روانشناسی چرخه های بازار چیست؟

روانشناسی بازار چیست؟

رسانه های مالی و تحلیلگران معمولا به منظور توضیح حرکات ناگهانی بازار و نوسانات آن از اصطلاح روانشناسی بازار استفاده می کنند. به احساسات رایج فروشندگان و خریداران در یک بازه زمانی خاص یک بازار مالی روانشناسی بازار می گویند. این اصطلاح یک نیروی فوق العاده قوی است که احتمال دارد توسط اصول یا رویدادهای خاص تعریف گردد. البته همیشه چنین شرایطی وجود ندارد و گاهی اوقات شاهد رخ دادن موضوعاتی هستیم که به هیچ عنوان فاکتورهای روانشناسی بازار نمی توانند به تحلیل و توجیه آن بپردازند.

بازار و رفتار انسان ها کاملا وابسته به یکدیگر هستند و در بازار همه چیز بر اساس رفتار انسان ها تغییر می کند. به طوری که در یک بازه زمانی خاص در بازار گروهی از افراد سود می برند روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ و گروهی دیگر دچار ضرر و زیان می شوند. علت اصلی تمامی شکست ها و زیان ها در بازارهای مالی در بیشتر مواقع همین رفتارهای احساسی و عجولانه هستند. از این رو سرمایه گذارانی که می خواهند معاملاتی پر سود داشته باشند حتما باید به درک صحیحی از روانشناسی بازار دست یابند.

پیش بینی روانشناسی بازار

دو روش متداول وجود دارد که معمولا متخصصان بازار خرید و فروش سهام و انجام معاملات را با استفاده از آن ها انجام می دهند. اما نکته ای که وجود دارد این است که فقط یکی از این روش ها بر اساس روانشناسی بازار عمل می کند و آن را در نظر می گیرد. در تحلیل فاندامنتال روانشناسی بازار هیچ جایگاهی ندارد. زیرا این روش فقط وضعیت مالی یک شرکت با توجه به صنعتی که در آن فعالیت دارد را بررسی می کند و با توجه به آن به تریدرها سود آورترین سهام ها را معرفی می کند.

در صورتی که تحلیل تکنیکال بر اساس شاخصه های روانشناسی بازار پیش می رود. به این معنی که تمرکز خود را بر روی الگوها، ترندها و سایر اندیکاتورها که موجب بالا و پایین رفتن قیمت سهام می شود قرار می دهد.

درک روانشناسی بازار

در روانشناسی بازار فاکتورهای مختلفی تاثیر می گذارند که از جمله مهم ترین آن ها می توان به ترس، انتظارات و شرایط، طمع، هیجان و … اشاره نمود. این فاکتورهای ذهنی تحمل ریسک در سرمایه داران را کاملا تحت تاثیر قرار می دهند و بر این اساس می توان گفت چرخه رکود و رونق اقتصادی یک بازار مالی با توجه به این عوامل روانشناختی مشخص می شود. تئوری های مختلفی در مورد بازار وجود دارد که معتقد هستند تمامی افرادی که حضوری فعال در بازار دارند دارای رفتاری منطقی می باشند و هرگز فاکتورهای عاطفی آن ها را تحت تاثیر قرار نمی دهد.

چرخه عمر محصول و مراحل ۴ گانه آن

نظریه‌ی «چرخه‌ عمر محصول» برای اولین بار در دهه‌ی ۵۰ میلادی معرفی شد. این نظریه، چرخه‌ی مورد انتظار عمر یک محصول را از زمان طراحی اولیه تا خارج شدن از رده‌، توضیح می‌دهد. این چرخه شامل چهار مرحله‌ی عرضه، رشد، بلوغ و افول محصول است که شرکت تولیدکننده‌ می‌تواند با مدیریت درست هر یک از این مراحل، به سود بالایی دست یابد. هدف از مدیریت چرخه‌ عمر محصول، به حداکثر رساندن ارزش و سوددهی محصول در هر مرحله است. چرخه‌ عمر محصول پیش از هر چیز با نظریه‌ی بازاریابی در ارتباط است. با ما همراه باشید تا با مراحل چهارگانه‌ی چرخه‌ عمر محصول بیشتر آشنا شوید.

هدف از عرضه‌ی یک محصول جدید، رفع نیازهای مشتریان با عرضه‌ی یک محصول باکیفیت (با کمترین هزینه‌ی ممکن) به منظور به حداکثر رساندن سطح سودآوری است. در مرحله‌ی عرضه، محصول باید برای اولین بار به بازار شناسانده شود. این مرحله، به 5 بخش جداگانه تقسیم می‌شود:

• در وهله‌ی اول، ایده‌ی طراحی محصول باید تأیید (اعتبارسنجی) شود. برای این کار، شرکت بازار را مورد مطالعه قرار می‌دهد تا ببیند که در چه مناطقی، محصولات موجود در بازار پاسخگوی نیاز بازار نیست و تلاش می‌کند تا محصولات جدیدی را که برآورده کننده‌ی این نیازها هستند، طراحی کند. مسئولیت این کار با بخش بازاریابی شرکت است. این بخش باید فرصت‌های بازار را شناسایی کند و تعیین کند که در صورت ارائه‌ی محصول جدید، چه کسانی خریدار آن خواهند بود و مزایای اولیه‌ی این محصول چیست. همچنین شرکت باید نحوه‌ی استفاده از محصول را نیز مشخص کند.
• هنگامی که ایده‌ی اصلی تأیید شد و شروع به شکل گرفتن کرد، طراحی مفهومی انجام می‌شود. در این مرحله، شرکت آنچه را در دسترس خود دارد (از مواد اولیه گرفته تا فناوری ساخت محصول و توانایی تولید آن) مطالعه کرده است و مشخص شده است که محصول می‌تواند تولید شود. پس از آن، باید مشخصات دقیق‌تر و کامل‌تری از محصول (مانند قیمت و مدل محصول) تعیین شود. بخش بازاریابی در این قسمت موظف است تا حداقل و حداکثر فروش را برآورد کند، رقابت را بررسی کند و سهم بازار را تخمین بزند.
• ذکر خصوصیات و طراحی نهایی هنگامی انجام می‌شود که محصول در شُرف ورود به بازار است. در این مرحله برای آخرین بار خصوصیات و مشخصات محصول بررسی می‌شود و مشخصات نهایی محصول با تولید نمونه‌ای آزمایشی تعیین می‌شود.
• نمونه‌ی آزمایشی، پس از تهیه‌ی نسخه‌ی اولیه‌ی محصول و آزمودن آن توسط مهندسان و مشتریان شکل می‌گیرد. پس از ارائه‌ی نسخه‌ی آزمایشی، شرکت می‌تواند اطمینان حاصل کند که تصمیمات مهندسی از ابتدای فرایند ساخت محصول درست بوده است یا خیر. در این برهه، کار بخش بازاریابی بسیار مهم است. در اینجا بخش بازاریابی مسئول تعیین نوع بسته‌بندی محصول، انجام آزمون‌های مصرف‌کنندگان از طریق گروه‌های کانونی (focus groups)، روش‌های بازخوردی دیگر و پیگیری واکنش‌ مشتریان نسبت به محصول است.
• مرحله‌ی نهایی عرضه‌ی محصول، تجاری‌سازی یا تولید انبوه آن است. و زمانی اتفاق می‌افتد که محصول برای ورود به بازار، تولید شود. در این مرحله، محصول از نظر پایایی و میزان تغییرپذیری مورد بررسی‌های نهایی قرار می‌گیرد.

