذار. فرآیند تشخیص الگوهای نموداری بر اساس این شاخص‌ها می‌تواند ذاتی باشد، برای همین است که رسم و فهم نمودار اغلب به‌صورت یک هنر دیده می‌شود تا یک علم.
یک دسته‌بندی محبوب برای نمودارها به‌صورت الگوهای بازگشتی و الگوهای ادامه‌دهنده است. یک الگوی برگشتی سیگنال می‌دهد که در صورت تکمیل الگو روند قیمت بر خواهد گشت، درحالی‌که سیگنال ادامه‌دهنده در صورت تکمیل سیگنالی برای ادامه روند قبلی می‌دهد. این الگوها ممکن است در هر بازه زمانی‌ مشاهده شوند. در ادامه برخی از محبوب‌ترین الگوهای نموداری شرح داده می‌شوند.

الگوهای بازگشتی

الگوهایی هستند که باعث برگشت روند قیمت می‌شوند و به دو دسته تقسیم می‌شوند.

۱- سر و شانه

در این الگو، سر باید از شانه چپ و راست بزرگ‌تر باشد، شانه‌های چپ و راست بهتر است چه از نظر بازه قیمتی و چه از نظر بازه زمانی تفاوت فاحشی با یکدیگر نداشته باشند. به این معنی که اگر ۱ ماه طول کشیده است تا شانه چپ تشکیل شود، شانه راست نمی‌تواند ۵ روزه تشکیل شود. واضح است که در این صورت، ما الگو را اشتباه تشخیص داده‌ایم. اگر فرض کنیم طول شانه چپ از نظر قیمتی بسیار بلند باشد و مثلا ۵۰ تومان نوسان قیمت داشته شانه راست نمی‌تواند با نوسان قیمت ۵ تومانی تشکیل شود و مسلما الگویی تشکیل نمی‌شود.

زمانی که سر و شانه را مشاهده می‌کنیم، یک خط از شانه چپ به سمت شانه راست امتداد می‌دهیم. به‌گونه‌ای که خط به دونقطه‌ای که سر را تشکیل داده‌اند، برخورد داشته باشد. در این مرحله اگر قیمت از خط گردن گذر کند، امکان این‌که به‌اندازه فاصله خط گردن تا سر افزایش یا کاهش داشته باشد بسیار زیاد است.

۲- کف یا سقف دو قلو

برای تشکیل کف دو قلو باید با این نکته توجه کنیم که باید قیمت دو بار یک سطح حمایتی را لمس می‌کند. در این حالت خریداران به یک وحدت نظر می‌رسند که حمایت قوی تشکیل‌شده و بازار میل به صعود دارد. همین امر باعث می‌شود خریداران بیشتری وارد بازار شوند و قیمت‌ها افزایش یابد. این فرآیند منجر به شکسته شدن یک سطح مقاومتی مهم می‌شود.

این شکست سطح مقاومت، خریداران بیشتری را وارد بازار می‌کند و از تمایل فروشندگان به فروش می‌کاهد. در بیشتر مواقع قیمت به‌اندازه فاصله دو کف تا نقطه مقاومت رشد می‌کند.

در تشکیل سقف دوقلو، فشار فروش ناشی از برخورد دوباره به یک مقاومت و عدم توانایی برای شکست آن، باعث ریزش شدید قیمت، کاهش قدرت خریداران و افزایش تعداد فروشندگان می‌شود که همین امر موجب شکست حمایت بعدی قیمت خواهد شد.

از دست رفتن این الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال حمایت فشار فروش را در بازار مضاعف می‌کند و باعث ریزش هرچه بیشتر قیمت می‌شود که در اکثر مواقع به‌اندازه فاصله قله قیمتی تا حمایت شکسته شده قیمت ریزش خواهد کرد.

در دسته‌بندی‌ها، کف یا سقف سه‌قلو هم داریم که تنها تفاوت آن‌ها با مثال‌های بالا در این است که در آن‌ها سه برخورد وجود دارد.

الگوهای ادامه‌دهنده

۱- مثلث

این الگو از دو خط حمایتی و مقاومتی تشکیل‌شده و این خطوط ممکن است دینامیک یا استاتیک باشند. نکته‌ای که برای تشکیل مثلث حائز اهمیت است این است که تعداد برخوردها در مثلث باید به پنج برخورد متوالی برسد و زیر چهار برخورد مثلث برای ما اهمیت چندانی ندارد.

در دسته‌بندی‌ها، مثلث جزو الگوها ادامه‌دهنده روند است اما تجربه ثابت کرده که قیمت از هر ضلع مثلث که خارج شود می‌تواند با اندازه قاعده مثلث افزایش یا کاهش یابد، درنتیجه می‌تواند یک الگوی بازگشتی نیز باشد.

۲- کنج

کنج‌ها از همان قواعد مثلث‌ها پیروی می‌کنند؛ اما تنها تفاوتشان در مدت‌زمان شکل‌گیری است. کنج‌ها زمان تشکیل شدنشان بلندتر از مثلث است، مثلا اگر حرکت یک سهم طی مدت ۲ سال در قالب یک مثلث قرار بگیرد، به آن کنج می‌گوییم.

۳- پرچم

زمان‌هایی وجود دارد که در بازار حرکت‌های صعودی یا نزولی در مدت‌زمان بسیار کوتاه شکل می‌گیرد و بعدازآن بازار وارد فاز اصلاحی می‌شود؛ اما این اصلاح نباید طولانی‌مدت شده و از طول میله پرچم بیشتر شود. در نقطه‌ای که این اصلاح به پایان می‌رسد و بازار در جهت موج پیشرو قبلی قرار می‌گیرد، برای هدف بعدی قیمت، می‌توان طول میله پرچم را تصور کرد.

۴- مستطیل یا کانال

کانال‌ها بین دو حمایت و مقاومت موازی شکل می‌گیرند و می‌توانند صعودی، نزولی و یا حتی خنثی باشند. قیمت در صورت خروج از کانال به‌اندازه ارتفاع کانال خود می‌تواند صعود یا نزول داشته باشد.

سخن آخر

در کنار یادگیری انواع الگوهای شمعی، استفاده از الگوهای تحلیل تکنیکال کلاسیک همچنین خط روند و خطوط استاتیکی، کمک شایانی به تحلیل شما می‌کند. هرچه تحلیل شما دقیق‌تر باشد؛ ریسک شما کاهش می‌یابد و با قطعیت بیشتری می‌توانید سرمایه‌گذاری کنید.

برای استفاده از این ابزارها، علاوه داشتن بر دانش و درک صحیح از فلسفه به وجود آمدن آن‌ها، تجربه نقش بزرگی بازی خواهد کرد. اگر شما به‌درستی همه قواعد را درک کردید، هرچه تجربه بیشتری در استفاده از آن‌ها داشته باشید، نتایج بهتری خواهید گرفت.