در مرحله‌ی عرضه‌، شرکت بیشتر بر روی شناساندن و اطلاع‌رسانی در مورد محصول جدید تمرکز دارد و فروش محصول معمولا سرعت چندانی ندارد. تبلیغات در این مرحله بسیار حیاتی است، بنابراین باید بودجه‌ی قابل توجهی به بخش بازاریابی اختصاص یابد. نوع تبلیغات به محصول بستگی دارد. اگر محصول قرار است مخاطبان انبوهی داشته باشد، ممکن است به یک کمپین تبلیغاتی گسترده نیاز باشد. در صورتی که محصول تخصصی یا منابع شرکت محدود باشد، می‌توان کمپین تبلیغاتی کوچکتری ایجاد کرد تا فقط مخاطبان خاصی را هدف قرار دهد. از آنجا که در مرحله‌ی بلوغ یک محصول، بازار اشباع می‌شود و تقریبا بیشتر روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ مردم از وجود چنین محصولی آگاهی یافته‌اند، بودجه‌ی تبلیغاتی مرتبط به آن نیز به احتمال قوی کاهش خواهد یافت.
در ابتدای ورود محصول به بازار دو رویکرد کلی برای قیمت‌گذاری وجود دارد. رویکرد اول قیمت‌گذاری نفوذی (penetration pricing) است که طی آن ابتدا قیمت را پایین در نظر می‌گیرند تا محصول در بازار جا بیفتد. رویکرد دوم قیمت‌گذاری گزاف (skimming pricing) است که ابتدا قیمت اولیه‌ بالا در نظر گرفته می‌شود و پس از آنکه مشتریان به حد کافی جذب شدند، به تدریج قیمت کاهش می‌یابد.

مرحله‌ی رشد به زمانی گفته می‌شود که یک محصول از مرحله‌ی عرضه گذر کند و در بازار با استقبال روبه‌رو شود. در این مرحله، شرکت می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد سهم بازار و سودآوری را افزایش دهد یا خیر. در این مرحله، محصول پیشرفتی سریع خواهد داشت و افزایش تولید، به کاهش قیمت واحد منجر می‌شود. در این مرحله رقبا وارد میدان می‌شوند، بنابراین وظیفه‌ی بخش بازاریابی این است که با افزایش سهم بازار و تبلیغات گسترده، در صدر رقبا قرار بگیرد. اگر محصول با کیفیت و قابل قبول باشد، همچنان که کمپین‌های تبلیغاتی مخاطبان رسانه‌های اجتماعی را به جای بازارهای تخصصی هدف قرار می‌دهند، فروش نیز به سرعت زیاد خواهد شد. بررسی بازخوردها و هدف قرار دادن بازارهای جدید، سبب ایجاد تغییرات جزئی در محصول خواهد شد. هدف هر شرکت این است که تا حد ممکن در این مرحله باقی بماند.
این امکان وجود دارد که یک محصول، در این مرحله موفق نشود و بلافاصله افول کرده و با شکست روبه‌رو شود. اینجا باید بخش بازاریابی وارد عمل شود. این بخش فقط باید به ارزیابی این مسئله بپردازد که شرکت توانایی متحمل شدن چه هزینه‌هایی را داراست و کدام محصولات شانس بقا در بازار را دارند. انتخاب‌ها بسیار دشوار هستند، زیرا چسبیدن به یک محصول از دست رفته ممکن است بسیار خطرناک باشد.
اما اگر محصول به خوبی عمل کرده باشد، بخش بازاریابی مسئولیت‌های دیگری برعهده خواهد داشت. حال در کنار شناساندن و مطلع ساختن مشتریان از وجود محصول، باید به فکر ایجاد یک برند پایدار (که مشتریان آن را به برندهای دیگر ترجیح دهند) باشند. در این مرحله تبلیغات افزایش می‌یابد و شرکت همچنان که مشتریان جدیدی را جذب می‌کند، باید خریداران قبلی را نیز حفظ کند. بنابراین فروش، تخفیف و تبلیغات نقش بسیار مهمی را در این روند ایفا می‌کنند. مورد دیگری که بخش بازاریابی باید برای محصولاتی که با موفقیت تثبیت شده‌اند و مدت طولانی‌تری در مرحله‌ی رشد بوده‌اند، مد نظر قرار دهد، این است که باید در نمونه‌ی اولیه و آزمایشی تغییرات مناسب و جزئی ایجاد کند تا مشتریان بیشتری را جذب محصول جدید کند.

از آنجا که در این مرحله بازار اشباع شده است، رشد فروش شروع به کند شدن می‌کند و به جایی می‌رسد که مرحله‌ی اجتناب‌ناپذیر افول آغاز می‌شود. در این مرحله، نگرانی اصلی دفاع از سهم بازار است؛ به طوری که بخش بازاریابی باید بیشتر و بیشتر تلاش کند تا محصول بتواند همچنان مشتریان خود را حفظ و با رقیبانش مبارزه کند. در این مرحله، تبلیغات و یافتن مشتریان جدید دیگر کارساز نیست. زیرا رقبای بیشتری برای رقابت با این محصول به میدان آمده‌اند که برخی از آنها ممکن است محصولی مشابه اما با کیفیت بیشتر و قیمت پایین‌تر به بازار ارائه داده باشند. در این مرحله، رقابت بر سر قیمت اتفاق می‌افتد که در مجموع، برخی از شرکت‌ها به دلیل قیمت پایین‌تر و سودآوری کمتر ناگزیر بازار را ترک می‌کنند. مرحله‌ی بلوغ معمولا طولانی‌ترین مرحله‌ی چرخه‌ عمر محصول است و شاید برخی از محصولات حتی چندین دهه در این مرحله باقی بمانند.
در این مرحله، تنها شرکتی که از فراست و زیرکی برخوردار باشد، می‌تواند قیمت واحد را تا حدی کاهش دهد که بیشترین سود را به دست آورد. پولی که از محصولات این دوره به دست می‌آید می‌تواند برای تحقیق و توسعه‌ی محصولات جدیدی صرف شود که جایگزین محصولات بالغ خواهند شد. پس عملیات مرتبط باید ساده و کارامد باشد، بهره‌وری هزینه‌ها باید به حد مطلوب برسد و لازم است که تصمیمات سختی اتخاذ شود.
از دیدگاه بازاریابی، کارشناسان اینگونه استدلال می‌کنند که ارتقای مناسب در این مرحله، به مراتب تأثیرگذارتر از مراحل دیگر است. بر اساس یک نظریه‌ی مشهور، در این مرحله می‌توان از دو راهبرد بازاریابی دفاعی و تهاجمی استفاده کرد. راهبرد دفاعی شامل فروش ویژه، تبلیغات، تغییرات ظاهری محصول و ابزارهای دیگر برای تقویت سهم بازار است. این راهبرد می‌تواند با دفاع از کیفیت محصول در برابر رقبا، مشتریان را متقاعد کند که به این برند وفادار بمانند و محصولات مشابه را نخرند. در مقابل، بازاریابی تهاجمی به معنای جستجوی بازاری به غیر از بازار فعلی و تلاش برای به دست آوردن خریداران جدید است. در این روش می‌توان به تولید مجدد محصول امید بست. تغییر قیمت‌ها (افزایش یا کاهش قیمت) برای جذب مخاطبان کاملا جدید یا روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ افزودن کاربردها و امکانات جدید به یک محصول از روش‌های تهاجمی دیگری هستند که می‌توانند در این مرحله یاری‌گر تولیدکننده باشند.

در این مرحله، محصولی که در دوره‌ی بلوغ به نقطه‌ی اوج خود رسیده است، با طی کردن سیر نزولی پا به مرحله‌ی کاهش فروش خواهد گذاشت. در نهایت، درآمد حاصل از فروش این محصول، به حدی کاهش خواهد یافت که دیگر تولید آن از روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ نظر اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود و سرمایه‌گذاری نیز به حداقل می‌رسد. در اینجا شرکت با دو گزینه مواجه خواهد شد. توقف تولید محصول یا فروش آن به شرکتی دیگر. البته گزینه‌ی سومی هم وجود دارد که ترکیبی از دو گزینه‌ی یاد شده است. در این حالت، تولید محصول قطع می‌شود و سهام آن رفته‌رفته به صفر می‌رسد، اما شرکت حقوق و مزایای محصول را (به منظور حمایت از آن) به شرکت دیگری می‌فروشد. از اینجا به بعد مسئولیت سرویس و نگهداری محصول به عهده‌ی شرکت خریدار خواهد بود. البته گزینه‌ی سوم گاهی عملی می‌شود اما به ندرت اتفاق می‌افتد که ثمری داشته باشد.

کاستی‌های نظریه‌ چرخه‌ عمر محصول

با اینکه نظریه‌ی چرخه‌ عمر محصول در حد گسترده‌ای پذیرفته شده است، با این حال منتقدانی نیز دارد که می‌گویند این نظریه استثناهای زیادی دارد و برخی از قوانینی که در آن در نظر گرفته شده است، بی‌معنی است. از دیدگاه منتقدان، کاستی‌های این نظریه به شرح زیر است:

چرخه ها یا سیکل های زمانی در بازار معاملاتی

ادوارد دووی یکی از نویسندگان تحلیل چرخه ها می باشد وی در این زمینه کتابی به نام “چرخه ها، نیروهای شگفت انگیز آغازگر رخدادها” را به روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ رشته تحریر درآورده است .

که موثرترین کتاب حال حاضر درباره چرخه های زمانی در بازارهای معاملاتی می باشد .

در بررسی سیکل های زمانی و چرخه ها به جای اینکه از خود بپرسیم بازار در کدام مسیر و به چه اندازه حرکت خواهد کرد می پرسیم

که چه موقع به آنجا خواهد رسید یا حتی اینکه چه موقع حرکتش را شروع خواهد کرد .

نکته مهم اینجاست که زمان در همه مراحل تحلیل تکنیکال نقش دارد ولی عموما در مرحله دوم مورد بررسی قرار می گیرد .

و مورد اول که همیشه مورد توجه اکثر معامله گران قرار میگیرد همان سطح قیمت روزانه است .

در حالی که توجه به زمان آن نیز حایز اهمیت است .در نمودار میله ای همیشه ما یک خط افقی و یک خط عمودی داریم

که هر کدام بیان گر مطلبی هستند خط عمودی بیانگر سطح قیمت و خط افقی بیانگر زمان یک سهم هستند .

در اینجا دو نتیجه شگفت انگیز درباره چرخه ها توسط دووی مطرح شده است .

اول اینکه بسیاری از سیکلهای زمانی که به صورت پدیده های مجزا از هم ظاهر می شوند، دوره های زمانی یکسانی دارند .

و دوم این بود که این پدیده های دارای چرخه های یکسان هماهنگ نیز هستند یعنی اینکه همزمان با هم رخ می دهند .

یکی از کاربردهای این تحقیقات، استفاده از سیکلها برای بازار سرمایه، بازار کالا، بازار و اقتصاد است .

مثلا چرخه فراوانی ماهی قزل آلا در دریای آتلانتیک 96 ساله است.

و چرخه جنگ های بین المللی از سال 1415 تا 1930 میلادی حدود 22.2 سال می باشد .

تئوری چرخه‌ها ی تجاری یا Business Cycle Theory یکی از مفاهیم بنیادی در بازارهای مالی است .

دوره های زمانی و چرخه ها در حیات انسانی نیز بسیار به چشم می خورند

به عنوان مثال گردش ساعت ها و روزها ماه ها و سال ها طلوع و غروب هر روزه خورشید که همگی زمان مشخصی را دربر دارند .

اینها همگی مثال هائی از عدم یکنواختی و وجود تغییرات در نظام هستی و در زندگی انسانها است .

اما تکرار این اتفاقات در دنیا برای عده‌ای از افراد دقیق و کنجکاو باعث ایجاد یک سوال بسیار مهم گردیده است .

در مثال های یاد شده دقت کنید هریک از آنها در مقایسه با گذشته خود دارای یک نظم زمانی خاصی هستند

که آن نظم را چرخه ها ی زمانی و یا سیکل زمانی می نامیم .

مفاهیم اولیه سیکل ها و یا چرخه های زمانی

به طور معمول چرخه ها دارای سه مشخصه اولیه هستند که عبارتند از دامنه دوره و فاز .

دامنه همان ارتفا امواج بازار هستند . دوره یک موج فاصله زمانی بین حفره های موجود در الگوها است .

بنابراین فاز نیز از اندازه گیری محل زمانی حفره یک موج به دست می آید.

از آن جا که چرخه ها ی مختلف هم زمان صورت می گیرند پس تحلیل گر چرخه روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ ها با استفاده از فازها می تواند

رابطه بین طول چرخه های مختلف را بررسی کنند .

همچنین چرخه ها ی زمانی از اصول ویژه ای برخوردار هستند که این ویژگی ها هر یک تعاریف خاص خود را دارند

که در زیر به آنها خواهیم پرداخت .

اصول چرخه ها و سیکل های زمانی

چهار اصل از مهم چرخه های زمانی عبارتند از: اصل حاصل جمع ، اصل هماهنگی ، اصل همزمانی و اصل تناسب می باشند .

اصل حاصل جمع :

حاصل جمع تمام چرخه های زمانی فعال نوسانات قیمت است .

به عبارتی دیگر چرخه های زمانی مختلفی در بازار در حال تاثیر گذاری بر قیمت هستند

و حاصل جمع تاثیرات تمام این امواج ، نمودار قیمتی بازار است .

اصل هماهنگی :

در اصل هماهنگی اینگونه اعلام می شود که تمامی موج های مجاور معمولا با اعداد کوچک رند به یکدیگر مربوط هستند .

معمولا این عدد دو می باشد به همین سادگی .

برای مثال اگر چرخه زمانی حال حاضر ۱۰ باشد می تواند چرخه قبلی نصف آن و عدد ۵ و چرخه بعدی دو برابر بزرگتر از آن یعنی۲۰ باشد .

اصل همزمانی :

در این اصل به تمایل شدید موج های دارای طول یکسان برای رسیدن به حفره به صورت همزمان اشاره شده است .

به عبارت دیگر امواج با طول موج یکسان، تمایل به رفتار هارمونیک دارند.

اصل تناسب :

این اصل به روابط بین دامنه و دورها اشاره خاصی دارد . چرخه ها دوره های بلندتر قاعدتا بایستی دامنه های وسیع تری نیز داشته باشند .

برای مثال دامنه یا ارتفاع یک چرخه ۲۰ روزه می بایست دو برابر یک چرخه ۱۰ روزه باشد .

با کمی تحقیق در الگوهای معاملاتی بازار و نگاهی به گذشته آنها و مقایسه با حرکات و نواسانات امروزی

و کسب تجربه بیشتر به چرخه های مختلفی در بازار پی خواهید برد.

ما در این مقاله به چندین چرخه زمانی مختلف اشاره خواهیم کرد.

معروفترین چرخه های زمانی بازار معاملاتی

۱. چرخه kondratieff :

این چرخه هر ۵۴ سال یک بار اتفاق می افتد

چرخه ها ی زمانی کندراتیف به نام کاشف خود یعنی نیکولای مندراتیف نام گذاری شده اند .

محرک این امواج طولانی اختراعات پیشگامانه ای دارد .

اقتصاددانان بزرگ از اواخر قرن هجدهم ، پنج چرخه کندراتیف را به صورت تجربی ثابت کرده اند .

اولین چرخه طولانی با اختراع موتور بخار و نوآوری های اساسی در تولید منسوجات (دستگاه بافندگی شاتل ، قاطر چرخان و چرخش) ایجاد شد.

راه آهن و مبدل آن اقتصاد را به سمت کندراتیف دوم سوق داد. آن دوران زمان بزرگی برای فولاد بود .

سومین کندراتیف اولین چرخه طولانی بود که با استفاده عملی از دانش علمی انجام شد .

کشف اصل الکترو دینامیکی توسط ورنر فون زیمنس تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی را امکان پذیر کرد

و یافته های مربوط به ترکیب ماده از طریق فیزیک کوانتوم به دانش دستکاری مواد – بنیاد شیمی مدرن – اعطا کرد .

کندراتیف سوم با بحران اقتصادی جهانی در اواخر دهه 1920 و اوایل دهه 1930 پایان یافت .

صعود جدید ، چهارمین کندراتیف ، همراه با خودرو و پتروشیمی بود .

این نقطه اوج جامعه صنعتی بود و حمل و نقل گسترده را به خیابانها و هوا منتقل کرد .

کندراتیف چهارم با افزایش عظیم قیمت نفت خام توسط اوپک در اواخر دهه 1970 به پایان رسید .

کندراتیف پنجم از اوایل دهه 1950 آغاز شد. نیروی محرکه آن از فناوری اطلاعات مبتنی بر رایانه نشأت گرفته است .

با افزایش مداوم سرعت ، فناوری اطلاعات در تمام حوزه های جامعه نفوذ می کند و جهان را به یک دهکده جهانی اطلاعات تبدیل می کند .

رخداد تسلیم بازار (market capitulation) در ارزهای دیجیتال چیست؟

خبر " رخداد تسلیم بازار (market capitulation) در ارزهای دیجیتال چیست؟ از منبع کوین ایران " با موضوع CryptoNews-ارز دیجیتال در تاریخ ۱۴۰۱/۰۴/۲۵ منتشر شد.

تسلیم بازار (Market Capitulation) که گاهی کاپیتولاسیون هم نامیده می شود، فرآیند فروش فوری و جمعی یک دارایی در منطقه زیان است که در نتیجهٔ از دست رفتن امید یا باور سرمایه گذاران به بازگشت و افزایش قیمت به وقوع می پیوندد. سرمایه گذاران در دوره کوتاهِ تسلیم بازار تصمیم می گیرند به انتظار خود.

تسلیم بازار (Market Capitulation) که گاهی کاپیتولاسیون هم نامیده می شود، فرآیند فروش فوری و جمعی یک دارایی در منطقه زیان است که در نتیجهٔ از دست رفتن امید یا باور سرمایه گذاران به بازگشت و افزایش قیمت به وقوع می پیوندد. سرمایه گذاران در دوره کوتاهِ تسلیم بازار تصمیم می گیرند به انتظار خود برای جبران ضررها پایان دهند و دارایی های خود را ناگهان با زیان قابل توجهی به فروش برسانند.در هنگام نوشتن این مقاله، در روز 8 جولای 2022، قیمت بیت کوین نسبت به بیشترین مقدار تمام دوران خود که 8 ماه قبل به ثبت رسید، بیش از 68 درصد کاهش را تجربه کرده است. صدها میلیارد دلار در این مدت از این بازار خارج شده و مارکت کپ بیت کوین از 1.2تریلیون به 410میلیارد دلار رسیده است. این دارایی با کاهش قیمت 38 درصدی در ماه ژوئن، بدترین عملکرد ماهانه خود را در تاریخ ثبت کرد.پیشنهاد مطالعه: علت ریزش قیمت بیت کوین و سایر رمزارزها چیست؟در این وضعیت بسیاری می خواهند بدانند زمستان سرد کریپتویی چه مدت طول خواهد کشید. آن ها به دنبال تشخیص بهترین نقطه برای ورود به بازار هستند. آیا ممکن است پدیده تسلیم بازار رخ دهد و پس از آن یک کف قیمتی ثبت شود؟ ابتدا باید بدانیم که مفهوم تسلیم بازار چیست و نمونه های تاریخی تسلیم بازار در کریپتو را بررسی کنیم.تسلیم بازار چیست؟واژه تسلیم (Capitulation) در اصل در مسائل مربوط به ارتش ها و نیروهای نظامی در تقابل با یکدیگر استفاده می شود. تسلیم به معنای رها کردن قلمرو، مواضع و نیروها در برابر دشمن است. لغت نامه کمبریج، معنای آن را «عمل آگاهانهٔ پذیرفتن شکست» می داند. در زمینه بازارهای مالی، به این معناست که سرمایه گذاران در مقابل نیروهای متداول بازار تسلیم شده اند.تسلیم در بازارهای مالی زمانی رخ می دهد که یک سرمایه گذار برخلاف میل باطنی برای جلوگیری از ضرر بیشتر، دارایی خود را در منطقه زیان به فروش می رساند. در واقع به جای امید به بازگشت قیمت و هولد کردن دارایی های خود، ترجیح می دهد آن ها را در قیمت فعلی بفروشد. تسلیم می تواند در سطح فردی رخ دهد یا که جمعی باشد که به آن تسلیم بازار می گویند.بسیاری باور دارند که پدیده تسلیم بازار می تواند نشانه ای از پایان فشار فروش بوده و فرصت طلایی ورود به بازار گاوی را به سرمایه گذاران ریسک پذیر نشان دهد. این نظریه زمانی صحت بیشتری دارد که فشار سفارش های فروش از ناحیه معیارهای کوتاه مدت و یا ترس، عدم اطمینان و شک (FUD) نشأت گرفته باشد.مقارن شدنِ پنیک فروش با دوره تسلیم بازار و رساندن بازار به وضعیت فقدان فروشنده، می تواند زمینه های بازگشت روند و حرکت صعودی را تقویت کند. در این حالت، هرچه سقوط قیمت شدیدتر باشد، با احتمال بیشتری یک روند صعودی پرشتاب را در پی دارد. اینجاست که می گویند بازارهای مالی دو رو دارند. آن هایی که از روی وحشت زدگی از بازار خارج شدند، در روی دیگر سکه ی زیان قرار می گیرند.تسلیم بازار ارز دیجیتالتسلیم بازار رویداد نادری نیست، به ویژه در بازار رمز ارز با ماهیت غیرمتمرکز خود که نوسانات بالایی دارد، سرعت نوآوری در آن بالاست و هنوز از عدم وجود چارچوب های قانونی رنج می برد. بیت کوین (BTC)، یک ارز دیجیتال با بیشترین مارکت کپ تاکنون چندین بار تسلیم بازار را به صورت جدی تجربه کرده است.به عنوان مثال، اجازه دهید رویداد تسلیم بازار در اوایل سال 2015 را از ابعاد مختلف بررسی کنیم. با طولانی شدن بازار خرسی بیت کوین روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ در سال 2014، ترس، عدم اطمینان و شک (FUD) در بازار رمز ارز فراگیر شد. پنیک فروش به دلیل ترس سرمایه گذاران از متحمل شدن زیان های بیشتر حادث شد. تسلیم بازار در 15 ژانویه 2015 رخ داد. رشد انفجاری در حجم سفارش های فروش در یک دوره بسیار کوتاه باعث شد قیمت بیت کوین فقط در طول 2 روز 38 درصد کاهش یابد. با تسلیم بازار بیت کوین، قیمت به کف خود در سطح 167 دلار رسید؛ این یعنی در مقایسه با اوج خود در سال 2013 (1153 دلار) حدود 85.5 درصد کاهش یافته بود.پیشنهاد مطالعه: سوشال تریدینگ چیست؟ (Social Trading) معرفی بهترین شبکه های اجتماعی معاملات ارز دیجیتالروانشناسی تسلیم بازارشناخت رفتار سرمایه گذاران به فهم چرایی بروز این وقایع و تکرار آن ها کمک می کند. همان روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ طور که یک فرد ممکن است مدت ها از مشکل اضطراب رنج ببرد، بازارهای مالی نیز دوره های احساسی و اثرات آن ها را تجربه می کنند.در روانشناسی چرخه بازار حالتی وجود دارد که سرمایه گذاران، اغلب پس از دوره های طولانی بازار خرسی و با ترس زیان بیشتر، موقعیت های خود را رها می کنند و به سرعت دارایی های خود را می فروشند. به این حالت تسلیم بازار (Market Capitulation) می گویند. سرمایه گذار در دوره تسلیم می پذیرد که به نقطه شکست و بیچارگی رسیده است و با ترس از دست دادن هرچه بیشتر سرمایه خود، به یکباره شروع به فروش دارایی در قیمت های پایین می کند.پیشنهاد مطالعه: آموزش روانشناسی چرخه بازار (Market Cycle): پیش بینی سود و زیان معاملاتاما چرا دوره های تسلیم بازار و پنیک فروش رخ می دهند؟ دلایل فنی بسیاری وجود دارد. این رخداد معمولا در دوره های طولانی روند نزولی قیمت به واقعیت می پیوندد که ترس، عدم اطمینان و شک (FUD) دلیل آن ها بوده است. نتایج و گزارش های ضعیف از عملکرد و درآمد، اخبار منفی در مورد یک پروژه، جرایم سایبری یا حتی توئیت های مأیوس کننده افراد سرشناس می تواند به احساسات منفی شدید بینجامد و زمینه را برای تسلیم بازار فراهم کند.به هر حال، حقیقت این است که تسلیم بازار اول از همه به روانشناسی انسان گره می خورد. یک تغییر ناگهانی در تعادل میان احساسات متعارض سرمایه گذاران (طمع و ترس) می تواند این رویداد را آغاز کند. ترس جا ماندن (FOMO) تبدیل به ترس ادامه دادن (FOHO) تبدیل می شود. آن ها نگرانند که با نگه داری دارایی موردنظر در پورتفولیوی خود نه تنها نتوانند سودهای ازدست رفته را جبران کنند، بلکه متحمل ضرر بیشتری شوند. با فرا رسیدن دوره تسلیم، مجبور می شوند دارایی هایی را که بسیار دوست می دارند، در زیان بفروشند.زمانی که فشار سفارش های فروش فراتر از حد می رود، قیمت دارایی سقوط های پی درپی را تجربه می کند. این امر به نوبه ی خود فروش وحشت زده (Selling Panic) به راه می اندازد. وقوع پدیده تسلیم و پنیک فروش به شدت تحت تأثیر اخبار، شایعات و تبلیغات منفی است که اعتمادبه نفس سرمایه گذاران را از آن ها می گیرد. تسلیم بازار ممکن است روزها و هفته ها به طول انجامد و اثر شدیدی بر سرمایه گذاران وارد کند..رخداد تسلیم بازار معمولا در نزدیکی پایان یک چرخه بازار اتفاق می افتد. سرمایه گذاران به نقطه ای می رسند که با خود می گویند: «دیگر کافیست!» و با وجود زیان از بازار خارج می شوند. آن ها تمایل دارند سرمایه خود را از یک بخش به بخش دیگر جابه جا کنند. ممکن است بازار سهام یا رمز ارز را پرخطر بدانند و سرمایه خود را به بازار کالا، اوراق قرضه یا ارز سرازیر کنند. بنابراین تسلیم در یک بازار می تواند به عدم ثبات در بازارهای دیگر منجر شود.شناسایی رخداد تسلیم بازارمشکلی که در رابطه با رخداد تسلیم بازار وجود دارد این است که پیش بینی آن بسیار دشوار است و تنها می توان بعد از واقعه آن را تشخیص داد.حجم بالای معاملات و کاهش سریع قیمت ویژگی اصلی رخداد تسلیم بازار است. هنگامی که بازار در یک دوره کوتاه، یک حجم غیرمعمول را برای سفارش های فروش نشان می دهد و قیمت ناگهان کاهش می یابد، به احتمال زیاد پدیده تسلیم بازار در حال وقوع است.فرآیند تسلیم به آرامی و در طی دوره های طولانی رخ نمی دهد؛ این پدیده سریع و ناگهانی است. کندل های بزرگ قرمز رنگ به صورت پی درپی ثبت می شوند و یک دور معیوب از سفارش های فروش از سوی سرمایه گذاران وحشت زده شکل می گیرد.تسلیم بازار و معیارهای تکنیکالهمان طور که اشاره شد، پایان دوره تسلیم می تواند نوید شروع یک فرصت طلایی برای خریداران باشد. باور بر این است که هر کس که قرار بوده بفروشد، تاکنون فروخته است. به هر حال، تشخیص دقیق پایان دوره تسلیم کار آسانی نیست. برای همین بسیاری از معامله گران از معیارهای تکنیکال و شکل الگوهای شمعی برای این منظور استفاده می کنند.پیشنهاد مطالعه: معرفی نظریه امواج الیوت (Elliott Wave) و کاربرد آن در تحلیل تکنیکالبرای مثال یک نمونه برای معیارهای تکنیکال و الگوهای شمعی به ترتیب شاخص قدرت نسبی و الگوی شمعی چکشی است.شاخص قدرت نسبی (RSI) یک معیار مشهور است که سرعت و نرخ تغییرات حرکت های قیمت را اندازه گیری می کند. مقادیر آن معمولا در بازه های 14روزه اندازه گیری می شوند که بین 0 تا 100 نوسان می کنند. به طور معمول، زمانی که این معیار کمتر از 30 باشد، نشان دهنده وضعیت فروش بیش از حد (oversold) است که در پایان دوره تسلیم بازار مشاهده می شود.تحلیل تکنیکال از الگوهای شمعی برای شناسایی دوره های تسلیم استفاده می کنند. زمانی که قیمت به سطوحی بسیار پایین تر از قیمت گشایش سقوط کند و سپس بخش غالب ضرر را تا زمان بسته شدن جبران کند، یک الگوی چکشی شکل می گیرد. این اتفاق وقتی با حجم سنگین معامله همراه شود، نشان می دهد که سقوط قیمت به اوج خود رسیده است.معیارهای آنچین و دوره تسلیم بازاربرخی معیارهای آنچین وجود دارند که نشانه هایی را از دوره تسلیم بازار ارائه می دهند:معیار ارزش بازار- به- ارزش تحقق یافته (MVRV) روند اختلاف قیمت لحظه ای و قیمت تحقق یافته را می سنجد. قیمت تحقق یافته، میانگین قیمت تمام کوین ها بر اساس قیمت آخرین جابه جایی آن ها است. به لحاظ تاریخی هر وقت این دو قیمت به هم نزدیک شده اند یک کف قیمتی را برای بیت کوین مشاهده کرده ایم. در سال 2012، دو ماه پس از ورود MVRV به منطقه منفی، کف قیمتی حاصل شد. در سال 2015، 12 روز پس از آن و در سال 2018 یک ماه پس از منفی شدن این معیار، بیت کوین به کف قیمتی خود رسید.معیار نسبت ارزش تحقق یافته به حجم تراکنش روزانه (RVT) یک معیار آنچین دیگر است که توانسته دوره های پیشین تسلیم بازار بیت کوین را شناسایی کند. زمانی که این معیار مقادیر بالایی داشته و رو به صعود باشد، نشان دهنده سطح پایین فعالیت و خروج سرمایه گذاران حساس به قیمت است. در حال حاضر معیار RVT در بالاترین حد خود از سال 2010 قرار دارد. در دوره های تسلیم بازار پیشین در سال 2018 و 2015 نیز برای این معیار همین وضعیت ایجاد شده بود.سهم عرضه در منطقه سود (supply in profit) در دوره های نزولی قبلی در سال های 2015، 2018 و 2020 به وضعیتی رسیده بود که 40 تا 45 درصد از کل عرضه در گردش بیت کوین در منطقه زیان قرار گرفته بود. در سقوط اخیر قیمت بیت کوین در ماه می 2022 این معیار تا 50 درصد کاهش یافت.مضرب Puell معیاری است که از تقسیم ارزش تمام عرضه یک کوین به میانگین متحرک سالانه آن به دست می آید. به صورت تاریخی، مقادیر بین 4 و 10 مربوط به اوج قیمتی در چرخه های بازار بوده و مقادیر کمتر از 0.5 نیز کف قیمت را نشان داده است. پس از سقوط اخیر بازار این معیار به 0.6 رسیده است که خبر از یک کف قیمتی دیگر می دهد. در دو مورد تسلیم بازار در سال های 2015 و 2018 این مقدار تا نزدیکی 0.35 کاهش یافته بود.پیشنهاد مطالعه: تحلیل آنچین هفتگی ارزهای دیجیتال (۱۵ تیر) – خروج سرمایه گذاران مقطعی از بازار بیت کوینجمع بندیبا توجه به سرعت بالای نوآوری، عدم وجود چارچوب های قانونی و نوسانات قیمتی بالای رمز ارزها، پدیده تسلیم در این بازار کریپتو نسبت به بازارهای مالی سنتی فراوانی بیشتری دارد. زمانی که تصمیمی برای فروش یک دارایی در منطقه ضرر گرفته شود، صرف نظر از اینکه چه مقدار ارزش آن کاهش یافته، پدیده تسلیم رخ داده است.افزایش آگاهی از تسلیم بازار به تصمیم گیری سرمایه گذاران برای خرید و فروش سهام یا ارز دیجیتال کمک می کند. بسیاری از افرادی که در دوره تسلیم در موقعیت ضرر یک دارایی را می فروشند، برای همیشه از بازار آن دارایی بیرون می مانند و سودهای بعدی را از دست می دهند. همچنین با شناخت دوره های تسلیم بازار می توان قیمت های کف بازار را تشخیص داد و از فرصت های طلایی خرید استفاده کرد.تسلیم بازار همچنین به شما کمک می کند که درک بهتری از تحمل ریسک خود پیدا کنید. آن هایی که با اولین نشانه های فشار فروش و سقوط قیمت، تصمیم به خروج از بازار می گیرند، باید بدانند که کمتر خود را در معرض ریسک بازار رمز ارز یا بازار سهام قرار می دهند. در نهایت آگاهی از پدیده تسلیم بازار و مواجهه عقلایی با آن کمک می کند تا به لحاظ مالی موفق تر و به لحاظ روحی آرام تر باشیم.این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به عنوان مشاوره ی تجاری و سرمایه گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.منابع: ۱، ۲، ۳، ۴

چرخه عمر محصول یا plc چیست و چرا باید آن را بشناسیم؟

در درس قبل از دوره مدیریت بازاریابی توانا، به یادگیری عناصر آمیخته بازاریابی پرداختیم و همچنین یاد گرفتیم که بازاریابی چیست؟ و حالا در این درس به معرفی چرخه عمر محصول یا product life cycle می پردازیم.

هر کالا یا خدمت مانند هر موجود زنده ای، دارای یک سیکل عمر می باشد که از مرحله جنینی آغاز و به مرحله افول یا مرگ پایان می پذیرد. ( به شکل زیر نگاه کنید).

1- مرحله جنینی:

کالا هنوز متولد نشده و در مرحله ایده است و شرکت در حال بررسی بازار برای تولید یا عدم تولید کالا است.

2-مرحله ی معرفی:

کالا پس از انجام بررسی های لازم و تست بازار تولید شده و شرکت در حال معرفی کالا یا خدمت به بازار است. هزینه های شرکت در این مرحله از عمر کالا، بالا بوده و حتی ممکن است شرکت زیان ده باشد. معمولا در این مرحله از عمر کالا، استراتژی قیمت گذاری طوری طراحی می شود تا قیمت کالا مناسب تر باشد و ریسک مصرف کننده را برای خرید و تست کالا کاهش دهد و استراتژی تبلیغات بر معرفی کالا و مزایای آن متمرکز است و هزینه تبلیغات شرکت بالاست.

3-مرحله رشد:

بخش معقولی از بازار هدف در این مرحله از عمر محصول، آن را می شناسند و میزان فروش کالا در حال رشد قابل توجهی است . میزان تبلیغات مجموعه در این مرحله از عمر کالا به شدت افزایش می یابد و شبکه توزیع مجموعه در حال توزیع وسیع و رو به رشد محصول است و شرکت از سود پایین و یا زیان به سود دهی معقولی رسیده است.معمولا شرکت ها سعی می کنند با طراحی استراتژی های بازاریابی درست و هماهنگ، سریعتر از این مرحله عبور و وارد مرحله بلوغ شوند.

4-مرحله بلوغ:

در این مرحله از عمر کالا، تقریبا همه بازار هدف محصول شرکت را می شناسند و بخش قابل توجهی از اعضای بازار هدف، محصول شرکت مصرف کرده اند. شیوه تبلیغات شرکت به شکل یادآوری کننده تغییر یافته و هزینه ها تولید ،تبلیغات و توزیع به حداقل رسیده و حاشیه سود شرکت در حداکثر قرار دارد.

معمولا شرکت ها سعی می کنند تا دوره بلوغ محصول خود را با استفاده از روش های مختلف تا جایی که بتوانند طولانی کنند.

روش هایی که شرکت ها برای طولانی کردن دوره بلوغ محصول خود استفاده می کنند.

1-تبلیغات یادآوری کننده با حجم مناسب

2-ایجاد بازار های جدید برای محصول فعلی شرکت

3-ایجاد تنوع در حجم بسته بندی محصول برای ورود به بازار های جدید

4-بهسازی بسته بندی محصول در طرح و رنگ و جنس بسته بندی

5-طراحی استراتژی های بازاریابی مناسب برای ترغیب زنجیره تامین و مصرف کننده نهایی در ادامه فروش و مصرف محصول و…

5-مرحله افول:

اگر شرکت نتواند دوره بلوغ محصول خود را با بررسی خواسته ها و نیازهای بازارهای هدف طولانی تر نماید، محصول به دلایلی مانند از مد افتادگی، عقب افتادگی تکنولوژی نسبت به رقبا و بازار، تغییر سلیقه و خواسته های مشتری، تغییر سبک زندگی مردم و نیاز به محصولات جدید و متفاوت و… از مرحله بلوغ خارج و وارد مرحله افول یا مرگ می شود.

(نگاهی به چرخه plc برند های معروف دنیا – توانا تاریخ انتشار این جدول را نیافت، و از این بابت عذر خواهیم. بیشتر برای درک مفهوم آن را انتشار دادیم).

حال اگر شرکت محصولات مناسب و بازار پسند دیگری را آماده ارائه به بازار کرده باشد به بقای خود ادامه می دهد ولی اگر شرکت نتوانسته باشد محصولات خود را با تغییرات خواسته ها و نیاز های بازار هماهنگ کند موجودیت شرکت نیز وارد مرحله افول شده و خود شرکت هم نابود می شود. نمونه بارز این عقب ماندگی و حذف از بازار، شرکت نوکیا تولید کننده گوشی های تلفن همراه می باشد.

این شرکت معظم فنلاندی در سال 1998 رهبر فروش بازار موبایل جهان بود به نحوی که بین سال های 1996 تا 2001 حجم معاملات نوکیا نزدیک به 500 درصد افزایش یافت و از 6.5 میلیارد یورو به 31 میلیارد یورو افزایش یافت . در حالی که سایر شرکت های تولید گوشی های تلفن همراه با انفجار تقاضا در دهه 90 با بحران تدارکات مواجه بودند شرکت نوکیا این بحث را به خوبی مدیریت می کرد . سرعت رشد نوکیا همچنان ادامه داشت به نحوی که در سال 2007 عنوان پنجمین نام تجاری با ارزش جهان را به خود اختصاص داد و در سال های 2009 و 2010 شخص داوجونز، نوکیا را به عنوان پایدارترین شرکت فناوری در جهان که روش کسب و کار و استراتژی های خود را مطابق با استانداردهای جدید زیست محیطی تنظیم کرده معرفی نمود . اما نوکیا به تغییرات محیط اطراف خود بی توجه بود و در حالی که با گسترش و نفوذ موتور جستجوگر گوگل و سیستم عامل اندروید گوگل، مصرف کنندگان تمایل به استفاده از این سیستم عامل را داشتند و از طرفی ورود قدرتمند روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ گوشی های آیفون به بازار، نوکیا همچنان در استفاده از سیستم عامل سیمبین اصرار ورزید و همین عامل باعث شد که این غول دنیای گوشی های تلفن همراه در کمتر از 3 سال به طور کامل ورشکست شود و در سال 2013 رسما به مایکروسافت واگذار گردد.

و در عین ناباوری و در حالی که مدیران نوکیا ادعا می کردند که خوب کار کرده اند روانشناسی چرخه های بازار چیست؟ و تمام تلاش خود را انجام داده اند اما به دلیل هماهنگ نبودن فرایند رشد و تغییر محصولات نوکیا با خواسته های مشتریان و بازار و محصولات رقبایی مانند سامسونگ و اپل، نه تنها محصولات نوکیا بلکه خود شرکت هم وارد مرحله افول شد و از بازار حذف گردید.

می گویند در آفریقا وقتی غزال ها هر روز صبح از خواب بر می خیزند می دانند که باید از سریع ترین شیر تندتر بدوند و شیرها وقتی از خواب برمی خیزند می دانند که باید از کندترین غزال تندتر بدوند. فرقی ندارد که شما شیر هستید یا غزال، مهم این است که بدانید هر روز صبح که از خواب بلند شدید باید تندتر بدوید.

نکته:

همانطور که در مطالب قبل گفته شد در طراحی استراتژی های بازاریابی علاوه بر رسالت و اهداف شرکت و بازارهدف ، باید به سیکل عمر کالا و نام تجاری و جایگاه محصول در این سیکل هم دقت نمود زیرا استراتژی های بازاریابی شرکت با توجه به قرارگرفتن محصول در هرکدام از مراحل عمر خود متفاوت خواهند بود .

نکته:

باز هم تاکید می کنیم که مطالبی که ارائه می شود کاملا کاربردی بوده و در طراحی استراتژی های بازاریابی یک شرکت در عمل استفاده می شود. بدیهی است عدم توجه به هرکدام از نکات یاد شده، هزینه های شرکت را افزایش داده و یا با ایجاد زیان های سنگین، بقا مجموعه را تهدید می کند.ممنونیم که همراه ما هستید. در درس های بعد در رابطه با ویژگی های لازم برای تدوین استراتژی در بازاریابی و همچنین تقسیم بازار صحبت می کنیم.